Sijbrand Keyser, hetTessels
Voor de Tesselse bevolking was 1908 een feestelijk
jaar. Toen werd namelijk bij een notaris de oprich
tingsakte van de Eerste Tesselse Stoombootonder
neming gepasseerd.
Texel werd bekender. Aangelokt door het onvolprezen
strand van De Koog verschenen er 's zomers geregeld
badgasten. Tessel werd een gezocht oord in de vacan-
tie. Welke is de invloed geweest op het dialect? Zeer
diepgaand en desastreus. De Tesselse bevolking be
staat uit boeren, vissers, handwerkslieden en leveran
ciers. Zij had linguïstisch tegenover de gemiddelde
stedeling dat uitgesproken minderwaardigheidscom
plexdat typisch is voor de plattelander. Hoe het ook
zij, als de eenvoudige eilandbewoner de badgasten uit
de minder chique buurten van Amsterdam en Rotter
dam hun vinnige dialogen hoorde afwikkelen, ge
neerde hij zich diep voor zijn zangerige moedertaal
en hij besloot die te veranderen. Veel verkeerde dingen
werden overgenomen en lelijke taalgewoonten vonden
ingang... Het dialect smolt weg... Ik geloof niet dat er
omstreeks het jaar 2000 nog veel van het Tessels over
zal zijn.
Aldus Sijbrand Keyser in de inleiding van zijn in
1951 uitgegeven boek HET TESSELS. In dat
Texelse woordenboek bracht hij een grote verza
meling woorden en uitdrukkingen samen, zoals
rond 1900 op Texel gesproken werd.
Keyser werd op 18 januari 1904 op Harkebuurt ge
boren als 3e kind van Cornelis Sijbrandsz Keijser
en Geertje Roeper. Cornelis was boer op Oosteren-
derweg 35 en verhuisde later naar Weverstraat 73
in Den Burg. Sijbrand ging na de lagere school naar
de MULO in Den Burg. Na één jaar stapte hij over
naar de RHBS in Alkmaar en verliet als 14-jarige
Texel. In Alkmaar ging hij in de kost en kwam
vanaf die tijd alleen in de vakanties naar Texel. In
Alkmaar begon ook zijn liefde voor de film. Iedere
zondagmiddag zat hij in de bioscoop, tot ongenoe
gen van zijn hospita. Alkmaar had hem meer goeds
te bieden: op de tennisclub ontmoette hij Ali
Lienesch, met wie hij later trouwde.
Na de HBS legde hij staatsexamen gymnasium A en
B af en schreef zich in voor een studie Frans. Na
een verblijf in Parijs was hij zo enthousiast gewor
den voor het vak geschiedenis dat hij omzwaaide.
Dat uitstapje was van korte duur: vooral van de
hoogleraren Huizinga en Blok had hij meer ver
wacht.
Duinvermaak in Bergen, omstreeks 1925, met van links naar rechts, achteraan: Sijbrand Keyser, mevrouw Kuilman-
Alblas (oma van Ali) en B.W.C. Lienesch (de vader van Ali). Op de voorgrond Ali Lienesch, haar moeder mevrouw A.
Lienesch-Kuilman en broer Jan Lienesch.
2
Historische Vereniging Texel
Nummer 96, september 2010
