Simon Martenfz. Walig, Hoorn op Texel. 1
't Lijk van een matroos van 't selve schip ad. Idem, pro
deo.
De namen van deze mannen staan niet vermeld.
Daarom zijn het waarschijnlijk geen Texelaars. Dit
is één van de voorbeelden dat aan boord overleden
zeelieden niet altijd een zeemansgraf kregen. (Dit
onderwerp, aan boord overleden zeelieden, is een
onderdeel van mijn onderzoek naar walvisvaar
ders. Eén van de onderzoeksvragen is: hoe werden
de stoffelijke overschotten onderweg geconser
veerd?).
Simon wisselde in 1764 weer van schip. Ditmaal
vertrok hij met de 'Gerardus'. En het volgende jaar
alweer met een ander schip, 'de Jan'. Met dit schip
ging het minder met de vangst. In 1765 vingen ze
een l/i walvis. De Oosterender commandeur Maar
ten Boon had ook een V2 walvis gevangen. Mis
schien dat ze de walvis samen gedeeld hebben? De
tweede reis met 'de Jan' (150 last) in 1766 eindigde
zonder vangst. Op de 15e september kwamen ze
'leeg' terug naar het vaderland. Het volgende sei
zoen had Simon 'de Jan' ingeruild voor de 'Vigilan-
tie' en vingen ze één walvis.
Herenstraat 49
Over het leven van Simon Walig en Trijntje Daal
der is tot 1765 niets bekend. Maar vanaf dat jaar
komt Simon, of alleen of met Trijntje, regelmatig
voor in aktes. De eerste is op 8 februari 1765 in het
register van weeszaken. Simon Walig wordt samen
met Jacob List aangesteld als voogd van de twee
minderjarige kinderen van Dirk Daalder en Martje
List. Dirk Daalder, de oom en ex-voogd van
Trijntje, was in december overleden.21 De twee
kinderen Pieter en Neeltje waren geboren uit het
tweede huwelijk van Dirk met Martje List. Uit het
eerste huwelijk van Dirk met Trijntje Kramer wa
ren twee jongens Jacob en Cornelis geboren.
Op een publieke veiling van 22 december 1767
kocht Simon voor 180 gulden een stuk land (666
roeden) in het Hoornder Nieuwland. De verkoper
was Adriaan Krieboom, President Schepen van
Werkendam. Ten oosten van dat stuk land lag het
land van Cornelis Kroon en ten westen was de
dijk.22
In 1768 wordt Simon als voogd aangesteld over de
vier voorkinderen van Martje Jans, verwekt door
haar eerste echtgenoot Leendert Daalder. Martje
trouwde toen met Willem Bruijdegom. Op 9 maart
was Martje overleden. Simon moest waarschijnlijk
als voogd in die periode van alles regelen voor de
21 NHA- 184/6912
22 NHA - 184/6887
kinderen. Maar hij moest ook weer walvissen van
gen. Daarom gaf hij, 'op vertrek staande om als com
mandeur eene voijagie naar Groenland te doen', zijn
voogdij over aan Simon Daalder, ook uit
Den Hoorn.23
In deze periode heeft Simon ook ingetekend op het
in 1770 verschenen naslagwerk van Gerret van
Santé. In dit werk, Alphabetische Naam-Lyst van
alle de Groenlandsche en Straat-Davische comman
deurs' wordt een overzicht van de reizen, vangsten
en rederijen van alle commandeurs gegeven. Bij dit
artikel zijn deze gegevens van Klaas Jacobsz Daal
der en Simon Walig uit dit werk afgedrukt. Zoals
te zien is, zijn in dit werk de vangstgegevens na
1770 met de hand bijgeschreven.24
Naast Simon had ook plaatsgenoot commandeur
Klaas Drijver een exemplaar besteld. Waar zijn
deze antiquarische boeken gebleven? In de boedel
inventaris na het overlijden van Trijntje staat dat er
boeken en zeekaarten op zolder lagen. Lag het
boek van Gerret van Santé hiertussen?
Intekening.
De laatste zes reizen van commandeur Walig
In 1768 heeft Simon weer een ander schip. Ditmaal
vertrok hij met 'de Vreede' richting Spitsbergen. Ze
vingen dat seizoen 43A walvis. Niet slecht. Maar
weer wisselde Simon Walig van schip. Ditmaal
kreeg hij de leiding op de 'Groenlandia'.
Op 17 april 1769 vertrokken ze, op 24 juli waren
ze weer terug met een super vangst van 8 walvis
sen. Tot en met zijn laatste reis in 1773 bleef Si
mon met de 'Groenlandia' varen. Deze laatste rei
zen waren lang niet slecht. In 1772 weer een
uitschieter van 8 walvissen waarvan 260 vaten
spek en later in Holland 387 quartelen traan af
kwamen.
Zoals in het overzicht van Gerret van Santé te zien
is, heeft hij 20 reizen voor dezelfde rederij, Claas
Taan en zonen gemaakt. Met de vangst van 70 wal
vissen waren Simon Walig en zijn bemanning met
een gemiddelde van 3,5 walvis per reis ook zeker
rendabel geweest voor deze rederij.
Toeval of niet, maar Simon stopt net als zijn
schoonvader rond zijn drieënveertigste jaar zijn
loopbaan als commandeur. En qua aantallen reizen
en vangsten ontlopen ze elkaar niet veel.
23 NHA - 185/4897
24 Collectie Vonk-Uitgeest
26
Historische Vereniging Texel
Nummer 96, september 2010
