SIMON' MRTENSZ. WALIG.
155
8
vangst van 6 walvissen aan boord terug op de Rede
van Texel. Een mooie eerste reis.
Na deze reis maakte hij nog 19 reizen voor de
zelfde rederij. Simon bleef ook al die tijd een
Groenlandvaarder. Als commandeur is hij nooit
naar Straat Davis geweest. Over zijn reizen zijn
niet echt spectaculaire verhalen te vermelden. Hij
heeft nooit een schip verspeeld en was ook niet al
eens eerder wegens schade binnengekomen. Wel
heeft hij op veel verschillende schepen gevaren. De
eerste driejaar was dat op 'de Vrintschap', toen een
jaar op 'de Neletta'. Waarschijnlijk is dit hetzelfde
schip waar Dirk Jacobsz Daalder van 1744 tot 1746
mee gevaren had.
Dit schip was in 1734 gebouwd in Zaandam,
112 voet lang (ruim 33 meter), 29 voet breed
(8,7 m) en hol in het ruim 12 voet (3,6 m).19
Het had een laadvermogen van 150 last. Simon
heeft maar één seizoen met dit schip gevaren.
Vanaf 1758 ging hij met het schip 'de Vredenhof'
ter walvisvaart. Op 28 maart 1758 werd de zeebrief
(zelfde functie als een paspoort) afgehaald in Am
sterdam. Daaruit bleek dat dit schip 122 last laad
vermogen had. Het was iets kleiner dan zijn vorige
schip. Met dit schip maakte hij 5 reizen.
Er is tot nu toe maar één notariële akte bij mij be
kend waarbij Simon Walig wordt genoemd in ver
band met zijn walvisvaardersbes taan. Op 24 okto
ber 1759 laat commandeur Pieter Bandix jr. bij
notaris Decker in Amsterdam een verklaring op
stellen.20 Bandix was commandeur op het schip
'de Jonge Juffrouw Anna Maria' en had vastgezeten
in het ijs. Daardoor had hij schade opgelopen.
Maar op de Rede van Texel liep het schip nog meer
schade op. Ze waren 31 augustus vanaf Spitsbergen
vertrokken en kwamen de 4e oktober in 't gat van
Texel. Ze gingen voor anker bij Kijkduin. Toen de
vloed doorkwam, lichtten ze hun anker om naar
binnen te zeilen. Maar door de sterke vloed dreven
ze af en konden ze een aanvaring met een andere,
net binnengekomen walvisvaarder, niet vermijden.
En deze walvisvaarder was 'de Vredenhof onder
commando van Simon Maartensz Walig.
De schade aan het schip van Bandix werd als volgt
omschreven: 'als hun boeg aan bakboordszijde ter
hoogte wel van neegen voeten gekneust, hun fok en
stagzeijl, bijde half sleeten, aan stukken, de kluverpen
meede an stukken en eenige andere schaden van min
der belang, meer hebbende zij de boeg weeder zoo
goed doenlijek met een lap verzorgt en digt gespij -
kert.Wat de schade aan het schip van Simon Wa
lig was staat er niet bij
Deze Groenlandvaarders vertrokken dit seizoen
19 GZ fiche oud notarieel/5987
heel laat, Bandix pas 31 augustus, uit het vangstge-
bied. Ook de binnenkomst van Bandix en Walig op
4 oktober was uitzonderlijk laat. De reden hiervoor
is hoogstwaarschijnlijk het gegeven dat Simon
zonder vangst terugkwam. Bandix had nog
IV2 walvis gevangen. Ze zullen wel zo lang de ijs-
condities het toelieten in het vangstgebied gepro
beerd hebben om iets te vangen. De vangsten wa
ren dat seizoen voor de Texelse commandeurs heel
verschillend. Jacob Potter en de Hoornder Cornelis
Daalder (neef van Trijntje) kwamen ook laat en
zonder vangst terug. Maar andere Hoornders,
Gerrit Smit, Meijndert Meijnkom en Jacob Daalder
waren al eind juli retour gekomen. De respectieve
lijke vangsten van deze mannen waren 5V2, 33A en
5% walvissen.
De volgende zes seizoenen verliepen beter voor
Simon Walig. In het bijgevoegde overzicht zijn de
vangsten, aantal vaten spek en opbrengst aan vaten
traan te zien.
Gaai Taan en 1754
6
200
300
Zoonen i Zaan- 1755
51
2l6
dam. 1756
1
2
15
25
1757
6
160
234
1758
3
140
201
1759
0
1760
5l
00
O
40+
1761
2
100
I50
1762
2
80
112
1763
5
170
257
1764
4
150
217
1765
X
1
30
5<S
1766
0
T-Ö7
I
40
64
1768
41
160
232
«769
280
412
Oio
2
tfy
07\
3
D
n:j
lbo
30)
>77J
MA
133
2o
ff
2SX
3)Ji
~)2Ü['
i\
GvS -Simon Walig. Uit Gerret van Santé
In 1761 arriveerden Simon met 'de Vredenhof' op
17 augustus weer op de Rede van Texel. Aan boord
had hij twee doden, de bootsman en een matroos.
Deze mannen waren onderweg overleden. In het
begraafboek van Texel staat geschreven: 18 augus
tus 1761, 't lijk van de bootsman van het schip
[naam schip niet ingevuld] gevoert bij commandeur
Simon Maartensz Wit hg, Opreijsena Groenland over
leden en aan Den Hoorn alhier begraven, prodeo.
20 SAA 5075/13433
Nummer 96, september 2010
Historische Vereniging Texel
25
