De bewonersgeschiedenis van Bolwerk 5 Cor Reij
Cor Reij heeft veel uitgezocht in de tijd dat hij redactioneel bij ons blad betrokken was. Zo heeft hij de Warmoesstraat be-
schreven van huis tot huis met alle mogelijke gegevens over de bouw van woningen tot en met de bewoners van de hui-
zen door dejaren been. Daarnaast schreefhij met Van Empel en Hoogerheide het intussen befaamde Boerderijenboek.
Als dank voor het gebruik van de ingebonden 'Tesselaars' van Simon Dros schreefCor Reij dit artikel voor Simon.
A1 voor 1800 stond hier een pand dat heel goed op de
monumentenlijst zou passen. Het was een dubbel woon-
huis met twee houten topgevels; een aan de havenzijde
en de andere aan de kant van het dorp. Vanuit de voor-
kamer (lees: gelagkamer) had je een prachtig uitzicht
over de haven.
Bij de dijkverhoging van rond 1930 werd om de haven
een muurtje gemetseld. Het uitzicht ging toen ten dele
verloren. In 1936 werd het pand gesloopt en vervangen
door een toen moderner exemplaar.
Bolwerk 5 bij de haven
De timmerman Coendert Jansz Pronk (1754-1839) kan de
bouwer van dit huis zijn geweest.
Coendert was in 1773 getrouwd met Antje Michielsd
Romeijn. Naast timmerman was Coendert ook herber-
gier. Zijn erfgenamen hielden tot 1839 het bezit onver-
deeld. Hierin was hun dochter Jacoba Pronk medege-
rechtigd. Zij trouwde met Gijsbertus Hendriksz. Bakker
(Wieringen 1783 -1834) Hij was in 1825 ook veehouder
met zeven koeien en vier schapen. In 1826 stonden twee
koeien op stal.
In 1830 waren mede bewoners van de herberg:
Hilge Bont (Wieringen 1748 - moeder van Gijs
Bakker.
- Alberdina Albertsd Kikkert (1790 - een onecht kind
van Helena Berger. Zij was de weduwe van Klaas
Cornelisz Bakker en had twee kinderen.
Cornelis Jacobsz de Wijn (1787 - 1849) met zijn vrouw
Meijnouwtje Meijertsd. Blom en hun vier kinderen.
Trijntje Hendriksd Bakker was eigenares van het pand.
Zij werd in 1839 logementshoudster. Met haar echtge-
noot, de zeeman Harmen Jansz de Wijn (1782 - Den Burg
1831), woonde Trijntje vanaf 1807 op De Ruijterstraat
[85], maar zij verhuisden voor 1830 naar Den Burg. Zij
hadden op de Groeneplaats een huisje en een pakhuis.
Later kwam daar 'De Oranjeboom' en weer later kon
men er chinees eten.
In 1848 werd het pand verkocht aan Cornelis Gerritsz
Smit (Den Hoorn 1804 - Den Burg 1887). Deze was tot
1843 boer op Driehuizen 19 en was al koopman en her-
bergier in de Molenstraat. Cornelis kwam met zijn vrouw
Annaatje Johannesd Hopman (Oosterend 1808 -
Oudeschild 1870) hier wonen. Hij werd in 1860 loge-
menthouder en had een inwonende dienstbode. Hun in-
wonende zoon Reijndert Cz. Smit (de Westen 1833 -
Amsterdam) kreeg in 1864 het pand op zijn naam. Hij
was kastelein en voerman geworden, maar verkocht het
pand in 1875. Reijndert, die nog wel huurder bleef,
trouwde met Aagje Gerritsd Mulder. In 1878 vertrokken
zij naar Amsterdam. Hij werd daar tuinman. Vader
Cornelis Smit ging naar het Armhuis in de Molenstraat.
De wagenmaker Auker Cornelisz. de Wijn (1838 - werd
eigenaar tot 1886. Hij verhuurde het pand.
Arendje van Zandwijk (Herwijnen 1819 - werd loge-
menthoudster. Zij was de echtgenote van de timmerman
Jan Bijl (Herwijnen 1815 - Oudeschild 1878). Vanaf een
van de huizen van Ceres kwamen zij hier wonen. In 1886
vertrok zij naar Terneuzen.
Dat jaar had Gerbrand Pietersz Dros (De Cocksdorp 1862
- Enkhuizen 1902) het logement gekocht. Hij was in 1886
getrouwd met Annaatje Hendriksd Bruin. Gerbrand was
winkelier en kastelein. Daarna was hij jarenlang kapitein
op een Noordzee tjalk om daarna weer kastelein te wor-
den in Enkhuizen. Toen zij in 1893 verhuisden naar
Delfshaven, verkocht Gerbrand Bolwerk 5 aan Albert
Ariesz Dros (1835 - Den Burg 1902). Albert was koopman
en veehouder. Hij bezat samen met zijn zoon Arie
(Oudeschild 1851 - Tienhoven 1887) 'Mariahoeve' aan de
Vuurtorenweg, maar woonde in Den Burg, Weverstraat
[43]. Ook deze Drossen verhuurden het logement.
In 1886 was Willem Jansz Bijl (Ceres 1863 - bewoner.
Hij werd banketbakker. In 1893 verhuisde hij naar
Arnhem. Zijn moeder, Arendje Bijl - van Zandwijk, was
in 1891 teruggekomen. Zij werd weer logementshoud-
Historische Vereniging Texel
Nummer 116, September 2015
24
