Ouwe Sunderklaas door de ogen van Sjoerd Kuperus,
beschreven en geïnterpreteerd door D.J. van der Ven Wilma Eelman
In "Ons Eigen Tijdschrift", een geïllustreerd maandblad uitgegeven door de cacaofabrikant Firma C.f. van Houten 'Loon in
Weesp, verscheen in november 1923 een artikel "Merkwaardige Sinterklaas-gebruiken op onze Wadden-eilanden". Het was ge
schreven door defolklorist, schrijver, cineast en germanofiel D.J. van der Ven. Deze legt in zijn artikel verbanden met gebruiken
elders in Europa, vooral in Engeland, Scandinavië en 'het Duitse taalgebied. Van der Ven baseerde zijn beschrijving van de Texelse
Ouwe Sunderklaas op de informatie van tekenaar Sjoerd Kuperus, die ook illustraties bij dit artikel vervaardigde. Sjoerd Kuperus
was geboren in 1893 in Den Burg als eerste en enige zoon van dominee Kuperus f
Van der Ven herdenkt in zijn verhaal niet de kindervriend, goedheiligman en bisschop van Myra. Ook sluit hij zich niet aan bij de
sprookjes vertellende gebroeders Grimm, die Sinterklaas volgens Van der Ven zien als een gekerstende 'Wodan-herinnering. Hij be
gint heel rechtlijnig met de link naar de kalenderdag 6 december, beter nog, naar de nacht van 5op6 december.2 Vervolgens legt
hij een link met Noord- en Midden-Europese midwinterfeesten. En ook Zwarte Piet komt kort aan bod. Zwarte Piet is volgens Van
der Ven in opstand gekomen, heeft zijn dienstbare knechtschap voor een groot gedeelte afgelegd, verheft zich tot gelijke van
Sinterklaas, staat soms 'boven 'hem en treedt zelfs onafhankelijk op. Als Ruprecht in Noord-Duitsland, Pelzmartel in Zwaben en
als Klaubaufin de Vinschgau gaat "onze" Zwarte Piet daar op eigen houtje op pad. In de huidige Zwarte Pietendiscussie zou die
zienswijze hoogst actueel zijn.
Hierna volgen gedeelten uit zijn artikel, voor zover ze verband houden met Texel - en in iets hedendaagser Nederlands.
In de middag van 5 december ziet men in de Texelse dorpen overal "de kleine Sinterklaasjes" gemaskerd rondtrekken
1 Doopsgezind predikant op Texel van 1889 tot zijn overlijden in 1920
2 6 december is de kalenderdag van de heilige Nicolaas van Myra
14
Historische Vereniging Texel
Nummer 121, december 2016
