sindt'is, maar hij is zelf goed gereformeerd en be
weert overigens geen overtredingen te hebben
geconstateerd. In die situatie komt dan ds.
Magyrus naar Texel. Hij heeft in 1659 te maken
met pastoor Jacobus Rosendael [sterft te Texel op
16.1.1667, en in 1661 met pastoor Andreas
Sylvius.
Ds. Magyrus en zijn anti-katholieke boek
Abraham Reijersz Magyrus werd in 1634 geboren
in Medemblik en blijft zich zijn verdere leven
'Medemblikker'noemen. Hij draagt zijn boek ook
op aan de bestuurders van die stad. Hij begint in
1658 als predikant aan De Koog en zal er 44 jaar
blijven. Gehuwd met Griet Jans Calffs (het is
onzeker of zij van Texel komt) zijn uit dit
huwelijk vijf zoons bekend: Aris (*1668/69, later
o.a. schoolmeester in De Waal, getrouwd met
Trijntje Maertens), Dirk, mogelijk verhuisd naar
Westzaan, Cornelis (*1671, getrouwd metMaartje
Abrahams), Isaack (*1672/73, schoenmaker in
Den Burg, getrouwd in 1702 met de weduwe
Neeltje Jans Toornheer), en Abraham (*1685/86,
in 1719 getrouwd met de weduwe Elisabeth Jans
en later vader van het weeshuis in Den Burg).
Ds. Magyrus overlijdt in 1702, volgens de ene
bron bij zijn zoon op de Overtoom in Westzaan,
volgens de andere gewoon in De Koog.
Samuel Solinus is tussen 1664-1702 zijn collega
predikant in Den Burg, dus in de tijd dat het boek
verschijnt. Magyrus richt zich in zijn boek apart
tot hem en zijn "Eerbaare, Deugdrijke Huys-
vrouw, Juffr: Elisabeth Denijsse". De overige
gereformeerde predikanten op Texel zijn dan: in
Den Hoorn Theodorus van Dobben (1678-1706),
in Oosterend Wessel Verruhert (1666-1702), in
Oudeschild Antonius Damburgh (1650-1681) en
na hem Cornelis Lentz (1682-1720), en tenslotte
in De Waal Hermanus Jansz Craegh (1654-1676)
en daarna Johannes Harlaeus (1677-1680) en
Coenraad Heere (1681-1686).
In 1680 publiceert Magyrus zijn boek: Alma-
nachs-Hevligen. Het wordt uitgegeven te Amster
dam door Jan ten Hoorn en beleefde 5 herdruk
ken. De indeling van het boek is als volgt:
1. Een aantal voorberichten, bestaande uit
een opdracht aan het Gemeentebestuur
van Medemblik, 'gegeven in mijn kamer
van bedenkinge, in het 45. jaar mijns
strijds, het 22. mijner banden'. Verder een
vriendelijke aanspraak en dedicatie aan zijn
collega Solinus, gevolgd door een kerke
lijke goedkeuring van Samuel van Diest,
professor in de theologie te Harderwijk.
Daarop volgt een 'Waarschouwinge Aan
den bescheyden Leeser', een 'eerdicht'door
Joh: Jalhay, Chirurgijn aan Den Burg en
tenslotte een Lofdicht, 'Ter liefde van mijn
Predicant Geschreven met een swakke
hant' door Dirk Claaszen, Buir [buurt-]
School-Mr. ter Koog. Dit gedeelte omvat
26 pagina's.
2. De hoofdmoot, 'Almanachs Heyligen, of
Historische verhandeling van alle de
Heyligen, die het geheele Jaar door, by de
Rooms gezinden geviert werden', telt zelf
355 bladzijden tekst.
3. Een register van vier.
4. Een toegift van nog eens 120 bladzijden.
Het gehele boek omvat daardoor 505
pagina's. Het is in perkament gebonden en
meet (LxBxH) 13 x 7,5 x 4 cm.
Magyrus volgt in dit werk de jaarkring van de
rooms-katholieke kerk. Hij verwerpt, overeen
komstig de door de Gereformeerde Synode voor
geschreven catechismus, de katholieke leer als af
goderij. Deze dient te worden bestreden en het
liefst worden uitgeroeid. We hebben al gezien, dat
deze onvrome wens op Texel allerminst in ver
vulling is gegaan. De reden dat Magyrus de pen
heeft opgevat, verklaart hij zelf als volgt: "Iemand
in eenzaame plaatz woonende kan zijn yver zoo
niet laten verroesten, of daar moet noch-iets over
blijven, om eenig deugdelijk werk van te maaken,
anders zoude het verstand geheel stomp werden".
Men kan zich daarbij iets voorstellen. Zijn voor
ganger kreeg al weinig vat op het katholieke op
treden en hijzelf, een predikant die zolang in zo'n
klein dorp staat, moet ervaren hoe het katholi
cisme daar, ondanks al zijn preken, tegen de
openbare verdrukking in groeit. Hij zet daarom,
beargumenteerd met bijbelteksten, op schrift
waarom hij meent gelijk te hebben, hopende
eindelijk eens bijval te krijgen.
De jaarkring: katholieke gebruiken op Texel
We kiezen uit de uitvoerige bespreking van de
jaarkring van 80 katholieke heiligen en gebruiken
15
