Foto met een vraag
Van loodsenhuisje naar commandeurshuis - Herenstraat 49 in Den Hoorn
H
E.H.B.O.-ers en zusters/verpleegsters bij elkaar.
Deze foto uit ons archief stelt ons nog voor enkele
vragen:
Wanneer en waar is deze foto genomen?
En, hoewel we al vrij veel namen hebben kunnen
achterhalen, weten we nog niet alles.
Achteraan staan, van links naar rechts:
Marrie Barhorst - Nel Westdorp -
Hamke Veenbaas - mevrouw van der Zwaag* -
Rie Koorn-Simons - Lieve Schouten -
Duw Elin - een Roeper - Frans Geense en
badmeester van Beek*.
Voor: drie onbekende zusters, dan Annie Zijm Sd
- Rie Bakker 'van de luitenant' en nog een
onbekende.
van deze twee willen we ook graag de
voornaam weten.
We hopen dat u ons kunt helpen.
Bel dan even met Ria Schraag: 0222-413753 of
Hanna van Eleerwaarden: 0222-312458 of mail
naar simon@oudeschild.nl
Een paar jaar geleden kwam Maarten 't Hart in
contact met één van huidige eigenaressen van het
pand aan de Herenstraat 49. Ze wilde wel meer we
ten over de geschiedenis van het pand. Wat was er
allemaal bekend over de bewoningsgeschiedenis?
Maarten en ondergetekenden waren gelijk enthou
siast na een bezoek aan het pand. We hepen zo de
18e eeuw binnen. Daar moest wel een leuk artikel
over te maken zijn. Maarten kwam al snel met een
conceptartikel voor een bewoningsgeschiedenis.
Dit vormde de eerste aanzet om de bewonersge
schiedenis en andere wetenswaardigheden verder
uit te zoeken.
Maar er bleek zoveel informatie naar boven te ko
men, dat het resultaat niet één artikel maar vier
aparte verhalen is geworden.
De drie huizen Herenstraat 49, 51 en 53 staan bij
veel mensen bekend als loodsenhuisjes aan de
Knoppenbuurt. Maar deze benaming is nog niet
van zolang geleden. De eerste vermelding die we
hebben gevonden is de tekening van J. Smeele in
mei 1956. Hij tekende de Bestaande Toestand van
Loodsmanshuisje te Den Hoorn (Texel), perceel
Herenstraat 49. Van der Vlis is de eerste die deze
benaming gebruikt uit de literatuur.
In tLant van Texsei'uit 1975 staat bij de foto op pa
gina 154 vermeld dat dit loodsenhuisjes zijn. In
zijn boek Texel in oude ansichten uit 1982 schrijft
Nan Huijsman: 'Links van de straat staan de drie
loodsmanswoningen met houten topgevels.Ook in de
Texelse informatie voor toeristen, zoals Texel, Beeld
van een eiland, wordt gewezen op de loodsenhuis
jes aan de Herenstraat.
En vrij recent (2004) wordt Herenstraat 49 in Hui
zen en bewoners van historisch Den Hoorn beschre
ven als een loodshuisje en onderdeel van de Knop
penbuurt waar welgestelde loodsschippers
woonden.
Maar is dat wel waar? Was Herenstraat 49 een
loodsenhuisje? Is het bewoond geweest door wel
gestelde loodsschippers?
Dankzij Miriam Klaassen was bij ons al vrij snel
bekend dat er walvisvaarders in dit pand gewoond
hadden. Maar er was meer onderzoek nodig om te
kijken of er misschien in de periode voor of na de
walvisvaarders loodsen in het huis hebben ge
woond. Dat onderzoek hield in dat diverse vermel
dingen in de literatuur over dit pand nagecheckt
werden in archieven in Haarlem, Zaanstad en Am
sterdam. Tientallen aktes zijn doorgenomen. Maar
ook werden musea en personen benaderd die iets
wisten te vertellen over bouw, verven en interieurs.
Waarschijnlijk had architect Smeele al een vooruit
ziende blik. Heel opvallend is aan de rechterkant
naast de titel een spuitende walvis te zien!
Alles met elkaar brengt ons tot de conclusie dat
Herenstraat 49 vanaf begin 18e eeuw tot nu toe
niet bewoond is geweest door een loods! En dus
ook niet in het rijtje van loodsenhuisjes hoort!
4
Historische Vereniging Texel
Nummer 96, september 2010