COLOFON
VAN DE REDACTIE
Nummer 54
Een kaperkapitein, een innocente dochter, de misrekening
van een loods en de datering van een schilderij aan de hand
van de maanstand, dat zijn allemaal onderwerpen in dit blad.
De kaperkapitein was Paul Jones (Pauwel Jonas) die ook op
Texel zijn sporen achterliet. Hij liet echter ook sporen van
Texel na in Chicago! Hoe dat zit vertelt Willem Kikkert.
In die tijd, grofweg vanaf 1775, was de Republiek der Zeven
Verenigde Nederlanden er niet zo best aan toe. De Engelsen
waren geduchte concurrenten op zee en in de koloniale ge
bieden. Een flink deel van de Republiek, de invloedrijke stad
Amsterdam voorop, moest niets van Engeland hebben. Zij
sympathiseerden met de Franse ideeën van vrijheid, gelijk
heid en broederschap; (hoewel de Franse revolutie nog niet
had plaatsgevonden) een zelfstandig vaderland (Patria) dat
niet afhankelijk was van de grillen en uitbuiting van een op
grote voet levende koning en zijn adellijke kliek. Patriotten
dus en daarvan waren er hier veel te vinden. Ze stonden te
genover de Prinsgezinden of Orangisten, degenen die vonden
dat er een duidelijke leider moest zijn, een sterke man, die de
toekomst krachtig zou tegemoet gaan, want het was een ar
me tijd en velen leden honger. In stadhouder Willem V, Prins
van Oranje en Engelsgezind, zagen de prinsgezinden hun
grote leider. Ondertussen had Engeland problemen met de
opstandige kolonie Amerika, die veel zag in de Franse revolu
tionaire ideeën en die door Franse revolutionaire denkers
gesteund werd. Paul Jones, tacticus tot in zijn vingertoppen,
maakte handig gebruik van deze politieke warboel en na zijn
actie op de Rede van Texel schreef hij aan de Amerikaanse
admiraal Bancroft dat hij de voldoening had dat hij door zijn
capriolen bij Texel de toestand tussen Holland en Engeland
zo had laten verslechteren dat de Republiek (Holland) niet
langer neutraal zou kunnen blijven, maar wel oorlog tegen
Engeland moest gaan voeren. In 1780 brak de Vierde Engel
se Oorlog uit die tot 1784 duurde. Of Paul Jones echt de drup
pel was die de emmer deed overlopen is niet duidelijk, maar
het is wel zeker dat het voor de Republiek slecht afliep en dat
de benarde situatie van honger, armoede en werkloosheid
alleen maar erger werd. En echt erg werd het voor de zwak-
sten in de samenleving; degenen die niet voor zichzelf kon
den zorgen, zoals de baby van een ongehuwde moeder die in
het kraambed stierf, of de innocente dochter, die alleen ach
terbleef aan het einde van de achttiende eeuw. Cor Reij geeft
een beschrijving van de tenhemelschreiende toestand van de
sociale zorg in die tijd.
Ook het lot van de walvisvaarder de Boomrijk, waarover J.T.
Bremer schrijft, is erg droevig. Gelukkig fleurt C. de Jager ons
op met een relaas over een Fraaie Zomermiddag in 1871 en
ook het Verhaal bij een Foto van Irene Maas en de anekdotes
van Gré Dros in Tessels Prate geven positief tegenwicht.
1
Uitgave van de
Historische Vereniging Texel
opgericht 17 mei 1985
ISSN 1384-7171
Maart 2000
Het blad verschijnt 4x per jaar
Lidmaatschap 30,- per jaar
Bankrek. 36.25.16.170
Losse nummers 7,50; verkrijg
baar bij de Texelse Boekhandels
Gijs Oskamfonds: 36.25.26.621
CORRESPONDENTIEADRES:
Groeneplaats 10
1791 CC Den Burg Texel
BESTUUR:
J.S. Dijt (voorzitter)
Keesomlaan 37, 1791 DB Den Burg
tel. 314748
M. Kikkert-Kuiper (secretaris)
Rommelpot 11
1797 RN Den Hoorn, tel. 319296
P. Slot (ledenadm /penningmeester)
Nieuwlanderweg 28, 1793 ET
De Waal, tel. 317243
M. Bakker-Zijm (bibliotheek)
Keesomlaan 20
1791 DC Den Burg, tel. 312113
A. van Heerwaarden
Meester Kraaistraat 8
1791 VB Den Burg, tel. 313036
T. Krijnen-Baijs, Keesomlaan 10
1791 DC Den Burg, tel. 312706
J.W. van der Gracht
Tjakkerstraat 12,1791 XL
Den Burg, tel. 314538
I. Vonk-Uitgeest, Schilderweg 259
1792 CJ Oudeschild, tel. 314836
G.J. van Noort, Wilsterstraat 18
1791 XS Den Burg, tel. 314372
REDAKTIE:
Mevr. G.E. Dros, Schilderend 25
1791 BA Den Burg, tel. 315487
Mevr. M.C.A. Palm, Vroonlant 31
1791 WK Den Burg, tel. 312154
Dhr. C.J. Reij, Warmoesstraat 18
1791 CR Den Burg, tel. 312955
Dhr. S. Dros, Heemskerckstraat 80
1792 AC Oudeschild, tel. 313204
NABESTELLING BLAD:
Tijdelijk: M. Bakker-Zijm, Keesom
laan 20, Den Burg, tel. 312113
