twee jaren in aanmerking komen: 1871 en
1873. Ik kwam tot het volgende resultaat:
Datum
Ouderdom
Declinatie
maan
in dagen
in graden
19 aug. 1871
4
0
20 aug.
5
-5
21 aug.
6
-11
26 aug. 1873
3
-4
27 aug.
4
-9
28 aug.
5
-14
Het is moeilijk hieruit een besluit te trekken
In geen van beide jaren werd de lage declina
tie van -28° bereikt. Maar er zijn redenen om
aan deze extreem lage declinatie te twijfelen.
Als nl. de declinatie iets van de orde van -10°
was geweest (zoals het geval was op 27 au
gustus 1873), dan had de maan op het schil
derij heel hoog boven de RK kerk gestaan;
vier maal zo hoog als op het schilderij. Het
schilderij was dan niet 'mooi' geweest, met
een immens groot stuk blauwe lucht, en laag
daaronder de kerken en de rest van het land
schap. De schilder moest, ter wille van de
compositie, de maan wel laag aan de hemel
plaatsen. Ik denk daarom dat we niet teveel
waarde moeten hechten aan de hoogte van
de maan aan de hemel maar ik denk ook dat
er meer kans is dat de schijngestalte redelijk
goed is weergegeven.
Met voorbijgaan aan de gegevens over de
hoogte van de maan aan de hemel kom ik tot
het besluit dat het schilderij ofwel dateert van
19 of 20 augustus 1871 dan wel van 27 of 28
augustus 1873.
Kees de Jager
WILLEM ROELOFS OP
TEXEL
Willem Roelofs (1822-1897) geldt als de be
langrijkste initiator van het Hollands impressi
onisme van de Haagse School. Zijn schilderij
van Den Burg, gezien vanuit de Kogerstraat
werd in november 1986 geveild bij Christie's.
Pieter de Vries, die er ten behoeve van de
catalogus een zwart-wit foto van had ge
maakt, gaf het nieuwtje van de veiling door
aan de Texelse Courant. De kunstcommissie
adviseerde aan B&W om een poging te doen
het schilderij te verwerven, maar het college
vond het teveel geld en miste daarmee een
uitgelezen kans om een belangwekkend werk
van een belangwekkend schilder naar het
eiland te krijgen. 'A view in Den Burg, Texel,
with farmers in the path on the foreground'
zoals het in de catalogus van het veilinghuis
staat omschreven, werd uiteindelijk voor
f 25.000,- verkocht. De huidige verblijfplaats
is onbekend.
Roelofs bezocht Texel minstens drie keer.
Zeker in 1869, want uit dat jaar is er een klei
ne olieverfschets van hem bekend van de
Oudeschilder haven. In 1872 kwam hij twee
keer naar Texel, eerst in het laatst van de
meimaand en daarna opnieuw in juli of au
gustus. Gegevens over zijn bezoeken in 1872
zijn nauwkeurig gedocumenteerd terug te vin
den in het boek 'Halverwege Parijs' van Sas-
kia de Bodt, dat handelt over de Nederlandse
kunstenaarskolonie in Brussel tussen 1840
en 1890. De belangrijkste reden voor Roelofs'
bezoek aan ons eiland had overigens niet
met schilderkunst te maken, maar vooral met
zijn bijna wetenschappelijke belangstelling
voor insecten.
De uitkomst van de Jagers' berekeningen is
een beetje verwarrend, omdat over geen van
beide jaren een duidelijke Texelse connectie
met de schilder bekend is. 1873 lijkt het
meest aannemelijk. Weliswaar heeft Roelofs
in mei 1871 met het plan gelopen om vanuit
Utrecht naar de eilanden te reizen, maar die
tocht ging toen niet door. Zeker is dat hij in juli
van datzelfde jaar schilderde in Wickham in
Engeland. Begin september logeerde hij met
14
