koopte. Want een schoolhoofd dat een hulp
onderwijzer in dienst nam moest die zelf be
talen en ook nog kost en inwoning verschaf
fen. Liever nam hij dus een kosteloos hulpje,
een oud-leerling beneden de 16 jaar, als
"kwekeling" in zijn lokaal. Die zou zo het vak
kunnen leren. De meergenoemde onderwijs
wet van 1857 maakte daar een eind aan.
Van toen af gold de eis: met 71 leerlingen
moet er een assistent/kwekeling zijn; met
101 leerlingen moet er een hulponderwijzer
zijn, en met 151 leerlingen moeten ze er al
lebei zijn. En niet het schoolhoofd maar de
gemeente draagt nu de kosten. De hulpon
derwijzer krijgt minimaal ƒ220.-, de kweke
ling 25 gulden. En de 4 rangen vervallen.
Het gevolg is dat er, net als nu, prompt een
tekort aan hulponderwijzers op Texel is. P.S.
Bakels, doopsgezind predikant op Texel van
1876-1899 komt met de oplossing. Hij is te
vens schoolopziener en zorgt er voor dat er
op Texel een eigen opleiding komt voor
hulponderwijzers. Onderwijzeressen overi
gens waren in die tijd nog zeldzaam. Pas in
1875 is Pietje van der Werf de eerste hulp
onderwijzeres; jawel, in Oosterend. In 1878
worden ineens 8 vrouwen tegelijk aangesteld
en wel om "nuttige handwerken" te geven.
Ze ontvangen 50 cent per uur, ofwel 3 gul
den per week.
Met nog een enkel woord over de in 1880
opgericht M.U.L.O. en een overzicht van alle
schoolhoofden besluit dr. Visser haar onder
zoek. Dat laat ik hier voor wat het is. Dat het
van belang was dat zij al deze zaken eens
op een rijtje zette acht ik hierbij aangetoond.
Wij zijn haar daarvoor zeer erkentelijk. En
voor wie zich er verder in wil verdiepen: het
Rapport is ter inzage aanwezig in onze bibli
otheek.
G. v.d. Kooi
Oosterend, ca. 1908 School met den Bijbel in de Peperstraat (nu Jeugdhuis).
Foto eigendom G.E. Dros. Bekend zijn haar alleen: boven 3e v. links: Comelia Dros (x W.J. Boon), links naast de meester
met brilletje: Pieter Dros (x Marie Burger), onder 4e v. links: Jacobus A. Dros (x Leentje Witte)
17
