huifkar naar de "Dennen" (bossen op Texel). Kortom
het leven op dit eiland was rustig en vrij vredig, al
thans zo leek het. Ik herinner me ook dat mijn vriend
en ik een stuk bont vonden op het Achterom. We lie
ten het zien aan twee Duitse soldaten die we tegen
kwamen. Ik vertelde, terwijl ik omhoog wees, dat dit
van de Tommy's afkomstig was. Kreeg ik me daar toch
een enorme opduvel van een van hen.
Dag der Geboorte
Op een avond zagen we dat er grote bedrijvigheid was
bij school waar de Duitsers en Georgiërs gelegerd wa
ren. Auto's en huifkarren werden ingeladen en het ge
rucht ging dat de "Russen" van het eiland weg zou
den gaan. We hadden natuurlijk geen enkel idee waar
ze naar toe gingen. Omdat ze in het Duitse leger za
ten, vermoedde men dat ze tegen de geallieerden
moesten vechten en hier tegen protesteerden. Een
vooraf georganiseerde opstand volgde op 6 april
's nachts om 1 uur. Deze dag staat bekend als "Dag
der Geboorte", 's Morgens vroeg hoorden we lawaai
en geweerschoten. Ik kroop naar het voeteneind van
mijn bed en keek naar buiten. Mijn zwager kwam er
ook bij en dacht aan een oefening. Beneden bij de heg
stonden drie mannen in burger (waaronder de buur
man) en een soldaat. Na een heftige discussie pakte
een van de mannen het geweer van de soldaat af. Wat
er daarna gebeurde, is nooit duidelijk geworden,
maar plotseling klonk er een schot en de soldaat
zakte in elkaar. Wie de schutter was hebben we niet
kunnen zien; de mannen waar ik het over had zeker
niet. Waarschijnlijk was het een Rus die zich verdekt
had opgesteld en zich buiten ons gezichtsveld be
vond.
Toen de "Russen" weg waren uit het dorp zijn mijn
zwager en ik bij de school gaan kijken. Buiten in de
tuin lagen veel lijken van Duitse soldaten en bij bin
nenkomst in de school zagen we dat er veel water
overlast door een kapotte waterleiding was. We betra
den de slaapzalen waar zowel Duitsers als Georgiërs
broederlijk naast elkaar geslapen hadden. Op de
nachtkastjes foto's en glazen met gebitten en overal
bloedsporen. Snel zijn we toen huiswaarts gekeerd.
Den Burg onder vuur
Intussen dreigden de Duitsers het dorp te bombarde
ren indien de "Russen" zich niet zouden overgeven.
Dit gebeurde niet. Van overgave was geen sprake,
's Middags voerden zij hun dreigement uit en werden
er van alle kanten van het eiland en vanuit Den Hel
der 1800 granaten afgeschoten op Den Burg.
De "Russen" eisten dat Texelse mannen zich moesten
melden bij het zo genaamde 'bunkerdorp' om mee te
vechten tegen de Duitsers. Dit werd door middel van
bulletins kenbaar gemaakt en als je weigerde stond er
Augustus 1 932. Het land voor de "Boksberg" met op de
voorgrond Dirk Vermeulen en zijn vader Lodewijk Ver
meulen, bedrijfsleider op "De Waddel" van de dames
Dijt.
een zware straf op. Sommigen hebben hier gehoor
aan gegeven, waaronder mijn zwager. Samen met de
buurman gingen ze op weg naar het bunkerdorp
Texla. Daar werden ze toegesproken door Loladze,
hoofdman van de Georgiërs, en werd de mannen ge
vraagd wie in dienst was geweest. Zo ja, dan kreeg je
een wapen met munitie of anders kreeg je snel schiet
les. Terwijl ze werden toegesproken, werden ze be
schoten en belandde een van de granaten in hun na
bijheid met als gevolg dat iedereen wegholde; meestal
met het geweer nog in de hand, richting huis. 's Mid
dags volgden vanuit Den Helder en het noorden
zware beschietingen op Den Burg. Van mijn zwager
en zuster kregen we de opdracht de zakken graan, die
boven lagen leeg te gooien en daar kleren in te doen,
want we moesten vluchten. Buiten was het verschrik
kelijk. Overal was brand uitgebroken. Aan de over
kant kwam een van de eerste granaten terecht in een
heel groot kippenhok (tegenwoordig spreken we over
een kippenfarm) van overbuurman Koorn. Een kwar
tier lang sneeuwde het witte veren. Wij woonden aan
de rand van het dorp en zagen veel dieren en gillende
mensen vluchten. Sommige mensen ernstig gewond
en in de wei talloze dode koeien en paarden, openge
reten door granaatscherven.
Op de vlucht
Hollend gingen wij richting De Waal via de Haller-
weg. Onderweg werden we ingehaald door een paard-
en-wagen met vluchtende mensen. Wij mochten mee
en lagen onder een wit laken, zodat de soldaten kon
den zien dat we burgers waren. Kortom het was een
grote chaos! Die nacht hebben we ergens in een boer
derij geslapen en de volgende dag bereikten we lo
pend De Waal waar de kerk in brand stond. Vanuit
De Waal gingen we door in de richting van de Eier-
landse polder. Overal klonken geweerschoten en vaak
moesten we plat gaan liggen en wachten. Helaas gin-
Nummer 94, april 2010
Historische Vereniging Texel
23
