wel de bijzondere verdiensten van sommige historische
personen, 'rechte heiligenzoals Petrus en Paulus.
Ouwe Sunderklaas
Sint Nicolaas werd later vooral op 5 december gevierd.
En op Texel een week nadien nóg eens: Ouwe Sunder
klaas. Ook de vieringen zijn 'net even anders' dan el
ders:
"Dagen, weken van tevoren werden de costumes ge
naaid, die men op 5 en 12 December zou dragen. Op 5
én 12 December, want Texel heeft een 'jonge en een
ouwe Sunterklaas', nog altijd. De eerste dag is steeds
meer het feest van de kinderen geworden: s middags en
in de vooravond lopen de kleintjes en de wat ouderen
gemaskerd over straat - ze brengen bezoeken bij familie
en kennissen en worden getrakteerd op chocola en spe
culaas. Aan het avondmaal is er overvloed van taaitaai
en moppen - 'Jantjes van Gaaien' en 'kruutboltjes' leg
gen getuigenis af van de vakbekwaamheid der brood
bakkers en vóór bedtijd worden de mandjes onder de
schoorsteen gezet, waarin Zwarte Piet zijn gaven zal
brengen; 6 December is 'soekertjesdag'- de verstopte
mandjes worden opgespoord en de pret van spelen en
snoepen neemt een aanvang. Maar op 12 December
zijn de ouderen aan de beurt. Dan verschijnen om een
uur of zes de wilde 'straatvegers' met hun bezem om de
jeugd van de straat te verdrijven. Wilde jachten achter
de uitdagende jongens verhogen de vreugde der sensa
tie; nog klopt mijn hart stormachtig als ik het geluid
van een koehoorn hoor, het instrument, waarmee deze
ridders van de bezem hun komst aankondigden.
Als de straat gezuiverd is, komen de gemaskerden uit
de huizen. Zonderlinge vertoning: wezens van allerlei
aard bewegen zich door het dorp, niemand kent den
ander, wonderlijke situaties doen zich voor."
Aldus de uit Oosterend afkomstige schoolmeester
D.T. Daalder (1936).3
Liefdadigheid
De zesde (en laatste) druk van het boek van de
17e eeuwse Texelse dominee verschijnt nog in 1805.
En daarna kantelt het beeld. Hoe róóms was de goede
bisschop eigenlijk?
O, bisschop schoon 't niet ligt (gauw) een Heilige
vertrouw
Gij zijt een Heilige, dien 'k haast aanbidden zou;
Eén daad van minzaamheid, van weldoen was Uw
leven
Uw liefde heeft U de naam, de onsterflijkheid gege
ven.
Illustratie door Carl Sierig bij P.A. de Cénestet 'Een Sinterklaasavond' in Eerste gedichten, 1878.
3 Viruly, Strijbos en Daalder, deel 1 blz XLIV
16
Historische Vereniging Texel
Nummer 105 december 2012
