P
V—V
Heps <ri//
dnxbfflt
fQu'UJ' ft
A avy'd.
jDuvs'd S-tafl
'WtVJ'Jfe ru
*en fyrpfn
A /wog/ep
W \f
~oin??ta?i deu7*t/ Lufjr
un/d, (hltdrttr 2^0?
i'jhfaxyfand
Kaart van Spitsbergen door Van Keulen, circa 1710. Rechts is een klein eiland te zien in de vorm van een garnaal. Dit is het hui-
dige Kvitoya, het vroegere Commandeur Gilles land, zoals vermeld naast het eiland: "Commandeur Gilles land. Ontdekt 1707 is
hoogland.
Helaas is de naam Commandeur Gilles land niet meer
terug te vinden op de modeme kaarten. Een zoektocht in
atlassen en internet leert ons dat het eiland in 1876 her-
noemd is naar Kvitoya door walvisvaarder Johan Kjeld-
sen uit Tromso. Het is een onherbergzaam eiland dat
voor het grootste deel bedekt is met ijs en een opper-
vlakte heeft van 68200 hectare. Het is het meest oostelijke
gebied van Noorwegen. Er groeien wat mossen en korst-
mossen en het wordt bevolkt door een kolonie Noordse
Stemen. Af en toe komt er een ijsbeer en voor de kust zijn
regelmatig walrussen te zien.
Kvitoya is vooral beroemd als laatste rustplaats van de
ontdekkingsreiziger Salomon August Andree en zijn
twee expeditiegenoten. Zij kwamen om tijdens een po-
ging de Noordpool te bereiken in een luchtballon. Ze
vertrokken vanuit Virgohamna op Spitsbergen, kregen te
maken met wind uit de verkeerde richting en stranden
op het ijs 300km ten noorden van Kvitoya. Lopend be-
reikten zij het eiland, waar ze overleden zijn waarschijn-
lijk als gevolg van de extreme kou. Op het enige ijsvrije
deel van het eiland, Andreeneset, is voor hen een monu
ment opgericht.
Mocht u ooit op Kvitoya komen, dan ben ik zeer ge'inte-
resseerd in alles wat u erover kan vertellen. Verder ben ik
benieuwd wie Commandeur Gilles eiland weet te vinden
op de kaart van Spitsbergen. Ik hoop dat dit artikel wat
meer inzicht heeft gegeven in een familie die al jaren met
Texel verbonden is.
Tot slot, wil ik graag de familie Vonk bedanken voor het
verschaffen van extra studiemateriaal en Wim Boom en
Fup Krijnen voor informatie over Willem Gieles.
Sander Ganzevles, Oudeschild.
Bronnen
C.J. van Heerwaarden (2003).
Stamboom Gieles -Gielis.
D. Barrington (1818).
The possibility of approaching the north pole asser
ted. New-York: James Eastburn Co.
Lyst van de Hollandsche, Hamburger en Breemer
Groenlands-resp. Straat Davidsvaarders (1716).
Bibliotheek, Gem. Archief, Amsterdam.
Sir M. Conway (1906). No man's land, a history of
Spitsbergen from its discovery in 1596 to the begin
ning of the scientific exploration of the country.
Cambridge, University press.
P. Dekker. Comelis Cornelisz. Gieles, Helderse
Noordpool-explorateur en cartograaf van groot for-
maat. Een vergeten grafsteen op Huisduiner kerkhof.
In: C.J. van Heerwaarden (2003). Stamboom Gieles -
Gielis.
http://en.wikipedia.org/wiki/Kvit%C3%B8ya
(laatst geraadpleegd op 26 januari 2013)
http://www.spitsbergen-svalbard.com/spitsbergen-
information/islands-svalbard-
co/kvit%C3%B8ya.html (laatst geraadpleegd op 26
januari 2013)
http://www.kotterfoto.nl
(laatst geraadpleegd op 26 januari 2013)
Extra openingstijden in 2014 van het Gemeente-archief
Iedere eerste donderdagmiddag van de maand, van
14 tot 16 uur, is de archiefbewaarplaats van de Gemeente
Texel speciaal voor leden van de Historische Vereniging
Texel extra geopend. Dit jaar is dat op 3 juli, 7 augustus,
4 September, 2 oktober, 6 november en 4 december.
24
Historische Vereniging Texel
Nummer 111, juni 2014
