Deze akte is heel waardevol om de hoeveelheid van
gegevens. Zeker omdat Den Hoorn niet beschikt
over doop, trouw- en begraafregisters over deze pe
riode en je vaak moet gissen naar dit soort gege
vens. Uit deze akte blijkt dus dat Klaas en Marritje
zijn getrouwd. Ze hebben nog geen kinderen. Moe
der Neeltje leeft nog. Vader Jacob Daalder wordt
niet genoemd en is dan hoogstwaarschijnlijk al
overleden. Maar ook weetje dat Marritje met haar
man in Amsterdam was. Ik neem maar aan dat ze
niet speciaal voor het testament naar Amsterdam
zijn gegaan. Klaas stond op het punt om weer een
reis naar Straat Davis te maken. Hij moest zelf voor
zijn bemanning zorgen. Voor de hand ligt dat dit
ook in deze periode is gebeurd. De commandeurs
vestigden zich dan in een herberg en ontvingen
daar de gegadigden. Misschien dat Martje daar een
rol bij had. Misschien bezochten ze nog de reder in
de Zaanstreek. Misschien voer ze ook met 'de Vo
gel Phenix' mee richting Rede van Texel? Of gin
gen ze apart naar huis? En zo komen er al meer
vragen naar voren waarvan je bijna zeker weet dat
je daar nooit een antwoord op zult krijgen.
Kinderen
In de jaren hierna zijn er drie kinderen geboren.
Van twee kinderen zijn de namen bekend: dochter
Trijntje en zoon Pieter. Over dochter Trijntje zijn
veel gegevens naar voren gekomen. Maar van zoon
Pieter is alleen bekend dat hij in een akte van 1743
bij naam wordt genoemd. In het lidmatenregister
van de Doopsgezinde Gemeente van Den Hoorn
1753 komt Pieter niet voor. Hieruit kan je conclu
deren dat Pieter dan ook overleden is. Het derde
kind, een zoon, is tussen 1738 en 1742 naamloos
overleden.9
In 1738 overleed moeder Marritje Jacobs. Eén
klein zinnetje maar wel met veel impact. Op dat
moment leefden alle drie de kinderen nog. Als je
dit leest, komt gelijk de vraag naar boven: hoe wer
den deze hele jonge kinderen toen opgevangen als
vader een aantal maanden per jaar niet thuis was?
Uit de gegevens van de personele quotisatie (regi
stratie van bewoners van Texel om te kijken wie er
belasting verschuldigd waren) van 1742 blijkt dat
het huis Den Hoorn nummer 233 van Klaas Daal
der was. Er woonden toen 3 personen en moest er
6 gulden aan belasting worden betaald. De drie
personen moeten Klaas Daalder, zijn kinderen
Trijntje en Pieter zijn geweest. Iedere Texelaar die
een inkomen van minstens 600 gulden had, moest
belasting betalen. Klaas Daalder voldeed dus aan
dit criterium.10 Er lijkt geen sprake te zijn van een
huishoudster in huis. Die werden vaak apart geno
teerd in deze registratie [een meid]. Het blijft dus
onduidelijk hoe Klaas het probleem opvang van
kinderen had geregeld als hij ter walvisvaart ging.
Ter walvisvaart naar Spitsbergen
Vanaf 1737 was Klaasjacobsz Daalder een Groen-
landvaarder. Hiermee werden de walvisvaarders die
hun vangstgebied bij Spitsbergen hadden, aange
duid. De vaart naar en van dit gebied was rond de
drie weken, aanzienlijk korter dan naar Straat Da-
vis. De Groenlandvaarders vertrokken vrijwel altijd
eind maart, begin april. In 1737 gingen 108 Hol
landse schepen richting Spitsbergen. Klaas en zijn
bemanning vingen dit eerste seizoen, in het
nieuwe vangstgebied, drie walvissen waarvan
100 vaten spek afkwamen. Broer Dirk Daalder
kwam vanaf 1739 ook naar de wateren bij Spits
bergen. Hij voer nu ook voor een Zaanse reder.
Waarom de broers van vangstgebied veranderden,
is niet duidelijk. Dirk had in 1738 in Straat Davis
maar één walvis gevangen. En zijn broer bij Spits
bergen in dat jaar ook maar één. De Groenland
vaart was in dit geval dus niet beter dan de Straat
Davisvaart. De volgende twee seizoenen waren lu
cratiever voor Klaas Daalder en zijn bemanning.
Toen vingen ze respectievelijk 4 en 6 walvissen.
Klaas had genoeg gespaard om in maart 1740 aan
Wijbrand Plaatsman, voor diens moeder Trijntje
Arjens, 900 gulden te lenen. Als borg dienden twee
stukken land in de polder de Grie.
In 1741 en 1742 had hij minder geluk met de wal
visvaart. Op 9 april vertrok hij met 'de Vogel Phe
nix' en nog 27 andere walvisvaarders richting
Spitsbergen. Eind april kwamen de schepen in het
vangstgebied. Op de 27e april raakte de 'de Vogel
Phenix' zodanig door het ijs beschadigd dat Klaas
Daalder genoodzaakt was om terug te keren naar
huis. Volgens de Haarlemsche Courant arriveerde
KLAAS DAALDER,
Q.Trann.
Direfteiurs. jaarcn
Olpbért Pelt 1737
k Zaandam, 1738
1739
1740
1741
1742
1743
U44
Vilten,
3
1
4
6
o
2
9
V. Spek.'
100
5°
160
210
339
Befchadigt te rug.
88
360
5o
200
81 25 770
I
l 110
I
Uit Cerret van Santé.... Croenlandvaart.
Foto Ineke Vonk-Uitgeest
9 Zie hoofdstuk Terug naar Herenstraat 49.
10 Personele quotisatie Huydecoper 1742 en 1750
Nummer 96, september 2010
Historische Vereniging Texel
21