Glop
Betekent 'nauwe doorgang', dus nauwer dan een slag.
Het is verwant met het werkwoord glippen. Ook
heeft het de betekenis van "steeg" in bebouwd gebied.
Hok
Dit begrip is mogelijk afgeleid van de omstandigheid,
dat kleine perceeltjes in het duin werden omgeven
door houten plankieren tegen het stuiven. Dergelijke
betimmerde akkertjes zijn zuidelijker in Holland
veelvuldig te zien op 17e eeuwse schilderijen. Op
Texel werden hokken standaard omgeven door een
tuinwal, met daarop een dichte beplanting van afge
stoken duindoorns, die dienden om zowel schapen
als konijnen uit het hok weg te houden. Op Texel is
een hok: een klein perceel, vaak voor aardappelteelt
gebruikt, bijvoorbeeld Kees Dekkers Hok.
Horn (Hoorn, hooren)
Hoek in het land, vaak spits en vooruitstekend.
Koog
Hoge kwelder die bedijkt is, later ook gebruikt voor
een perceel. In het gehele kustgebied vanaf het IJ tot
in Denemarken heeft het de betekenis 'aandijking' of
'polder'. Op Texel ook veel gebruikt als een perceels
aanduiding, wat elders uitzonderlijk is.
Nol
Op het vasteland van Noord-Holland wordt dit begrip
vooral gebruikt voor lage, ronde duintjes; nollen en
nollengrond komen vooral voor op de oude duinen.
Ontvangen van:
De heer E. Stiekema: dvd 100 jaar Lindeboom deel I en
II, en afscheid Question;
De heer M. Stam: Kasboek Sociëteit Harmonia Den Burg
1868- 1912;
De heer C.G.N. de Vooys: stafkaart centrale deel van
Texel 1878;
Fam. Plaatsman uit De Waal: diverse foto's;
De heer A. van Liere: poesiealbums en div. rouwkaarten;
Oudheidkundige Vereniging Het Schermereiland: Rijk
getrouwd en Visschers Grietje door W. Mets Tz, en Ma
rie van de weerwolf door Frank v.d. Eng;
De heer RJ. Hoogenbosch: 2 fotoalbums betreffende In-
dië 1946 - 1949;
Mevrouw L. Kikkert-Bakker: Familieverhalen over de
families Kikkert, Kalis en Helm op Texel, door Leo Mol;
Mevrouw M. Keijser: bestektekeningen van de Bakker
Stichting aan de Emmalaan;
Fam. Ran: lepeltje van Texel;
Waar het toch hoge jonge duinen zijn, kan de naam
met name in de vastelandsduinen duiden op een zekere
ouderdom, stammend uit de tijd dat ook die duinen la
ger waren. Vgl. Oud-Engels 'knol' met dezelfde beteke
nis. Op Texel is een nol in principe een duin met een
behoorlijke hoogte. Hiervan zijn veel voorbeelden, zo
als Kapenol, Fonteinsnol etc. Het duingebied als land
schap, dus als geheel, wordt aangeduid als "de nollen".
Slag
Niet alleen een 'pad', maar soms ook een min of meer
natuurlijke doorgang, een soort pas in de duinen.
Vlak
Volgens onderzoek van veldnamenexpert Rob Rente
naar is dit woord in het vastelandsduin in de loop van
de 19e en 20e eeuw in gebruik toegenomen ten koste
van het oudere 'veld'. Op Texel werd de naam "veld"
niet voor duinvalleien gebruikt. Hier komt de naam
vlak al langer voor, bijvoorbeeld in Pompevlak en
Natte Vlak en is van toepassing op zowel primaire als
secundaire duinvalleien. De eerste zijn afgesnoerde
strandvlakten, de tweede danken hun ontstaan aan uit-
stuiving, en zijn dus uitblazingsvalleien. Een vlak kan
zowel een ongecultiveerde als een "wilde" vallei zijn.
Waal of weel
Rest van een dijkdoorbraak, vaak met ronde vorm. De
Bleekweel, later Rommelweel genoemd, is uniek in
die zin, dat het een overblijfsel van een doorbaak van
een duinrichel is, en niet, zoals bij alle overige weel-
tjes op Texel, een restant van een dijkdoorbraak.
De heer K. v. Empel: plakboek betreffende Groeneplaats
en Binnenburg;
De heer D. de Lange te Breda: verslag excursie naar
Texel 14-04-1936;
Mevrouw N. Boekei-Roeper: 5 groepsfoto's;
Fam. R Hopman: div. foto's en bidprentjes;
De heer K. Koomen: jubileumbeker St. Jozefschool
1955, bevrijdingsbeker 1955 en beker 25 jaar getrouwd
Juliana- Bernhard uit 1962, en enige RSG-boekjes t.b.v.
petekind Rahel;
OSG: doos vol dia's.
Iedereen nogmaals hartelijk dank!
Heeft u nog spullen voor de vereniging betreffende
Texel, dan kunt u contact opnemen met:
M. Bakker-Zijm, tel. 0222 - 312113, of
A. van Heerwaarden, tel. 0222 - 313036.
U bent van harte welkom op de bibliotheekmiddagen,
elke maandag van 15.00 tot 17.30 uur in Tusse de
Banke.
Bibliotheeknieuws
Historische Vereniging Texel
Nummer 104, september 2012
30
