^3- r-
J^n fit j{4il
Best heftig!
Ineke Vonk-Uitgeest
- e> c r d>
W* C )(.L*i
26 februari 1781 kreeg het fregatschip de Koninginne Ester, onder leiding van kapitein Jan Noster, bezoek van Engelse kapers. De
kapitein en twaalf bemanningsleden moesten op het kaperschip overstappen. De stuurman, tweejongens en drie passagiers moch-
ten op de Koninginne Ester blijven. Een van dejongens was de vijftienjarige Jan Willemsz Mooij uit De Koog. Ze moesten van de
kapers naar Liverpool zeilen. Daar werden ze gevangen gezet. Vijftien jaar en dan zit je in de Engelse gevangenis. Best heftig.
De familie Mooij uit De Koog
5 december 1765 werd Jan Willemsz Mooij gedoopt in de
Gereformeerde kerk van De Koog. Zoon van Willem
Fransz Mooij en Antje Jans Huijsman. Er waren al drie
meisjes, Frouwtje, Impje en Pietertje. Na Jan zijn nog drie
jongens en twee meisjes geboren, Antje, Frans, Jannetje,
Paulus en Trijntje. Zijn vader, een zeeman, was aanwezig
bij de doop van Jan. Dat klinkt wel gewoon, maar was
dat zeker niet. Bij de doop van de negen kinderen was
vader Mooij zes keer niet aanwezig. In het doopboek van
De Koog staat dan bij de doopinschrijving geschreven:
vader absent. Hij zat 'gewoon' op zee. Het gezin Mooij
woonde naast de gereformeerde kerk aan de Dorpsstraat.
Naar zee
Vader Mooij was al jaren zeeman, commandeur en stuur
man ter walvisvaart en op de koopvaardij. En zo is Jan
ook in het zeemansleven gerold. De eerste tastbare herin-
nering aan Jan als zeevarende is een monsterrol van 5 fe
bruari 1780. Hij staat als jonge (kajuitwachter) vermeld,
de manus van alles. Samen met zijn vader ging hij wer-
ken op het schip de Koninginne Ester, een driemast fre
gatschip van 28 meter lang, onder leiding van kapitein
Jan Noster. De veertienjarige Jan Willemsz Mooij van
Texel zou die reis 16 gulden per maand verdienen. Zijn
vader Willem was de stuurman. Naast de kapitein waren
nog tien man aan boord, bijna allemaal buitenlanders.
Zou Jan met ze hebben kunnen praten? Handen en voe-
tenwerk misschien? Het schip lag in Honfleur (Frankrijk)
toen de monsterrol werd opgemaakt.
Nog eventjes naar je moeder
In de Amsterdamsche Courant is te lezen dat de
Koninginne Ester een maand later op de 5e maart binnen
is gezeild op de Texelse Rede. Jan was nu vlak bij huis,
maar moest eerst nog mee naar Amsterdam. Daar moest
het schip nog gelost worden. Het schip zou niet eerder
dan begin mei weer naar zee gaan. Na het lossen konden
Jan en zijn vader naar huis. Daar kon hij zijn ruim zes
maanden oude nieuwe zusje Trijntje bewonderen. Zij
was 22 augustus 1779 in de kerk gedoopt en de vader
was absent, Jan dus ook!
Naar Curacao
Eind april gingen Jan en zijn vader terug naar
Amsterdam. Ze monsterden weer aan op de Koninginne
Esther met kapitein Jan Nosten. Nu waren ze met z'n zes-
tienen aan boord. Naast de kapitein waren Jan en zijn va
der weer de enige Hollanders. Jan was weer de jonge en
verdiende nog steeds 16 gulden per maand. Zijn vader
ging nu als onderstuurman mee. Jan ondertekende de
monsterrol met zijn volledige naam. Acht andere opva-
renden zetten een kruisje. Die veertienjarige jongen van
Texel kon dus wel schrijven!
De handtekeningen onder de monsterrol van de Koninginne Esther
de Zeerechccn dt-zer Scerien gebruyl(01»iry«P <ie oocicn T"""irrThren
onder verbant van onze pcrfoopeacmie tarcdeien, djjjplve fubmicteercnde
yUtura zimlterdam den C/
'/r
Ol r
/- f
r z- A •-j
r
- tti a""*' Yz
10
Historische Vereniging Texel
Nummer 117, december 2015
