Tessels Prate
Tinus Vlaming
Maar Meis werd steeds zieker en toen wij na
een paar weken weer eens op ziekenbezoek
wilden, zei Engelpeet dat wij een andere keer
maar eens terug moesten komen. Daar Meis
hoge koorts had, was het te druk voor haar.
Toen wij weggingen, zagen we de dominee
er binnengaan en even later ook de dokter.
Ds. Buskes schrijft in zijn boek 'Het eiland, de
stad en het koninkrijk' het volgende: 'Nergens
heb ik met de kinderen mooier en rijker kerst
feest gevierd dan op Texel.Meis was er vol
van. 'Als ik maar voor kerstfeest beter ben',
zei ze. Hoe dichter het kerstfeest naderde,
des te feller werd haar verlangen. Ze had bij
na altijd verhoging. De koorts straalde uit
haar ogen, maar het kerstfeest liet haar niet
los. Het was niet gemakkelijk, haar iets van
de werkelijkheid te doen beseffen.. Maar het
moest en ik knoopte aan bij haar verlangen
om voor kerstmis beter te zijn. 'Verlang je zo
heel erg naar het kerstfeest?' 'Nou en of.'
'Maar als je niet beter wordt?' 'Ik word vast
beter.' 'Maar als God nou eens wil datje niet
meer op aarde maar in de hemel kerstfeest
viert?' Toen begon Meis te huilen, fel en
hartstochtelijk. Ze wilde op aarde kerstfeest
vieren, niet in de hemel. Maar de volgende
dag zei ze dat het ook goed was als God wil
de dat zij het in de hemel vierde. Daar zou
het toch ook wel heel mooi zijn.
Een week voor kerstmis stierf Meis. Zij was
een van de jonge mensen die het slachtoffer
werd van een ziekte waar in die dagen de
medicijnen ter genezing nog niet voor uitge
vonden waren. Toen de kerstklokken hun
geweldige bimbam over ons kleine dorp lie
ten horen, vierde Meis het kerstfeest in de
hemel. De kinderen van school mochten alle
maal Meis haar begrafenis op het kerkhof
van Oosterend bijwonen. De schoolmeester
en ds. Buskes deden wat op het graf van een
zo jong meisje toepasselijk was, met de
troostwoorden uit Psalm 23, 'de Heer is mijn
Herder'.
Deze begrafenis heeft zeker, misschien eerst
onbewust, een stempel op mijn leven gelegd.
Temeer omdat de tbc ook in mijn familie zijn
slachtoffers opeiste. Zo zou ik in het gezin
waar ik zelf uit voortgekomen ben, ook drie
gevallen van dezelfde ziekte kunnen noe
men. Omdat ze niet wisten dat mensen el
kaar besmetten. Het enige dat hielp, dachten
ze, was goed eten en frisse lucht. Op dokters
advies werden er dan Witte Kruis-tenten ge
plaatst. Dat waren houten hokjes die, naar
gelang de wind, uit de wind geplaatst konden
worden. Je kunt het vergelijken met een
strandtent. Alleen konden deze hokjes, voor
de zieke mensen die erin lagen, gedraaid
worden zodat de wind voor hen niet hinderlijk
was. Het was echter helemaal nog geen idea
le plaats voor zieke mensen. De huizen wa
ren dicht op elkaar gebouwd en de ruimte die
dan buiten overbleef was maar heel klein. En
als er dan ook nog een Witte Kruis-tent staan
moest bleef er niets over dan een paar paad
jes om in de tent te komen. Meis was echter
niet aan het liggen in een tent toegekomen.
De ziekte die ze had, was toen dodelijk. Men
noemde het de vliegende tering. En dat was
met Meis ook het geval.
Het Terschellinger blad 'Skylge myn lantse'
van de Cultuurhistorische Vereniging aldaar,
kwam in augustus uit met een themanummer
over de Terschellinger dialecten. Dat zijn er
maar liefst drie: het Skylingers in het westen,
het Aasters van Oost-Terschelling en het
Meslanzers van Midsland en omgeving. Het
is een prachtig nummer. Terschelling heeft
veel verhalen en gedichten in de drie dialec
ten. Het Meslanzers blijkt voor een Tesselaar
het gemakkelijkst te lezen. Er zitten herken
bare, soms zelfs dezelfde dialectwoorden in.
Een voorbeeld: 'iemand' en 'niemand' worden
in het Tessels niet echt gebruikt. Je zegt: 'D'r
was er iên an de deur" en 'd'r kwam er gien-
iên of 'gien méns' op af. Dat is in 't Meslanze
rs net zo. Tweede voorbeeld: 'allebei' is 'beie-
gaar', zoals bij ons. Er staat ook een aantal
anekdotes in het blad, waarvan ik er hier een
paar weergeef. (Terschelling gebruikt de Frie
se schrijfwijze, maar ik heb de vrijheid geno
men om onze eigen manier te gebruiken,
vanwege de leesbaarheid voor de Tesse-
laars!)
23
