De ramp van 1 953
VERSCHRIKKELIJKE RAMP staat er boven het
eerste artikel dat na de stormnacht van 31 januari op 1
februari 1953 in deze krant verscheen en: 'De dijk van
de polder Eendracht is over een lengte van meer dan
100 meter doorgebroken'.
Ik was nog maar twaalf jaar toen ik 's nachts uit bed
werd gehaald. We moesten ons aankleden en gingen
toen met vader mee naar buiten. Hij liet ons zien hoe
hoog het water tegen de dijk van Oudeschild stond: al
leen het kleidijkje was nog boven water, verder was er
niets meer van de dijk te zien. Er waren veel mensen
op de been en we liepen met de stroom mee naar de
haven. De coupures waren al gesloten en ik weet nog
dat ik me zorgen maakte over de hoeveelheid water die
onder de balken en de zandzakken door naar de huizen
van de weg (nu Heemskerckstraat) stroomde. Wat er
verder allemaal gebeurde lag buiten mijn gezichtsveld.
Wel kwamen er mannen bij ons eten. Vermoeide man
nen met grauwe gezichten die al bijna een etmaal lang
stug hadden doorgewerkt. Ze behoorden tot de groep
die verwoed probeerden om de sluisdeur van De
Schans dicht te krijgen en er tenslotte toch in geslaagd
waren met dekzeilen, zandzakken en weet niet al om
de waterstroom te stoppen.
Ik lees in de krant:
'De zwaarste stormlopen heeft 't water stellig onderno
men op de dijk ten oosten van Oost, het is daar een
aaneenrijging van gaten. We zagen gaten van 50 en van
wel 100 meter. Vlak ten noorden van de Oostersluis
heeft men een gat met vele honderden zandzakken we
ten te dempen. Op andere plaatsen in de onmiddellijke
nabijheid heeft het water de dijk tot in het hart aange
vreten. De betonnen rand is op tal van plaatsen wegge
slagen en als schijfjes koek liggen de platen her en der
tegen de dijk gezaaid'.
En wat verder:
'De gemeente Zaandam heeft 50.000 zakken aangebo
den. Met twee vrachtwagens worden die naar de Oos-
terdijk vervoerd, hetgeen de chauffeurs de nodige
hoofdbrekens kost. Hier zijn honderden mannen aan
het werk, Texelaars, vastelanders, DUW-arbeiders uit
Den Helder, 23 vrijwilligers uit de Friese stad Sneek en
matrozen van Nieuwediep. Een felle strijd werd gestre
den op alle fronten; aan de dijk bij Dijkmanshuizen,
ten oosten van Oost bij de Oostersluis. De Krasse Keet
stond ook aan hevige aanvallen bloot'.
In Sneek zijn Indië-veteranen bezig om een tentoon
stelling in te richten. Daar zullen vele geschenken die
de koningin in de loop der jaren heeft ontvangen wor
den tentoongesteld. Zij zijn onwetend wat er aan de
kusten en op zee staat te gebeuren.
'Het water kwam tot ongekende hoogte, 3.32 meter bo
ven A.P, de hoogste stand ooit gemeten. Hoewel bij de
visafslag de kisten hogerop waren gebracht, had men
geen rekening gehouden met zo'n hoge waterstand. De
hoge meerpalen stonden onder water en alles ging op
drift. Lege olievaten, kabelrollen van de TEM en tien
tallen zware balken, alles ging naar lagerwal bij het
TESO gebouw. Heen en weer gesmeten door de golven
en wind botsten de vaten met angstaanjagend geluid
op de meerpalen, wat veel nieuwsgierigen aantrok.
Wat niet geborgen kon worden dreef de havenmond
uit en spoelde waarschijnlijk de volgende morgen al
aan bij de Afsluitdijk, waar de vaten en kisten over de
dijk sloegen'.
(TEXELSE COURANT, 66e jaargang no.6705. Woens
dag 4 februari 1953)
Burgemeester De Koning van Texel had een bericht ver
stuurd naar zijn collega Rasterhoff van Sneek met een
roep om hulp. En zo werden de manschappen van de
tentoonstelling ingelicht en die zeiden als één man 'JA'.
Het Sneeker Nieuwblad meldde: 'Oud-militairen, waar
onder veel Indië-gangers, hadden namelijk net in het
rampweekeinde een expositie ingericht in het gebouw
van Christelijke Belangen. "Er was een Pasar Malam
met onder andere een expositie van geschenken van
Hare Majesteit de koningin", weetjoop Doevendans
zich te herinneren. De mannen waren als het ware al
gemobiliseerd. Het was alleen nog een kwestie van
spullen pakken. Enkele mannen moesten achterblijven
om de expositie te bewaken. De storm raasde ook over
Sneek en de spullen van de koningin konden natuurlijk
niet onbewaakt blijven liggen, vertelt hij verder. "Die
jongens waren trouwens wel liever meegegaan".
De dijkwerkers verzamelden zich voor het vertrek in
café De Gouden Leeuw in de Kruizebroederstraat. In
een gecharterde bus reisde het gezelschap over de Af
sluitdijk naar Den Helder. "Het was een bende op die
dijk. Er vlogen tonnen, vaten en wrakhout over de
weg".
Een moeilijke reis volgde. Zeeziekte. Ze gingen mee
met een loodsboot die ook dekkleden naar het eiland
bracht. Er waren er bij die behoorlijk ziek werden. De
aankomst op Texel was erg moeilijk. Het water stond
verschrikkelijk hoog en het was een hele toer om aan
land te komen.
Daarna stonden ze bijna anderhalf etmaal op de benen
en werkten keihard. Daarna sliepen ze in een Texels
hotel aleer ze terugkeerden naar Sneek.
Burgemeester De Koning stuurde een dankbetuiging
die in verschillende kranten en bladen werd afgedrukt.
Joop Doevendans en Simon Dros
30
Historische Vereniging Texel
Nummer 94, april 2010
