jonge republiek de U.S.A., van Washington
tot Lafayette en dan tenslotte zijn beroemde
avontuur op de Rede van Texel. We gaan nu
over op de lokale toer.
Hier komt Pauwel Jonas aan,
't is zo'n aardig ventje,
zijn schip is naar de grond gegaan
op een Engels endje
Nu had de tekstdichter het bij het rechte eind.
Inmiddels zwierf Jones met een Amerikaanse
kaperbrief over de wereldzeeën. We schrij
ven september 1779 en de oorlog tussen de
jonge U S A. en Groot-Brittannië is, vanaf
1776 nog in volle gang.
Na een geslaagde aanval op de Engels-Balti-
sche vloot voerde Jones twee veroverde
schepen met zich mee met daarop zo'n zes
honderd krijgsgevangenen. Alles oorlogsbuit,
maar nog niet in veiligheid. Pal voor de En
gelse kust, nabij Scarborough, kwam het tot
een laatste treffen met de Engelsen. Daarbij
zonk zijn eigen schip, de "Bonhomme
Richard", maar Jones en zijn bemanning wis
ten zich te redden in de boten en hij behield
zelfs zijn veroverde prijsschepen, de "Coun-
tess of Scarborough" en de "Serapis". Het
laatste werd nu zijn vlaggenschip en met het
hele eskader probeerde Jones Duinkerken te
bereiken. Hier moet opgemerkt worden dat
Frankrijk en Spanje in 1778 de kant van de
U S A. hadden gekozen zodat de keus van
Jones begrijpelijk is.
Het plan lukte niet, tien dagen zwalkten de
schepen over de Noordzee om uiteindelijk te
belanden op de Rede van Texel op drie okto
ber 1779.
Als Jones zijn zin had gekregen was hij hier
een onbekende gebleven want hij wilde zijn
reis naar Duinkerken zo gauw mogelijk voort
zetten. "De wind was gunstig voor die onder
neming" schrijft hij zelf in zijn "Memoir of the
American Revolution, presents to King Louis
XVI at France".
Het liep anders Hij kreeg via de gezant van
de U S A. in Frankrijk, Benjamin Franklin,
bevel van de Amerikaanse minister van mari
ne een vloot van ongeveer honderd hol-
landse vaartuigen naar Brest te escorteren.
De schepen vervoerden zowel bouw- als oor
logsmateriaal en waren dus strategisch be
langrijk. Voor deze taak werd hem zelfs een
gloednieuw schip aangeboden: "L'lndiënne".
Een fregat, gebouwd in Amsterdam voor de
U S A. en bewapend met een batterij zesen
dertig ponders.
Jones had er niet veel zin in en verdacht de
agent van het Congres ervan goede sier te
willen maken ten koste van zijn (toen al) be
roemde reputatie. Hij vond het zijn plicht mr.
Franklin in te lichten over de oorlogstoestand
die onderhand op de Noordzee was ontstaan.
Jones wist dat de Engelsen op hem wachtten
in Het Kanaal en berichten die binnenkwa
men gaven hem gelijk. Engeland had een
vloot van zestig oorlogsschepen op de Noord
zee en kort nadat zijn positie op de Rede van
Texel bekend werd werden Marsdiep en Vlie
bewaakt door twee eskaders van de Engelse
marine.
Jones ging dus niet naar Brest maar bleef in
Holland, bijna twee maanden lang. Dit verblijf
werd een politieke rel van jewelste De Engel
se ambassadeur in Den Haag eiste de twee
buitgemaakte schepen ogenblikkelijk op en
noemde Jones een ordinaire Schotse piraat
Dat had geen effect. De Republiek was neu
traal en ging daarbij in die tijd gebukt onder
de Engelse suprematie ter zee. De verovering
van Engelse oorlogsschepen door een vrijbui
ter met een Amerikaanse kaperbrief werd
heimelijk toegejuicht. En niet alleen heimelijk.
Tijdens zijn bezoek aan Den Haag voor over
leg met de Franse ambassadeur werd hij door
de bevolking toegejuicht. Hetzelfde gebeurde
de volgende dag in Amsterdam en tijdens een
bezoek aan de schouwburg kreeg hij zelfs
een staande ovatie. Ingewijden wisten zelfs
nog te vertellen dat de zeeheld een romance
beleefde met een jeugdige bewonderaarster.
Hoe dit alles ook moge zijn, het grootste deel
van zijn verblijf besteedde Jones aan zijn ver
overde schepen en aan zijn gevangenen. Van
de laatsten waren velen gewond en de Staten
Generaal gaven toestemming om deze men
sen aan land te laten gaan en onder te breng
en in het fort De Schans. Ook voor zijn sche
pen was een rustpauze noodzakelijk voor her
stel van de opgelopen averij.
6