KOMMEVISSEREE 1926/27
Ik heb knechie weest bee de Plaasmonne, bee
Jaap en Bertus Plaasmon. Twie jaar.
'n Zolder mit nette, mon!
Ze hodde twie plaase op de Skanserwaard. Dot
wier ollegaar uutzet. Foorjaars kwamme ze
bee mekaar.
Os je fon Ouweskil ofrekent, hod je eerst de
Schellingers mit twie komme; twie broers.
Pool hod nag 'n plek. Wee stinge bee dot bake
holleverwege in de Waard. Die komme stinge
driehonderd meter uut mekaar. On 't Horntje
stinge de Doggers. Déér hod je lang niet
zoveul wont nodig, wont don hod je die kuul.
Je sting deer flak bee de stiene; veerder kon je
fonzellef niet. Déér hod je 'n paar skutte en
don hod je de kont. Dot wos wel mooi. Maar
Pool en zónou, 'n vlet mit wont mon! En
paale! Die skuttepaale moste on weerskonte
nag tuid worre, aars hielde ze 't niet.
't Wos durabele visseree.
En ze wouwe zo vróóg mogelijk beginne. Fóór
Paas moste ze eigelijk de centen verdiene,
wont na Paas wos de héring gien donder
waard. Don finge ze op de Zeuerzéé ok ol 'n
kwak; overol, die trekkers. Enkelde volle
wiere nag uutsocht. Wot wee in het Neuwe
Diep donderde, dot wos niet te sèègge. Toters
en zó, die ware onverkoopbaar; die lege. [toter
2-jarige haring], 'n Keer hodde we zeuve
lost.
[1 last is een oude inhoudsmaat voor schepen en
vervolgens als maat of gewicht van ladingen, oor
spronkelijk 30 hectoliter; een last haring 17 kant
jes.]
Doe hodde we foor twintig gulde. We hodde 'n
flinke vlet; die hillemaal vol. De bun fan dot
blazertje hillemaal vol; monde mit héring oppe
stelling, doe maakte we foor twintig gulde. Ik
vergeet 't nooit, 'n Mon d 'r bee om te losse,
het uutsoeke. Nou, je hod toen driehonderd en
zestig mondjes mit héring on boord foor 'n
paar tientjes.
Os die rommel eerst stond, wos 't 'n pracht
werk! Je sting tot over je knieë an toe in de
levende héring in die vlet. Ze ware gauw dóód
fonzellef, maar ze sporteldeDe skubbe zotte
in je héér. 't Wos 'n prachtwerk. Os je nou bee
die kom kwam - die bovenpees bleef bove
water - don keek je der in en os 't don 'n swor-
te bank wos... nou, don sitte ze der in hoor!
Don hodde ze fon die lange pale en onder-on
zot 'n ring mit 'n touw. D'r zot 'n boom on dot
net; don kon je 't zo ophale. Het wos net 'n
vierkonte kist mit 'n keel derin.
Haal op en schep ze der uut.
Os er zoveul viel te skeppe, wos er niet veul in
de portemenee. Het gaf mee niet hoor, wont ik
hod gewoon vost geld. Het mooiste ware
geluksvissies, seie we don:
zollempie en wot fintjes - [kleine soort van elft
(Alosa fallax)] - fon die zollempies die flink de
maat hodde en os je gelukkig wos 'n hééle
gróte. Soms 'n mondje vol fon die rommel en
meer os 'n vlet vol mit héring! Verdomd.
Géépe dot ging langer, die hodde langer de
prijs, deer kwamme der nooit zoveul fon. Ja,
don hodde we hier de géépe. On de Kaap
hodde we 'n kom staan, twie, on weerskonte
fon de Kaap ien - hier on 't Overdiep.
't Wos 'n mooie visserij, wont olies wot zwom
kwam der in. Skööre, botte, pielrogge. Ze viste
aldeur. 'n Kwak fon die kleine pielroggies, fon
die monnetjes, fon die driesteerte séége we
don. Die kon je zó weggooie.
Soms hod je 'n gróte; die kon je zowot niet uut
't net trekke. Dot deed de broer fon Plaasmon.
Dot wos doe 'n kerel fonzellef. Die trok 'm
der in, don wentelde die 'm op sien rèèg, don
kon ie je niet steke. Don hakte ze sien steert
der of. Later snede ze sien lever d 'r uut. Die
lever wos zó vet. 'n Flinke skaal hillegaar vol.
Don sting ie in 't sontje en don kwamme geele
plassies op die lever staan, net smolte butter en
net zó geel. En don wos 't uutbakke op 't stel.
5
