f** 1 'i1! li I .1 t r r I tr u -. l' i I fi r Tr 'J'Yf
Am.twf p iff VwY j tm Hi H rt# i/.
,fc-..nf-r «4r ti'jfr-, ji
Iirr/ jtwyn ff rrrti
Ihm Ifly,fel, Jh rWn. "i"»
J*-M )»«P Hfirfr - A A rf. »A.
ft llH'f AU^irA .„t
53BTOS
'Buitenplaats genaamd Braaken Steen op het eiland Texel behoorende aan den heer Den Berger'. (Noord-Hollands Archief
NL_HlmNHA_269_1046_l) Noorden rechts
Buitenplaats Brakestein
Ten zuidwesten van Rozenhout, aan de overzijde van
hetzelfde Skillepaadje, ligt nog steeds huize Brakestein.
Aan de zuidzijde van de voormalige boerderij bevindt
zich een rechthoekig bosje met daarin watergangen
waarvan de structuur herinnert aan die van meer dan 200
jaar geleden.
Jan Pietersz Braeck was al eigenaar van enkele huizen in
't Schil (Oudeschild) voor hij in 1661op deze plek, bij de
waterput aan de voet van de Hoge Berg, een huis kocht.
In navolgende aktes wordt hieraan gerefereerd met na
men als 'huys aen de Put', 'Braeckenstee' en Brakestein.24
In 1786 was het Leendert Matthijsz den Berger (1743
1802) die 'Een huys Erve Tuyn en gevolge genaamd
Brakesteyn kocht.25 Elf jaar eerder had hij al gron
den en het bouwhuis of de boerenwoning behorende aan
Brakestein verworven.26 Den Berger was opgeleid tot
landmeter, was onder meer opzichter van 's Lands
Werken en getrouwd met de rijke Texelse Antje Maartens
Zuijdewind (1742-1818). Voor de aankoop bezat
Brakestein al een tuin, boomgaard en vijver.27 Onder Den
Berger werd het hoofdhuis uitgebreid tot een 'Heere
huis', aan de noordzijde aangrenzend aan de boerderij.
Het interieur kreeg wandbetimmeringen beschilderd in
grisaille met onder andere de vier elementen en putti, ge
dateerd 1787 en gesigneerd door Andries Warmoes, deu
ren met gebeeldhouwde omlijstingen en een groot be
hangsel met beschildering van een meer dan levensgroot
paard dat zijn behoefte doet. De paardenvijgen werden
door een vrolijke (dronken?) man opgevangen in zijn
hoed.28
De omringende tuinen werden aanzienlijk uitgebreid en
verfraaid. De plattegrond van Brakestein laat zien dat het
net als Rozenhout een zichtas in westelijke richting had.
De tuinen bestonden uit een in vieren gedeelde boom
gaard en zuidelijk daarvan de moestuin. Hier omheen
liep een watergang, met daar weer omheen een windsin-
24 Van der Vlis, 1975, p. 170.
25 NHA, toeg.nr. 184, inv.nr. 6891, 29 augustus 1786. Van der Vlis haalt de
zelfde bron aan maar refereert aan 1776. Van der Vlis, 1975, p. 171. Alle
latere teksten betreffende Brakestein volgen hem, noemen 1776 en zitten
er dus 10 jaar naast.
26 NHA, toeg.nr. 184, inv.nr. 6889, 28 maart 1775.
27 Van der Vlis, 1975, p. 170.
28 Wilma Eelman, De omzwervingen van de betimmeringen van
Brakestein, Uitgave van de Historische Vereniging Texel (2007) nr. 82 p. 37.
Gerestaureerde delen staan nu in de Schoutenkamer van Hotel De
Lindeboom in Den Burg; een (nog) niet gerestaureerd gedeelte berust bij
Stichting Texel Museum en de locatie van een behangselschildering is
onbekend
8
Historische Vereniging Texel
Nummer 119, juni 2016
