kenbaar, veelal met verdiepte voeg gemetseld, en met
mooie verhoudingen. Enkele ontwerpen wijken daarvan
af, zoals de bioscoop van Pen, met meer Amsterdamse
schooltrekjes dan in het latere werk van Igesz. De invloed
van Berlage was waarschijnlijk nog te groot om in zo
korte tijd al tot een eigen signatuur te komen.
Een ander opvallend ontwerp is de winkel met showroom
en bovenwoning van Oele in de Hogerstraat, een juweel
van een ontwerp. De gevel was bekleed met gele ver-
blendsteen met een plint van blauw verglaasde klinkers.
Binnen een toen moderne en luxe parketvloer en cham
pagne met roze glas-in-lood.
Het werd gebouwd op de plek van het volkslogement uit
1726.
Ook bij de uitbreiding en verbouwing van Vlas warenhuis
in De Koog experimenteerde Igesz met niet traditionele
materialen en voor Texel nieuwe ideeen: een gevel van
steen, staal en brons, een moderne etalage met een glasop-
pervlak van 75 m2, verlicht door 60 schijnwerpers, een
showroom voor souvenirs en een paskamer voor strandar-
tikelen, zoals badpakken toen blijkbaar genoemd werden.
Het pand had een frontbreedte van 18 m en was 28 m
diep.
Maatschappelijk betrokken Esperantist
Vanaf zijn aankomst op Texel zette Igesz zich in voor
Texel en de Texelaars. Hij was in 1934 mede-oprichter en
bestuurslid van Mooi Texel en bestuurslid van de Alge-
mene Texelsche Middenstandsvereeniging. Om te voorko-
men dat Texelaars naar de vaste wal moesten om cursus-
sen voor hun middenstandsdiploma te volgen, richtten Ies
Vlessing, deurwaarder Prins en Lou Igesz in 1937 het In-
stituut voor Middenstandsontwikkeling op. In het ver-
lengde daarvan volgde in 1941 het bestuurslidmaatschap
van de Texelse teekenschool, een 5-jarige avondcursus
voor timmerlieden, metselaars en metaalbewerkers, als af-
deling van de Vereniging tot Bevordering van het Vakon-
derwijs in West-Friesland.
Igesz was Esperantist. Dat paste in zijn ideaal dat iedere
wereldburger zich overal verstaanbaar moet kunnen ma-
ken. Geestverwanten waren onder andere de gebroeders
De vliegers van de KLM, De Vlijt en de Marine luchtvaart-
dienst
's Zomers zat huize Lida vol toeristen. Vanaf herfst 1937,
na de start van de lijndienst De Vlijt-Schiphol, waren er
vrijwel het gehele jaar KLM-vliegers in huis en vanaf de
mobilisatie in 1939 vliegers van de vliegschool op
De Vlijt. Ook de mensen van de Marine luchtvaartdienst
kwamen er regelmatig over de vloer.
Lody herinnert zich die mannen tijdens een feestje in rie-
ten rokjes dansend op Hawaii-muziek, toen in de mode
Gijs en Johan Duinker van de Texelsche Courant en met-
selaar Siem de Waal. Op initiatief van de gebroeders
Duinker werd op Texel het tweede Esperantomonument
in Nederland opgericht. Vanzelfsprekend maakte Igesz be-
langeloos het ontwerp, en werd het door Siem de Waal in
1935 al even belangeloos gemetseld.
In opdracht van de Duitse bezetters werd het in 1941 af-
gebroken. Na de bevrijding werd het pas in 1950 weer
opgebouwd. Daarvan wordt nog een mooie film in het ar-
chief van de Historische Vereniging bewaard.
In 1939 ontwierp Igesz ook gratis een muziektent in het
park voor het Fanfarecorps, ter vervanging van de in 1920
door J. W Bakker gebouwde muziektent.
Nummer 108, September 2013
Historische Vereniging Texel
21
Ontwerp van de voorgevel van het pand van Oele in de
Hogerstraat in Den Burg (coll. cat)
Siem de Waal met bestek bij het Esperantomonument.
(foto: Duinker in coll. HVT)
-.QdfVfEP IBI KB J5P£EMT0 -HOfflJMHir—TE P£N DUEG OP TTXEL.
