Op het festival wordt ook de film 'Het is zo op de ULO'
gedraaid over een dag uit het leven van een Texelse
ULO-scholier. De leraren (waarvan er nu nog twee in le
ven zijn) en leerlingen komen uitgebreid in beeld bij het
volgen van de lessen en het uithalen van geintjes.
Uit dezelfde periode stamt de zogeheten
Middenstandsfilm die de eerder genoemde Jan van Wijk
maakte over het Texelse bedrijfsleven. Gedurende meer
dan een uur ziet men tientallen winkeliers en andere on-
dernemers in actie. Daarbij werden bijzondere momen-
ten vastgelegd, zoals het uitvoeren van een keizersnede
door dierenarts De Boer en het ovememen van de schoe-
nenwinkel van zijn vader door de toen nog minderjarige
Adrie Mantje.
'Het kamp aan de bosrand' uit 1958 was een avonturen-
film waarin de welpen van de toenmalige padvinders-
groep De Zwalkers de acteurs zijn. Het door Arie
Welboren geschreven verhaal gaat over een konijnendief
die uiteindelijk door de welpen aan de politie wordt uit-
geleverd.
Soms kwamen ook mensen van buiten om hier films te
maken. In de jaren vijftig en zestig werden in bijna alle
dorpen reportages gemaakt waarop veel mensen zijn te
zien. Ook deze worden in het programma van het nostal-
gisch festival opgenomen.
De oudste films die op Texel werden gemaakt dateren uit
de jaren twintig. Die waren vooral gericht op de natuur
zodat je overwegend beelden ziet van vogels en natuur-
terreinen die er niet veel anders uitzien dan nu. Texelaars
van toen komen er weinig in voor. Omdat er weinig her-
kenningsmogelijkheden zijn, zullen deze films geen grote
rol spelen op het festival.
Een speciale categorie wordt gevormd door de films die
Gijs Duinker (redacteur en mede uitgever van de Texelse
Courant) maakte van allerlei gebeurtenissen in de jaren
dertig. Het zijn reportages van de kermis, het inhalen van
de bisschop, een bezoek van pater Witte, sportmanifesta-
ties, de aanleg van het vliegveld, de bouw en proefvaart
van de oude Dokter Wagemaker, sportwedstrijden, enz.
Deze 16 mm films waren van hoge kwaliteit en trokken
veel publiek bij de jaarlijkse vertoningen in Texels
Bioscoop Theater van de gebroeders Pen. Bij het nostal-
gisch festival zullen ze allemaal zijn te zien.
Hoewel recentelijk gemaakte kopieen al bij veel mensen
bekend zijn, zal ook de in oorlogstijd gemaakte 'Texel de
parel der Waddeneilanden' in het programma worden
opgenomen. Deze eerste film van de later beroemd ge-
worden Herman van der Horst werd gemaakt in op-
dracht van TESO, die er door vertoning in het land toe-
risten mee wilde trekken. De film was echter vooral op
Texel zelf te zien, jaren lang telkens op vrijdagavond in
de bioscoop met voorafgaand het voordragen van de le-
gende van De Strooppot door VVV-directeur Oskamp.
Sommige Texelaars gingen er elk jaar opnieuw heen als
begin van een gezellige uitgaansavond.
Na twintig jaar was de film zo verouderd dat het TESO-
bestuur besloot een nieuwe film te laten maken door het
echtpaar Reinier en Ellen Meijer uit Den Haag. Dat werd
de documentaire van een uur 'Vertelsels over Texel'.
Deze tweede Texelfilm riep naast lovende recensies ook
kritiek op, wat leidde tot het grotendeels wegknippen
van een scene van een paard met ruiter dat zeer langdu-
rig door de Slufter draaft. Na 55 jaar is het echter een
waardevol tijdsdocument geworden, dat in het pro
gramma dan ook niet zal ontbreken.
Nog tal van andere oude films staan op de nominatie om
geheel of gedeeltelijk aan het festival bij te dragen. Ina
Schrama, Henk van Wijk, Jaap Eelman en ondergete-
kende zijn druk bezig met opsporen en selecteren. Alle
films zijn of worden gedigitaliseerd zodat ze met grote
lichtsterkte op het doek van Cinema Texel kunnen wor
den vertoond. Vooral de door amateurs gemaakte films
zijn vaak niet voorzien van geluid. Waar nodig zullen
daarom explicateurs optreden, mensen die met aanwijs-
stok toelichting geven bij de beelden zoals vroeger bij de
vertoning van stomme films gebruikelijk was.
Zet in je agenda
Het nostalgisch festival van oude Texelse films in
Cinema Texel in het kader van Texel 600 jaar stad zal
acht middagen in beslag nemen. Noteer alvast de data:
zaterdag 31 oktober, zondag 1, dinsdag 3, donderdag 5,
zaterdag 7, zondag 8, dinsdag 10 en donderdag 12 no-
vember, steeds van 12.00 tot 18.00 uur. Entree 4,-.
Kort voor de vertoningsdata zal via de plaatselijke me
dia het programma bekend worden gemaakt. Daarbij
wordt niet alleen aangegeven welke films worden ge
draaid, maar ook wordt van elke film een inhoudsbe-
schrijving gegeven met vermelding van de personen die
zoal in beeld komen.
Extra openingstijden in 2015 van het
Gemeente Archief Texel
Iedere eerste donderdagmiddag van de maand, van 14
tot 16 uur, is het archief van de Gemeente Texel speciaal
voor leden van de Historische Vereniging Texel extra
geopend.
Dit jaar is dat op 1 oktober, 5 november en 3 december.
Nummer 116, September 2015
Historische Vereniging Texel
7
