Te hooi en te gras
Op verzoek schrijf ik dit stukje voor het blad van
de Historische Vereniging. Een onderwerp waar je
een band mee hebt, kijk zelf maar waarover, als het
maar historisch is.Ik besluit om te schrijven over
de grote veranderingen in de 20e eeuw en me
daarin te beperken tot de ontwikkelingen op het
gebied van de voederwinning in de veehouderij op
Texel.
In het begin van deze eeuw was het gereedschap
zeer beperkt: de zeis, de houten hooihark, de hooi
vork en de Texelse houten hooischop. Na handma
tig maaien, keren en schudden en bijeenharken op
een waal, werd met paard en hooischop het hooi
op een hoop gesleept en met de vork opgemaakt
tot roken. Roken opmaken hield in datje met de
hooivork de hopen hooi zodanig bewerkte dat hel
regenwater langs de buitenkant weg liep.
Veel Europeanen emigreerden eind 19e eeuw naar
Amerika, 'het land van de onbegrensde mogelijk
heden'. De omstandigheden daar waren heel an
ders dan in Europa. In Europa waren veel arbei
ders beschikbaar en weinig grond; dat was geen
drijfveer voor mechanisatie. In Amerika was veel
grond beschikbaar maar geen arbeiders. Als gevolg
hiervan werden in Amerika heel veel machines voor
de voederwinning ontwikkeld, zoals in de periode
1910 - 1940. De paardenmaaimachine met vinger-
balk gaf een enorme verlichting van het werk:
maaien met de zeis was zwaar werk. Om de droging
van het gras te verbeteren werden de harkschudder
(voorloper van de trommelschudder) en de vorkjes-
schudder op zijn Texels ('tedder') uitgedacht en ge
maakt. Door het gebruik van deze machines kon je
per dag vele hectares hooi sneller laten drogen. De
harkkeerder, op Texel 'de gecombineerde' ge
noemd, werd uitgevonden; de naam duidde op de
combinatie van twee gebruiksmogelijkheden, na
melijk keren van het zwad en bijeenharken
('walen') van de graszwaden. Ook toen nog werd
het hooi met de hooischop op hopen geschoven en
met de hooivork tot roken opgemaakt.
Na de Tweede Wereldoorlog werd door de Rijks
Landbouwvoorlichtingsdienst (RTVD) op Texel in
Foto uit 1 930 van "de Boet van Flopman" in de Nederlanden
62
Historische Vereniging Texel
Nummer 97 december 2010
