Vikingen gestrand op Texel? Het Paal 8 hout van Texel
gram - het is dus een halve. Het was in die tijd gebruike-
lijk om ook met delen van sieraden te betalen - daarnaast
werden ze gewoon gedragen natuurlijk, maar dan als
draagbaar 'geld'.
Op dezefoto heb ik het kleine stukje op zijn plaats geplakt -
bijna 4 cm. lang in opgerolde toestand, dat zal ik maar zo laten.
Hoewel de armband jonger is dan de munt wijzen beiden
op vreedzame Vikingacties. Geen wapengekletter dus of
ander bruut geweld, maar het bewijs van handel met be-
zoekers uit het Hoge Noorden.
Het Viking zijn was seizoenarbeid - voor het vervoer
over water met een zeilschip gaf met er begrijpelijkerwijs
de voorkeur aan om stormen te vermijden en was men
tot op zekere hoogte afhankelijk van een gunstige wind,
waardoor er slechts de helft van een jaar gevaren kon
worden. Ergens in die periode kamen ze dus langs en ja -
wat kwamen ze hier dan halen? Verschillende zaken ko-
men daarvoor in aanmerking, maar vooral wol en wol-
producten lijken mij het meest waarschijnlijk. In die tijd
werden er al veel schapen gehouden in deze omgeving
en gezien de hoeveelheid weefgewichten en spinklosjes
die ik hier gevonden heb was er een levendige industrie
waarvan het Friese laken het eindresultaat was. Ook
werd er in andere natuurproducten gehandeld zoals b.v.
zout en bont. lets minder vredelievend was de handel in
slaven, maar ik denk dat we die in dit geval buiten be-
schouwing kunnen laten.
Wei is er nog de mogelijkheid dat een Scandinavier zich
hier gevestigd had - de Friese bewoners van het kustge-
bied in die tijd stelden zich erg flexibel op ten opzichte
van de andere culturen die dit gebied vanuit het
Noorden en het Zuiden bei'nvloedden.
In elk geval leveren deze vondsten, die ik overigens vlak-
bij elkaar ontdekt heb, het bewijs van de aanwezigheid
van Vikingen op Texel.
Tot slot wil ik Nelleke IJssennagger, conservator
Terpencultuur en Middeleeuwen van het Fries museum
in Leeuwarden bedanken voor haar deskundige en en-
thousiaste commentaar.
Jan Jaap Waverijn
lntroductie
In 2000 spoelde een scheepshout aan op het strand van Texel dicht bij Paal 8. Het hout werd geborgen door de Texelaar Jan
Kikkert, die het bewaarde op zijn boerderij en contact opnam met de amateurarcheoloog Hans Eelman. Die schakelde vervolgens
Thijs Maarleveld in, Prof. Dr. in de maritieme archeologie aan de Universiteit van Zuid-Denemarken (SDU) te Esbjerg.
Aan de hand van de foto's die Eelman naar Denemarken
stuurde, was het niet mogelijk om ouderdom en functie
van het hout te bepalen. In verband daarmee vertrokken
twee van Maarlevelds studenten, de auteurs van dit arti-
kel, in de zomer van 2012 naar Texel om het stuk hout te
registreren.
Aansluitend op een praktijkopleiding georganiseerd
door de International Fieldschool For Maritime Archaeology
Flevoland, de Internationale Praktijkschool voor
Maritieme Archeologie Flevoland (IFFMAF), vertrokken
we naar Texel. De IFFMAF leverde, naast het tekenpapier
voor de registratie, de nodige praktische kennis. Op
Texel bracht de heer Eelman ons naar de heer Kikkert.
Na een warm welkom gingen we in diens schuur aan het
werk om het stuk hout te registreren door middel van fo-
tografie en een plantekening van een ruwe basislijn op
een schaal van 1:10.1 Vervolgens werd de plantekening
gedigitaliseerd met behulp van open source software
Inkscape. De waarnemingen werden uitgeschreven in
een kort registratierapport en overgedragen aan de heer
Eelman. In dit korte artikel wordt een beschrijving van
het hout gegeven en mogelijke identificaties van het hout
besproken.
Beschrijving van het Paal 8 hout
Het stuk hout was gevormd uit een stuk eik met een
lengte van 7 meter 80. Een uiteinde van het hout boog
naar boven (het gebogen deel had een lengte van onge-
veer een meter) terwijl de rest van het stuk hout redelijk
1 Door tekort aan werkruimte om de basislijn op te stellen, is het
mogelijk dat de afmetingen van de tekening een kleine afwij-
king vertonen ten opzichte van de werkelijkheid.
2 Een Z-vormige las is een verbinding tussen twee stukken
scheepshout, De las bestaat uit drie vlakken en heeft een Z-
vorm.
8
Historische Vereniging Texel
Nummer 115, juni 2015
