sij op den zevende octob deses Jaars 1728 geweest is aan
het huijs van domene Corn: Tenben leeraar der bovenge-
melte gemeente ende bij de selve gekomen sijnde, be-
vond dat de gemelten Do Tenben heel dronken was en
bijna buijten staat om antwoord te geven, waardoor sij
deposante seer was ontset.
Een weijnig tijd daar na, de twede deposante mede aan t
huijs van den Do komende, alsoo sij daar dagelijks in
huijs bij den domene het werk dede, bevond mede, dat
den domene heel dronken was, twelk was ontrjent]
smorgens ten negen uuren, verders verklaart sij twede
deposante, dat terwijl sij daar in huijs is gweest (de selve)
Do diverse reijsen dronken heeft gesien, soojwel] smor
gens als avonds.
Ook Corn. Pieterse Mosis7 uit Den Burg heeft Ten Bern
heel dronken gezien, toen hij op 14 oktober in het huis
van de dominee een pijp tabak kwam roken en dat was
ook nog maar om twee uur in de middag.
Nu onderneemt de Classis wel aktie. In de handelingen
van 26 november 1728 is deze zaak te vinden onder het
kopje De Censure Do Ten Bern.
Zijn binnengestaan Pieter Meijersz Boom (Boon) ouder-
ling en ...s Diaken van de Waal op Texel uijt naam van
den kerkenraad aldaar met seer veele ontroeringe te ken-
nen gevende den bedroefden toestand van haar predi-
kant D: Corn. Ten Bern, die, niet tegenstaande haar
Censuur over hem gedaan en van de E: Classis goedge-
keurd, jn plaatse van sig te beteren tot erger voortging jn
gedurige dronkenschap soo binnen als buijten's huijs, t
welk alles van nieuws door verschijden getuijgen bij no-
tariele acte bevestigt wierd. En terwijl geen hoope scheen
van beterschap, alsoo dit kwaat, bijna met den aanvangst
van sijn dienst begonnen, van tijd tot tijd erger gewor-
den, en tegen alle middelen ter genesinge aangewend,
nog toenam: soo versogten sij dat de E: Classis tot we-
ringe niet alleen van ergernisse, maar ook tot wederop-
bouwinge van die vervallen gemeente, D: ten Bern ge-
liefde te deporteren en haar vrijheid te geven om een
ander leeraar jn sijne plaatse te verkiesen. Egter alles
overgevende aan het oordeel van de E: Classis waar jn
[zij] souden berusten. Waarop D: Ten Bern (die alle
soojwel] eerste als laatste beschuldigingen en bewijsstuk-
ken van zijn aanstotelijk gedrag hadde aangehoort, welke
jn Classis Cassa ter bewaringe zijn opgesloten) gevraagt
zijnde of ijets tot sijn verontschuldiginge hadde voort te
brengen geen ander antwoord gaf als dat alles tot sijnen
lasten voortgebragt erkende met leedwesen waarheid te
zijn. Ende de handelingen van de kerkenraad en Classis
regtveerdigde, maar versogt genade en geen regts onder
beloften dat hij soude tragten sig te beteren en den aller-
hoogste om vergevinge sijner misdaden en bijstand sijnes
H:G: van herte smeken. De E. Classis dese soo gewigtige
saak jn des H: vreese hebbende overwogen, laudeerd den
voorsigtigen en godvrugtigen handel des kerkenraads,
maar is ook eenparig van oordeel dat men den elendigen
en hoewel door eijgen schuld ongelukkigen predikant
nog eenigen tijd en soo gelegendheid moet geven tot sijn
behoudenisse, om de uijterste langmoedigheid met een
gevallen sondaar na des Heeren voorbeeld te gebruijken
(daar jn ook van den kerkenraad waren voorgegaan) of
Godt hem nog bekeringe gave, en hij selfs mogte we-
derop bouwen, het gene hij door gegeven ergernisse
heeft afgebroken, hij derhalven onder Censuur voor eerst
sal blijven tot aanstaande Paasch Classis 1729. Sullende
het tractement dat het dorp betaald, blijven van den 31
Oct: 1728 ter dispositie van de E. Broederen op het eij-
land Texel, die bij deesen worden geordonneerd den
dienst op de Waal gedurende het Censuur waar te ne-
men. En op dat D: ten Bern jn dien tussentijd nog eenig
mid del van bestaan mogt hebben heeft de Classis hem
toe gewesen het tractement dat op het gemenelands
Comptoir word betaald.
R:D: Praeses sal dit den predikant en kerkenraad jn dese
vergaderinge aanseggen.
Den kerkenraad versoeken jn haare langmoedigen voor
sigtigen en Christelijken handel ontrent haar predikant
voort te gaan, op sijn gedrag en wandel agt te geven, en
hem op vrindelijke en minzame wijse tot sijn pligt gedu-
rig te vermanen, en van alles op gemelde Paasch Classis
berigt te komen geven.
Den predikant sal R:D: Praeses ernstig bestraffen en
overtuigend aantonen, dat het eenige middel tot sijn be
houdenisse is, sig van sijn voorig ongeregeld leven jn
dien tussentijd van herte te bekeren, sijn wandel stigtelijk
aan te stellen, en sonder ophouwden den heere om den
soo nodigen bijstaand sijn hijligen geestes te bidden en
ernstig aan te roepen, mids tot dien eijnde altijd blijvende
op sijn standplaats, en onder den predikstoel te sitten soo
menigmaal den predikdienst daar sal waargenomen
worden, met aankondiging, soo onverhopelijk jn sijn on-
boetvaardig en ergerlijk leeven mogte voorgaan, geen an
der verwagtinge voor hem kan overblijven als sijn onge-
lukkig dog regtveerdig deportement. Dit alles door R:D:
Praeses op de aller beweeglijkste en ernstigste wijse aan
den predikant en kerkenraad zijnde voorgesteld, heeft
d'een en ander daar jn berust, dog de kerkenraad hier
van copie versogt om sig na dit oordeel der E: Classis te
gedragen, 't welk haar E: is toegestaan en door den
Scriba sal gegeven worden.
Op het strafbankje onder de preekstoel. Grote vernede-
ring. Hoe ging het verder? Waarschijnlijk heeft Ten Bern
zijn leven gebeterd. In de handelingen van de Classis
wordt deze zaak in elk geval niet meer behandeld. In het
kerkboek schrijft hij braaf de huwelijken en nieuwe leden
7 Com. Pieterse Moses, jm uit Den Burg trouwt op 7 november
1728 met Neeltje Aris, jd uit De Waal. Ten Bern trouwt hen!
8 lacob SmitWillem Com. Boon of evt. Comelis Graaf (uit het
kerkboek van De Waal).
Nummer 115, juni 2015
Historische Vereniging Texel
21
