Nog meer Texelaars naar Drenthe
op de fiets om ons op te halen. Bij hun aankomst zat
ik voor het huis met een vriendje vrolijk een mitrail
leurband met scherpe patronen te demonteren en
keek niet eens op toen zij voor me stonden. Ze huilen
van blijdschap toen ze ons begroetten. En tot mijn
grote vreugde zag ik dat m'n moeder op een fiets met
trommelremmen reed (heel bijzonder in die dagen).
De fiets nam ik onmiddellijk in beslag en ik reed rich
ting dorp om 'm aan de vriendjes te laten zien. Moe
der weer in tranen
Het herbegraven van de Georgiërs op de Hoge Berg
was een zeer aangrijpende gebeurtenis. Er werd ge
zongen, in de lucht geschoten en hartverscheurend
gehuild. De Russen die het overleefd hadden, bezoch
ten voor hun vertrek overal op het eiland de vrienden
en kennissen, die zij gemaakt hadden tijdens hun ver
blijf. Ondanks alles werd het een droevig afscheid
toen 200 overlevenden met de boot vertrokken;
570 gesneuvelde kameraden achterlatend. Aan
Duitse kant is het aantal slachtoffers onbekend. De
schattingen lopen uiteen en variëren van 2000 tot
2500 waarvan een groot aantal gewonden later is
overleden in het ziekenhuis van Heiloo. Het aantal
burgers dat is omgekomen bedraagt 120.
Dominee Huizinga over Texelse jongens die naar
Frederiksoord gestuurd werden in 1847 en 1855.
Naar aanleiding van het verhaal van Wil Schackmann
over Frederiksoord heb ik contact met hem opgeno
men. Op één van de illustraties, een lijst van Texe
laars die opgenomen waren in de landbouwkolonie,
herkende ik namelijk de familie Smit, waarover do
minee Huizinga heel wat heeft genoteerd.
Ook schreef Huizinga over enkele jongens die wegens
wangedrag ter heropvoeding naar de Strafkolonie
Ommerschans gestuurd werden. Met de gegevens die
Schackmann mij verschafte vormde zich een beeld
van de doeltreffendheid van deze heropvoeding.
Dirk Kalf
In die tijd was het ideaal van verbetering van het le
venslot der armen door arbeid, waaraan in de eerste
jaren van de Kolonie gewerkt werd, min of meer los
gelaten. Wel kon men armen en wezen insturen voor
een lager bedrag dan hun verzorging 'thuis' kostte. De
Armenvoogden maakten daar graag gebruik van, zo
als in het geval van Dirk Kalf.
Zijn grootvader Adam Kalf, geboren in Fliensdorf,
Hessen, kwam op Texel als 'Dienaar van Justitie'.
Terug naar Den Haag
Mijn zusje en moeder zijn met de trein teruggegaan
naar Den Haag. Mijn vader die mij op sleeptouw
nam, ging per fiets terug; ik op het jongensfietsje en
mijn vader op de fiets met de trommelremmen.
Zoektocht naar het verleden
Merkwaardig genoeg, maar pas enkele jaren geleden
ben ik in Alkmaar op zoek gegaan naar mensen die
mij iets konden vertellen over de directeur en zijn fa
milie van het tehuis. Ik heb gezocht in het gemeente
archief van Alkmaar, maar heb helaas niets kunnen
terug vinden. Wat wel leuk was, is dat ik in hel Hof
van Sonoy binnen kon kijken. De grote schouw staat
er nog steeds. Waar toen de huiskamer was, is nu een
restaurant. Van een meisje dat daar aan het werk was,
mocht ik de toren in. Het uitzicht is nu natuurlijk
heel anders dan tijdens de oorlogsjaren. Al mijme
rend over deze geschiedenis heb ik daar een tijd geze
ten.
Dit is mijn verhaal zoals ik het me herinner. Wellicht
kloppen niet alle feiten. Dit heeft uiteraard te maken
met mijn leeftijd destijds en de lange tijd die er tus
sen deze geschiedenis en het heden ligt.
Jan Snijder, juli 2007
Adam was getrouwd met Johanna Schwackelenberg
uit Arnhem. Zij hadden vier zoons, Dirk, Hendrik,
Jan en Janus.
22 Mei 1849. Des namiddags in den tuin Pieter Kalf
en broer Dirk uit Frederiksoord. Men herkent in hem,
nu na 2 jaar, den bedeljongen niet meer.
Pieter werkte vaak bij Huizinga in de tuin. Volgens
het Kolonie-archief bleef Dirk in Drente tot 1850, we-
licht mocht hij tussendoor naar Texel terug.
Bevolkingsregister van de Maatschappij van Welda
digheid
Dirk Hendriksz Kalf, geboren op 18-11-1831; plaats
van herkomst: Texel; godsdienst: hervormd; aangeko
men op 24-05-1847; ingeschreven in Frederiksoord
als ingedeelde; vertrokken op 20-07-1850.
Ingeschreven als wonende op hoeve: 2 (inv.rrr. 1351
32 (inv.m: 1350); 32 inv.m1351); 76 (inv.nr. 1351).
Bijzonderheden:
Aankomst in kolonie I, Frederiksoord.
Plaatsing: Alg. Armenvoogden Texel; vervanging
K. Kalf.
Ingedeeld bij: kolonist G.S. Brandsma I; kolonist
K. Hameka I; kolonist T. Verboom I.
Nummer 94, april 2010
Historische Vereniging Texel
25
