Munten van Texel (2)
23
In de eerste jaren van mijn 'gezoek' vond ik
zo nu en dan een muntje uit de Romeinse
tijd. Hoewel ik zelf eigenlijk niet zo veel
belangstelling heb voor deze periode, vond ik
het wèl intrigerend dat er zulke oude munten
op het land lagen; dat bood perspectief
aangezien mijn belangstelling voornamelijk
uitgaat naar de tijd na de Romeinen, de z.g.
vroege Middeleeuwen... Uit de verspreiding
van deze munten kon ik op een gegeven
moment afleiden waar er nog meer zouden
kunnen liggen. Dat was leuk, ik noemde dat
'de truc met de Romeinse munten' en bijna
dagelijks vond ik er. Zo heb ik er tot nu toe
zo'n honderd verzameld; de oudste is een
denarius van keizer Augustus (14-37) en de
jongste is een follis van Constantinus I (307-
337).
Opvallend is dat nadat deze munten hun
waarde als betaalmiddel hadden verloren, zij
in strookjes werden gedeeld die tot baartjes
werden gehamerd en als zodanig opnieuw
waarde kregen.
Er zijn diverse conclusies te trekken uit deze
vondsten. Allereerst valt op dat de meeste
munten uit de tweede eeuw stammen, een
periode van betrekkelijke welvaart dus.
Daarnaast valt op dat er een verband is tussen
hoogte (van het land) en rijkdom (van de
bewoners). Het ontstaan van een hogere
klasse stamt uit deze tijd. Centraal gelegen op
een hoge plaats woonde een Hereboer. Er
omheen gelegen op de lagere plaatsen
woonden en werkten de boeren in dienst van
hem. Het zal zéker een zeer kleurrijke tijd
geweest zijn, want naast het muntgeld werden
er ook allerlei luxe artikelen aangevoerd.
Vooral de tafels waren weelderig gedekt, met
bronzen vaatwerk waarvan veel diende voor
het gebruik van wijn! Verhandeld werd het
overschot aan landbouwproducten en ook
wol en huiden waren gezocht door de
Romeinse troepen die in de forten langs de
grens gelegerd waren en hun materiaal uit
heel het grensgebied betrokken. De waarde
die de munten hier hadden zal wel niet
dezelfde geweest zijn als ze hadden in Rome,
waar toch het merendeel geslagen is.
Het muntstelsel van de Romeinen was als
volgt opgebouwd:
1 aureus (goud)100 sestertii
1 quinarius (goud)50 sestertii
1 denarius (zilver)4 sestertii
1 quinarius (zilver)2 sestertii
1 sestertius (brons)
1 dupondius (brons)1/2 sestertius
1 as (brons)1/4 sestertius
1 semis (brons)1/8 sestertius
1 quadrans (brons).... 1/16 sestertius
De koopkracht van deze munten was niet
altijd hetzelfde maar om een idee te geven
was bijvoorbeeld rond 300 n. Chr. het
weekinkomen van een boerenknecht 500 -
600 sestertii en een smid of een timmerman
verdiende het dubbele. Een paar schoenen
kosten toen ongeveer 500 sestertii en 12
eieren 48 van deze toch behoorlijk grote
munten. Ze waren ongeveer zo groot als de
oude rijksdaalders en twee keer zo dik, dus als
je daar een hoop van op zak had, dan zat die
wel vol...
Elke nieuwe keizer liet nieuwe munten slaan,
de zuiverheid en het gewicht van de munten
waren niet in elke periode hetzelfde. Het
merendeel van de door mij gevonden munten
zijn sestertii die over het algemeen sterk
gecorrodeerd zijn, maar ondanks dat toch
nog wel te determineren. Daarnaast heb ik
een tiental denarii gevonden waarvan de
meeste al in de antieke tijd vervalst zijn; ze
zijn gemaakt van een loodlegering en daarna
verzilverd.
