ad 6) Veltje/feltje:
(Texelsche Courant van 23 april 1930).
'D'r zit een feitje op de mellek' is gewoon Tessels.
Mevrouw G.E. Dros: "Hee het 'n dun veltje op sien
tong.Hij is gauw beledigd,
ad 7) Bril:
afgeleid van het mineraal beril; de eerste brillen in
de late Middeleeuwen werden uit dit mineraal
gemaakt. De heer de Vries moest steeds zijn bril
opzetten om het logboek in te vullen. Dan gingen
ze vieren (het net uitzetten) en legde hij de bril op
zijn stoel. Als hij terugkwam was hij dat vergeten
en ging erop zitten: "Ik gebruukte soms wel drie
briltjes op iên reis.
Opmerking: Het woord 'gil' werd niet als Tessels
ervaren. Dat was 'skrééuw' Een moeder zei tegen
haar kinderen dat ze niet te ver mochten
weglopen: "Jullie moete in het skrééwveld bluuve,
aars siên ik jullie niet meer.Bron: de heer S. Dros.
ad 8 Skiltje:
Zie ook: Het Skiltje, buurthuis, in Oudeschild. Ik
vroeg ook naar een mogelijk verkleinwoord van
'verschil', ferskil. Hier zetten de geïnterviewden
ook vraagtekens. De heer W. J. Bakker: Wij
zeggen: "t skeelt weinig", of "Het maakt niet veul
uut.Dit werd algemeen beaamd,
ad 9) Bultje:
Dit is het verkleinwoord van bul en van bult.
Jan Bruin (van Keijser Co) kon nogal hard
schreeuwen en had als bijnaam: Jan Brultje. [Bron
de heer De Vries]
ad 10) Knultje:
Mat fon Aadje uut Skil: "Hee kreeg een voêr en het
bloéd stroomde hans 't knultje". [Bron: S. Dros]
Knul is oorspronkelijk Bargoens,
ad 11) Krultje:
De heer Van Splunter: "Jee moet nódig naar de
kapper, ie krigt al krulties in ie nek.
ad 12) Nultje:
De heer W. J. Kikkert vertelde: In Den Hoorn
woonde een zekere Klaas Kok die zei dat hij wist
hoe rijk sommigen van zijn buren waren. "Die het
wel sestig duzend op de bank en die meskien wel
tachtig duzend.Als ze dan vroegen of hij echt wist
of ze zo veel geld hadden, antwoordde hij: "Nou,
ik kiek op gien nultje.
Ook werd het ABN-woord 'rel' niet gebruikt in het
Tessels, dat werd 'opstóótje.' Je had volgens de
heer W.JKikkert ook nog opstondjedat was als
er een groep mensen bij elkaar waren die bijvoor
beeld keken naar een brand. Dus niet in de betekenis
van oproer.
Bij de verkleinwoordjes van hoofdstuk E 1, had ik
ook het woordje 'model' kunnen opvoeren.
Sommige families vertonen zulke opvallende
fysieke kenmerken datje broers en zusters zo
herkent. Mevrouw Boekei vertelde me het
volgende: Piet van Sikkeleras (Piet Sikkelé of Piet
Sik op z'n Tessels) zag Geinma Boekei en zei: "Jee
bent vast 'n Boekeltje!" "Hoe weet u dat zo?" vroeg
Gemma. "Nou ik ken het siên an 't modeltje!"
Families werden vaak met hun verkleinvorm
aangeduid en bijnamen werden vaak nodig
gevonden om de vele Bakkertjes, Illemontjes (fam.
Eelman) en Keijs(z)ertjes etc. uit elkaar te
houden. De heer C. van Heerwaarde (zonder n!)
vertelde mij hoe hij aan zijn bijnaam kwam. Op de
lagere school zat bij hem in de klas ook een Cees
van Heerwaarden. Deze Cees woonde in de Gast
huisstraat. Meester Kievit voorzag problemen en
zei: Hem noem ik voortaan Cees Gassie en jij
woont op de hoek en wordt Cees Hoekie. De
broers en zusters van Cees Hoekie werden vanaf
die tijd ook 'hoekie' genoemd,
ad 13) Pul:
Pul vond men geen echt Tessels woord: "Wee
sèègge eigelijk vaasie.
Dit gevoel is terug te vinden in de percentages,
maar mevrouw G.E. Dros noemde: "'t Is deer
ollegaar potjes en pultjes, maar de kienders lóópe mit
twie linker klompies.
ad 14) Spuitje:
Zie spelletje,
ad 15) Fooi:
'Fooi' verkleinwoord fooitje. Middelnederlands
[mnl] 'volen', Duits 'Das Fohlen', Engels 'foal'. Het
woord 'fooi' kwam volgens Heeroma in meerdere
Hollandse dialecten voor.
E 2 - Zelfstandige naamwoorden die eindigen op
n krijgen in het Tessels aan het eind van het
verkleinwoordje - tje.
Ook hier slaat de nivellering toe. In percentages
staat aangegeven hoeveel van de geïnterviewden
de oude Tesselse dan wel de ABN-vorm kozen of
twijfelden.
ABN
Tessels
Twijfel
Duinpan
duinpannetje
cluunpan
1duunpantje
Man
mannetje (14%)
man
2) wantje (72%) (14%)
Pen (metaal)pennetje
pen
3) pentje
Pen (schrijf) pennetje
pen
pennetje
Kin
kinnetje (25%)
kin
4) kintje (47%) (28%)
Pin
pinnetje
pin
pintje
Spin
spinnetje (46%)
spin
spintje (51%) (3%)
Balkon
balkonnetje
balkon
balkontje
Ton
tonnetje (40%)
ton
3) tontje (60%)
Kanon
kanonnetje (53%)
kenon
6) kenontje (27%) (20%)
Plafond
plafonnetje (5%)
plefon
7) plefontje (37%) (58%)
Begin
beginnetje (50%)
begin
8) begintje (20%) (30%)
Zon
zonnetje
son
sontje
Citroen
citroentje
setroen
setroentje
Teen
teentje
tóón
9) tóóntje
22
Historische Vereniging Texel
Nummer 95 juni 2010
