Texel vroeger en nu
Henk Witte met zoon
(coll. familie Witte)
Om te beginnen stel ik me even voor: Hendrikus
Nicolaas Witte, geboren 3 augustus 1950 op Zuid-
haffel op de boerderij die nu de "Baronie" heet,
maar toen nog niet. Ik word genoemd naar de bij
naam van mijn grootvader C.A. Witte. Texel was
toen nog heel ongerept en waarschijnlijk al meer
dan 100 jaar in landschap weinig veranderd, met
die ontelbare stukjes land verdeeld in hoekjes en
puntjes, afgescheiden door tuinwallen.
Vóór de ruilverkaveling stond er nog 450 km
tuinwallen en er waren heel veel oude landwegge
tjes, waarvan er nog een paar zijn overgebleven.
Als we Texel terug zouden brengen naar de staat
van voor de ruilverkaveling, dan zouden we hier
en daar moeite hebben om de weg te vinden. Veel
buurtweggetjes zijn aangepast of compleet nieuw
gelegd. Van de tuinwallen is na de ruilverkaveling
nog ±170 km overgebleven, waarvan het grootste
gedeelte toen nieuw is gezet.
De laatste jaren worden er weer nieuwe geplaatst.
Dankzij de agrarische natuurvereniging en het
Waddenfonds is er weer geld om 30 km op te
knappen en 10 schapenboeten te herstellen. Die
schapenboeten zijn wel heel kenmerkend voor ons
landschap. Er staat nog een veelvoud aan tuinwal
len die nodig onderhoud behoeven. Structureel
zou ieder jaar zo'n zes kilometer opgeknapt moe
ten worden, dan zijn we ongeveer in 30 jaar rond.
Het landschap is door de ruilverkaveling ingrij
pend veranderd. Het vergraven van tientallen kilo
meters sloot, het vergroten en recht trekken van de
percelen en het verdwijnen van meer dan 250 km
tuinwal heeft het landschap heel erg veranderd. De
aanleg van heel veel erfbeplantingen om boerde
rijen, om de nieuwe stallen en schuren aan het oog
te onttrekken, heeft jammer genoeg ook vaak
mooie stolpboerderijen geheel of gedeeltelijk ach
ter het groen verstopt. Daardoor hebben we van
een heel open landschap nu een landschap met
bosjes, eeuwig zonde. Dankzij de iepziekte ruimt
het hier en daar weer wat.
Als gevolg van de veranderingen in de agrarische
sector is het aantal boerderijen enorm verminderd.
De gebouwen bestaan nog wel, maar niet als boer
derij. In mijn jonge jaren deed ik veel loonwerk en
was bijna iedere stolp wel een boerenbedrijf. Eind
64
Historische Vereniging Texel
Nummer 97 december 2010
