Vikingen
De ligging van ons eiland aan de Noordzee heeft als onvermijdelijk gevolg gehad dat er in de loop van vele eeuwen bezoekers uit
verre streken - al dan niet welkom - hun schepen aan onze kust hebben afgemeerd. Het meest tot de verbeelding spreken hierbij
toch wel de zeevarenden uit Noordelijke streken die van de 8e tot en met de lie eeuw hun grenzen wilden verleggen, soms goed-
schiks en soms kivaadschiks. De term Vikingen slaat vooral op het deel van de Scandinavische bevolking dat zich per schip begaf
naar verre en vreemde oorden - de thuisblijvers worden dan Noormannen en -vrouwen genoemd. Aan hetfeit dat deze kleurrijke
lieden hier ooit voet aan wal hebben gezet hoeven wij niet te twijfelen, alleen zijn er nauwelijks sporen achtergebleven van hun
aanwezigheid. Op Wieringen is hun verblijf gedurende de 9e en lOe eeuw onweerlegbaar aangetoond en natuurlijk zijn ze in die
tijd ook hier langs geweest.
Inmiddels al meer dan 10 jaar geleden vond ik hier een
Arabische munt waarvan er ook vele in Vikingschatten
zijn aangetroffen. Het is een z.g. dirhem uit de tijd van Al
Mansur die van 754 tot 775 de tweede Abbasadische ka-
lief was. Hij kan gezien worden als de stichter van
Bagdad. Ik heb al eerder wat over deze munt geschreven,
maar voor dit verhaal is het van belang dat ik hem nog
eens laat zien:
Het valt meteen op dat de munt beschadigd is.
Dat is met opzet gebeurt want in de handel was enkel
het gewicht van zilver - want daar is hij van gemaakt -
van belang.
Het is vanwege de zuiverheid van het zilver dat de dir-
hems zo populair waren. Ze zijn vooral door handelsrei-
zen van de Zweedse Vikingen over de Wolga tot aan de
Kaspische zee en verder in noordelijke streken beland.
Uit de vondst van zo'n enkel stuk kan weinig geconclu-
deerd worden, behalve dan de Viking-connectie.
Een nieuwe vondst voegt echter veel toe aan dit verhaal.
Toen ik onderstaand voorwerp opraapte wist ik - zoals
wel vaker gebeurt - meteen wat het was. Thuis aangeko-
men natuurlijk meteen gecontroleerd of mijn vermoeden
juist was, want ik hou mijzelf niet graag voor de gek en
het kan voorkomen dat voorwerpen een soortgelijke de-
coratie hebben, hoewel ze niet in dezelfde tijd geprodu-
ceerd zijn. Ook was het mij niet duidelijk van welk mate-
riaal het voorwerp was gemaakt, maar tijdens het
schoonmaken brak er een klein stukje vanaf en dat was
zonder enige twijfel van zilver.
Boven- en zijaanzicht van wat een armband uit het begin
van de lOe eeuw blijkt te zijn. Van dit type zijn er vooral
veel exemplaren in Noordwest Engeland en Noord
Ierland gevonden, waar ze geproduceerd werden door
de Noorse immigranten. Het is voor het eerst dat een
dergelijke armband in Nederland is gevonden.
Waarschijnlijk werd dit stuk uit een baartje zilver geha-
merd en ook nu weer met opzet 'verminkt'. Het gewicht
bedraagt 13 gram. Standaard wogen deze armbanden 26
Nummer 115, juni 2015
Historische Vereniging Texel
7
