Dirk was al naar de Bedelaarsstrafcolonie van de
Maatschappij van Weldadigheid overgebracht, naar de
Ommerschans. Reinbach probeerde dit terug te draaien
en uit te leggen wat er gebeurd was. De misstap van Dirk
was voortgekomen uit ruzie met zijn vrouw. Hij was
geen echte bedelaar en zorgde doorgaans goed voor zijn
gezin.
Op vijftien juli 1829 schreef Reinbach een brief aan de
Permanente Commissie der Maatschappij van
Weldadigheid Zekere Dirk Henkes, van beroep zeeman, gedo
micilieerd aan Oost op dit Eiland, heeft voor eenigen tijd plot
seling zijne woonstede en gezin verlaten, is op bedelarij be
trapt, bij vonnis der Regtbank te Haarlem den 2 April ll tot 3
dagen gevangenisstraf veroordeeld en vervolgens den 15 April
verzonden naar de Ommerschans geworden.
Daar intusschen er alle reden is om te geloven dat dan persoon
alleen zijne woning heeft verlaten ten gevolge van Huisselijke
twist en onenigheid, en van een zwak Hersengestel zijnde, wel-
ligt in eene zekere verbijstering van zinnen een stap heeft ge
daan die hem a posterior zeker berouwt en waarvoor hij dan
ook strikt genomen geene aanleiding had, alzoo hij, ofschoon
schulden hebbende, des niet te min hoegenaamd geen bepaald
gebrek leed, neem ik de vrijheid op grond van een en ander mij
tot UWelE te wenden met verzoek of er geene termen zouden
zijn om den bewusten Dirk Henkes weder te ontslaan en tot
zijn gezin en woonstede te doen terugkeren.
Bovendien was deze toestand nadelig voor de financiën
van de Gemeente Texel. Als de echtgenoot niet voor zijn
gezin kon zorgen, moest de kerkelijke of burgerlijke ge
meente dat doen- en dat was zonde van het geld. Daarbij
moest de Gemeente Texel betalen voor het onderhoud
van de van Texel afcomstige mensen in Ommerschans.
Die man moest zo snel mogelijk terug naar huis!
Acht augustus 1829: Aan de Gouverneur, over Dirk
Henkes
Aquarel van 'het bedelaars ethablissement op de Ommerschans,
gepubliceerd in 1828 in "Het Vaderland"
Nu komt die persoon ten laste der plaatselijke gemeentekas,
ware hij daarentegen terug, dan zoude hij zoo als hij tot heden
altoos deed, in zijn eigen nooddruft voorzien. Hij heeft spijt,
zal het niet nog eens doen. Daar had de Burgemeester gelijk
in; Henkes zou nooit meer zo iets doen. Korte tijd later
was hij dood. Hij stierf op 5 december in Ommerschans.
De gemaakte kosten moesten worden betaald en de we
duwe moest nog 10 jaar worden onderhouden.
Dirk Henkes (1763 - 1829)ging op 4 december 1799 in on
dertrouw met Jantje Pieters Timmerman (1779-1839) van
Oosterend. Er werden vier kinderen geboren: Albert
(1799-1871), Pietertje (1803-1843), Pieter (1806-1812) en
Pieter (1818-1852). De oudste werd geboren op 26 no
vember 1799, een paar dagen voor de ondertrouw van
Dirk en Jantje. Dat was op Texel niet ongewoon. Het
kwam bij een derde van de Texelse huwelijken voor dat
de vrouw al zwanger was voor de voltrekking van het
huwelijk. Meestal werd er wel 'op tijd' getrouwd, maar
soms kon dat niet. Misschien was in dit geval de man
langdurig op zee.
De burgemeester schreef in zijn eerste brief dat Dirk 60
jaar was. Maar nu blijkt dat Dirk ruim zes jaar ouder
was! Van hun kinderen was Albert getrouwd in 1826, in
1829 waren er al twee kleindochtertjes. De jongste zoon
Pieter trouwde in 1842.
Bronnen:
Brieven van Burgemeester en Secretaris
van Texel
Databank van Rob Gomes
De geschiedenis van de Ommerschans is
schitterend verwoord in het boek "de
Bedelaarskolonie" van de auteur Wil
Schackmann, uitgegeven in 2013. ISBN
9789461642158.
Illustraties van www.oudommen.nl en
www.bonmama.nl/ommerschans
Topografische militaire kaart uit ca 1845
(rrnj/jAur
Nummer 121, december 2016
Historische Vereniging Texel
21
