ABN
Extra openstelling Gemeentearchief Texel
'gop'. [Een gop water kwam uut s'n mond.] Mijn
voorkeur, gezien de grote verwantschap met het
Engels en de herkomst, gaat er naar uit om het
woord als gob te spellen. De heer. Krijnen maakt
onderscheid tussen gop' als een mondvol water en
'gof' voor een hoos water.
De grootvader van mevrouw M.J. Kikkert zei vroe
ger ook: "Hee goft 't erin.Dat betekende dan: hij
schrokt zijn eten (of drinken) naar binnen. Me
vrouw Vonk (Oost) gebruikte die uitdrukking ook.
Mevrouw Plaatsman (Oosterend) noemde 'goffie',
maar mevrouw Mechielsen (Oosterend) noemde
gop'l Mevrouw Amsing (Spang): "Ja, een gop, of
een hóós water". Het gebruik van gop en gof vari
eert niet alleen van dorp tot dorp, maar van familie
tot familie. De familie Krijnen woonde tegenover
ons in Oudeschild en we gebruiken verschillende
woorden.
De vader van de heer J.M de Vries deed volgens
zijn vrouw te veel (dunne) stroop op zijn boter
ham. Hij zei: "Ik wilde er een klein goppie op doen
maar het werd een héle skeut.
De heer Van Splunter: 'Hetgofte eruut', dat wil zeg
gen het stroomde eruit.
Zo'n 60% van de geïnterviewden gebruikt 'gof', de
overigen 'gop'.
De heer en mevrouw Barhorst (Gerritslanderdijkje)
hadden nooit van gop of gof(fer) gehoord in boven
vermelde betekenis. Beiden kenden wel de bij
naam.
Opmerking:
Gob, gop, gof of goffe(r), komen niet voor in het
Middelnederlands.
A 6 - Zelfstandige naamwoorden die eindigen op
-s krijgen -(s)ie.
Tessels
Glas
glaasje
glas
1) glaasie
Klas
klasje
klos
klossie
Baas
baasje
baas
baasie
Pluis
pluisje
pluus
pluusie
Verfdoos
verfdoosje
furrefdóós
furrefdóósie
Muts
mutsje
mu(t)s
2) mussie
Kous
kousje
koes
3) koesie
Kous
kousje
kous
4) kousie
Muis
muisje
muus
5) muusie
adl) Glaasie:
Mevrouw K. Kikkert-Lap was vroeger erg mager en
dan zei haar vader: "Je ken wel tumeltjeskop in een
lampeglas.
ad 2) Mussie:
Het afgeleide verkleinwoord beïnvloedt de uit
spraak en Tesselse schrijfwijze van het zelfstandig
naamwoord.
ad 3) Koesie:
Kledingstuk
ad 4) Kousie:
Overtrek van een gaspit voor glasgloeilicht. Me
vrouw Vonk en mevrouw Plaatsman noemen dit
soort kousje ook een 'koesie'. Mevrouw Mechielsen
maakte wél onderscheid,
ad 5) Muusie:
Zowel met korte als met lange u volgens mevrouw.
G.E. Dros. Veel Middelnederlandse (mnl) woorden
die de uu spelling hadden, hebben nu in ABN ui,
maar in het Tessels u.
Opmerking:
Ijsje: [late leenwoorden]:
Aat van Heerwaarden merkte op: "Je sèègt wel: d'r
leit iês, [bevroren water], maar je eet gien iesie".
[dat is 'gewoon' ijssie]. Bron: mevrouw Dros-Beers.
Nawoord bij Deel 1
Piet Hin zette mij met zijn 'goppie' op een nieuw
spoor van uitdrukkingen en anekdotes. Vanaf dat
moment besloot ik bij iedere geïnterviewde het
woordje 'gop' te laten vallen en kreeg dan vaak een
sèèggie of anekdote te horen. Deel 2 zal grote ver
anderingen in het Tessels laten zien en claarin pas
seren onder andere 'kampie', sumpie'Texel-Tessel
en 'irrepels' de revue.
Theo Backer
Oproep aan de lezer: Mocht u iets willen toevoe
gen aan dit artikel, zoals relevante anekdotes, sèèg-
gies of correcties, bel dan 02230-642970 of mail
th.backer@quicknet.nl
Voor leden van de Historische Vereniging Texel is het
Gemeentearchief buiten de normale openingstijden
op de volgende donderdagmiddagen van 14 tot 16 uur
geopend:
7 januari,
4 februari,
4 maart,
1 april en
6 mei.
24
Historische Vereniging Texel
Nummer 93 december 2009
