De kaarten uit de collectie van het Texels Museum 17 Hierbij geef ik een overzicht van de kaarten, die onlangs ingeschreven zijn in de collectie van het Texels Museum, op collectiekaarten en in de computer. Het is de bedoeling, dat de collectie toegankelijk wordt voor mensen, die er iets van willen bekijken of bestude ren. Kaarten geven veel informatie, bedoeld en onbedoeld, en zijn daardoor voor histo risch geïnteresseerden van grote waarde, ledereen die dat wil, kan de kaarten van de collectie van het Texels Museum bestuderen. Ze zijn opgeborgen in de bibliotheek van de Stichting Texels Museum in EcoMare. Neem van te voren even contact met onderge tekende op, tel. 317741. Overzicht van de aanwezige kaarten Er zijn 14 kaarten van Texel, van de periode tussen 1867 en 1972. Jongere kaarten zijn er ook wel, maar die staan in de bibliotheek. Er zijn topografische en toeristische kaarten bij, met aandoenlijke reclameboodschappen van nu nog bestaande Texelse bedrijven. Een bijzondere kaart is de "geheime", door de Duitse bezettingsmacht in 1940-1945 ingekleurde kaart van Texel. De bunkers, kampen, luchthindernissen etcetera staan er op aangegeven. Naast deze originele kaar ten zijn er 5 facsimile-drukken en 1 foto van kaarten van oudere datum, waar Texel op staat. Er zijn 12 kaarten van Texelse polders, dij ken, havens en zeeweringen, alle uit de 19e eeuw, uit de periode 1812-1891, vaak hand getekend. Hiervan zijn er 7 van Oudeschild en omgeving. Bijzondere kaarten zijn die van de haven van Oudeschild uit 1870, "waarop met rood is aangeteekend eene vergrooting dier haven, dienende tot lig plaats voor haringschuiten", en een kaart van de Slufter, waarop staat hoe die "ge- digt" zal worden. Er zijn 9 beheerskaarten, o.a. van Staats bosbeheer en Rijkswaterstaat, uit de periode 1957-1970. Bijzonder zijn de bestektekening uit 1957 van de ruilverkaveling Texel, die gewoed heeft op het cultuurland bezuiden Den Burg, en de kaart van het C.R.M.-reser vaat "de hoge berg" (zonder hoofdletters) uit 1965. Er zijn 16 zeekaarten, van de zeestromen rondom Texel, de Waddenzee en de Noord zee, van 1860 tot 1987. Bijzonder is de kaart, in 1956 getekend door G.J. de Haan, waarop het "beschermd gebied zeehonden" staat aangegeven. Bizar is het kaartje van het Zoölogisch Station Den Helder uit 1936, waarop hun onderzoeksgebied staat aange geven, grofweg van Egmond tot Vlieland. Het tegenwoordige NIOZ, waarvan dat stati on de voorloper was, houdt zich niet meer aan deze beperking. Er zijn 6 kaarten, die vallen onder "diver sen": twee archeologische kaarten, een hele set geologische kaarten, waarbij Texel uitge knipt is, een "verziltingskaart" van Noord- Holland uit 1955, een plattegrond van de St Sixtuskerk te Den Burg, en een kaart van de natuurreservaten langs Texels oostkust uit 1960, dus van vóór de dijkverhoging. Een voorbeeld van een kaart, waar veel in formatie uit te halen valt: Kaart van de Sluf ter uit 1890 van L. Koot, nr K1 65. De kaart is getiteld: "Plattegrondteekening van den Langen en den Hoogen stuifdam op het strand langs den Grooten Zanddijk op het eiland Texel, tusschen de Eijerlandsche dui nen en Slufterbollen, waarop met eene rood-kleur is aangetoond de te maken dijk tusschen het Zuidwesteinde van dien Lan gen en het Noordoosteinde van dien Hoog en stuifdam, ter digting van den kleinen sluf ter."

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Historische Vereniging Texel | 1998 | | pagina 19