De gedelegeerd Commissaris, vertegenwoordigde hierbij vanaf 1837 de Sociëteit. Om
een indruk te geven van zo'n contract, citeer ik hieronder gedeelten uit het contract
over 1840 tussen de Sociëteit en Cornelis Alderlieste. Let ook eens op de sociale
verhoudingen en de hoofdletters: Zo begonnen in dit contract veel zelfstandige
naamwoorden met een hoofdletter, zoals KoeHennen en Haan. Maar knechts en
arbeiders werden in zinsverband consequent met kleine letter geschreven. Dan valt het
nog mee dat Vrouwen met hoofdletter geschreven werd; daarentegen mochten de
zetboeren in 1840 aan deze arbeidersvrouwen maximaal 40 cent per dag betalen,
minder kon ook... De citaten zijn cursief.
Artikel 1. Zetboer
Artikel 2. Bouwknechts
Den zetboer welke 5 knechts heeft zal volgens Contract jaarlijks genieten
a. Vrije Huishuur
b. Voedering en Weide Huur voor 4 Melkkoeijen
c. De Mesting voor 4 varkens. De magere varkens zullen niet vóór 15 Mei op Eijerland
mogen zijn; voor voedering zal van 15 Mei tot 15 September worden gegeven 1 Mud,
van 15 September tot ultimo November voor Mesting 2 Mudden varkensvoer per week,.
Zullende met primo December alle varkens moeten geslagt zijn.
d. De Weide Huur voor een Gelde koe.
e. Voor Brandstoffen f 100.
f. Voor Bier aan de knechts f100.
g. Meide Huur f 60.
h. Voor ieder knecht wekelijks kostgeld f 2,60
i. Voor Licht in de Stallen f 12.
j. Zal mogen houden zeven Hoenders en een Haan
k. Salaris f300.
Het eetkoom en verdere behoeften zal hij moeten aankopen na een Tarief hetwelk
door het Hoofd Bestuur alle drie Maanden na de Markt van Rotterdam zal geregeld
worden.
Den Zetboer welke drie knechts heeft zal jaarlijks genieten
a. Vrije Huis Huur
b. Voederingen Weide Huur voor 2 Melkkoeijen.
c. De Mesting van 2 magere Varkens.
d. Halve Weide Huur voor een Gelde koe.
e. Voor Brandstoffen f 50.
f. Voor Bier aan de knechts f 50.
g. Meide Huur f 30.
h. Voor ieder knecht wekelijks kostgeld f 2,60
i. Voor Licht in de Stallen f 12.
j. Zal mogen houden zeven Hoenders en een Haan.
k. Salaris f300.
De Huren der knechts zullen ingaan met primo Maart en eindigen met primo December.
De overige tijd van het Jaar zullen de knechts welke bij de Zetboeren blijven zonder loon
dienen en alleenlijk de kost genieten als in A rt. 1 is bepaald.
18
