gekomen. Al te zeer waren we vervuld van het groote
dag gebeuren. 0
's Middags kleedden we ons in de Sunderklaasspullen
en, om onherkenbaar te zijn, deden we een mombakkes
voor of wel een stuk vitrage. Een heele toer was het
dan om ongemerkt de straat op te komen. 0
Doch we hadden grooten steun van moeder, broer of
zus en als de kust schoon was, snelden we op straat.
Dan liepen we daar gebogen of mank en sleepten met
een stok of lieten een vuilnisblik of iets dergelijks achter
ons aan rinkinken. 0
De niet verkleede jeugd liep ons achterna en begon
ons sarrend te plagen, zoodat de Sunderklazen nu en
dan een uitval deden en dreigend met den stok hen
achterna zaten. Dat gaf een vreugde!
Dit duurde zoo voort tot de schemering viel. Een
poosje rust trad in, zoodat we in de gelegenheid waren
een boterham te eten en ons vooral tegoed te doen aan
„kruudboltjes" en „jantje van gaaie", een speciaal voor
Sunderklaas gebakken broodsoort, de eerste op een
bijzondere wijze gekruid, de tweede krentenbroodjes
van een bepaalden vorm, zooals kippen, eenden, zwanen,
etc. Er was dien dag ook volop snoep waarvan suuker-
tetaai (speculaas) een voornaam bestanddeel was. 0
De jongens klitten zich daarna weer op straat samen
in afwachting dat „de straatvegers" zouden verschijnen.
Ons geduld werd niet op te zt^are proef gesteld, want
weldra kwam er een of meer dier gevreesde wezens uit
een steegje te voorschijn. Zwaar rinkelend met zijn
ketting ging hij over straat, uitgedost in een niet te
omschrijven pakje van lappen en zakken, doch
onherkenbaar. 0
In een soort bravourstemming dorsten de allerbrutaal-
sten onder ons dat menschmonster te naderen, doch
vaak hebben ze dat zuur moeten boeten, want menig
jongen liep bij het achterhalen een geducht pak rammel
op. Precies weet ik niet meer hoe oud ik was vóór ik
mij aan een straatvegerachtervolging dorst blootstellen,
doch ik zal toch zeker wel een jaar of twaalf zijn geweest.
Het heugt me echter nog best, dat ik bij een achter
volging languit in den modder viel, terwijl de straatveger
mij vlak op de hielen zat. Hoewel ik er nu niet bepaald
feestelijk uitgedost uitzag na het modderbad, ontkwam
ik toch, door de duisternis, aan een pijnlijke kastijding.
Het doel van de straatvegers was om de straat van
kinderen schoon te vegen. 0
Vroeger, heeft mijn vader mij vaak verteld, ging het
nog wat hardhandiger en ruwer toe, want de straat
vegers ontzagen zich niet om de jongens op te nemen
en pardoes in een slootje, dat voor het dorp lag, te
smijten. 0
Ik heb den overgangstijd meegemaakt naar gematigder
optreden van de straatvegers en thans waagt zich het
kleinste kind, dat op twee beenen kan loopen op Sunder-
klaasavond buiten, doch last van den straatveger, zoo
deze of gene nog de allures mocht aannemen, hebben
de kinderen niet. 0
Het klinkt voor ieder, die dat dorpsgebeuren niet zelf
heeft meegemaakt, een beetje vreemd misschien, doch
de spanning van het Sunderklaasfeest is daardoor
verminderd en het zal aan de jeugd iets minder emotie
geven. 0
Na het straatvegersrumoer kwamen langzamerhand de
groote Sunderklazen te voorschijn. 0
De luiken werden dan opengedaan; het licht in de
kamer werd gedoofd, alleen het theelichtje wierp door
de gaatjes en gleufjes spookachtige, flakkerende licht
bundeltjes, die aan de kamer, waar wij, kleine kinderen,
met moeder aanwezig waren, iets fantastisch gaven en
die op mijn kinderzieltje een indruk terweegbracbten
van vriendelijke huiselijkheid, fluistering van wachtende
geneugten en spanning voor hetgeen dien avond wel
Zou plaats hebben. 0
Moeder had boven, vóór het raam in den houten gevel,
een nachtlichtje geplaatst, dat een flauwen lichtschijn
op de straat bracht, zoodat we in staat waren de voorbij
trekkende Sunderklazen te bewonderen. 0
Op zoo'n avond stond ons huis voor de Sunderklazen, die
lust hadden om binnen te treden, open en het waren
er altijd velen, die daarvan gebruik maakten. 0
Dan bood onze kamer een caleidoscopisch aanzien door
de kleurige en zeer uiteenloöpende costumes der Sunder
klazen, Dan was het een raden en gissen wie toch wel
de dragers van de vermommingen waren, want zij zelf
deden, door houding, gebaar en stemwijziging, alle
moeite om zich onherkenbaar te maken. Doch op een
dorp, waar men elkaar in zijn geheele wezen en gebaar
kent, was het voor de Sunderklazen altijd zeer moeilijk
onherkend weer de kamer te verlaten. 0
Ook vader, die zich daaronder wel vaak zal hebben
bevonden, zal bijzonder veel moeite hebben gehad om
aan het speurend oog en het spitsend oor van moeder
en ons onontdekt te ontkomen, 0
En in onze gastvrije kamer was het dan volop vreugde
en opgewektheid, want de bromtoon van den koehoorn
zoowel als de neusklanken van de trekharmonica en
het ratelgeluid van stoffer en blik werden daar gehoord.
Elke Sunderklaas ontving een versnapering, zoodat
moeder het altijd bijzonder druk had, doch met opge
wektheid, in haar kamer met jongens en Sunderklazen,
dat feest altijd graag meevierde. 0
Om een uur of tien, halfelf was alles afgeloopen en werd
het feest door de ouderen, in het eenige café van het
dorp, met dansen voortgezet. 0
Wij kleintjes gingen echter naar bed, het hoofd vol van
al de emoties van den dag en het hart vol verwachting
van hetgeen Sunderklaas ons dien nacht zou brengen.
In zoo'n groot gezin had Sunderklaas het natuurlijk erg
druk gehad, doch als we op den „Zoekertjesdag" vroeg
opstonden, lag het nuttige en het lekkers voor de ouderen
netjes op de tafel in de achterkamer met hun naam er
op, terwijl het voor de kleuters was weggestopt. 0
En dan ging het in ons groote huis met zijn vele gaten
en hoeken op een zoeken en was het een uitbundige
vreugde als we eindelijk ons mandje te pakken hadden.
Och, wat heb ik, het eerste jaar dat ik van huis was
en moest leeren op eigen wieken te drijven, met een
heimwee naar ons dorpje, het Sinterklaasfeest aan den
vasten wal, meegemaakt. Wat had ik graag dien avond
op ons kleine, eenvoudige dorp willen zijn! Wat een
koud gedoe leek me de Sinterklaasviering aan den
vasten wal vergeleken bij de fantastische, geestdriftige
viering op ons dorp! 0
En nooit, na bijna dertig jaar verkeer, heb ik me goed
daar overheen kunnen zetten en nog altijd staat voor
rnij ver boven al het rijke en overvloedige van het elkaar
cadeautjes geven, de Sinterklaasviering, zooals ik die
op ons dorpje heb meegemaakt en zooals die ook wordt
gevierd op de andere dorpen van het eiland Texel.
26
