J.T. Bremer warenvan het dorp wech soude doen too- pen, 't welck hij oock heeft geëffectueerd U ziet 't, de 'streakers' uit de jaren zeventig van onze eeuw brachten niets nieuws! Was dit een geintje, een spel, er waren ook wedden schappen met een heel wat hogere inzet, met grote risico's en van een grimmige ernst. Zo raakte Abraham Michielsz. van der Stain in de herberg van Bleiswijk in discussie met de kroegbaas over de vraag hoe een bepaal de zuil in Rome er nu precies uitzag. De ka stelein verlangde een tekening van de zuil en een persoonlijke getuigschrift dat Abraham hoogst persoonlijk in Rome was gaan kijken wie gelijk had. Van der Stain slaagde erin aan de gestelde voorwaarden te voldoen en won bij zijn thuiskomst in 1614 het huis van de kastelein. In de herbergen werden in die tijd blijkbaar heel wat zaken gedaan van het soort dat in de kerkeraadsnotulen aangeduid werd als kwade, zotte, malle of lorachtige koopmansschappen, want in geheel Holland gold als rechtsregel: koop en verkoop in de herberg gedaan, mocht binnen 24 uur wor den herroepen Een op Texel bekend verhaal is dat van Ba- rent Bakker uit Den Burg, die in de zomer van 1624 zijn leven op het spel zette door in zijn baktrog van Texel naar Wieringen te va ren. Tot zijn geluk bleek het onhandelbare vaartuig althans voor die ene reis voldoende zeewaardig. Tien jaar eerder, op Driekoningen 1614, had Simon Pietersz. Poorter te Haringkarspel ten zuiden van Schagen bij zijn gelag in de her berg zijn koeien te koop aangeboden op con ditie van binnen het jaar Jeruzalem te bezoe ken. Als hij daarin zou slagen, zou hij dubbel geld voor zijn koeien hebben. Zo niet, dan was hij alles kwijt. Simon Pietersz. hield boel huis, informeerde naar scheepsgelegenheid, ging te Den Helder aan boord en liet zich voor Joppe aan land zetten. Vervolgens reis de hij door naar Jeruzalem en bezocht de heilige plaatsen aldaar. Binnen negen maan den was hij terug, gewapend met een getuig schrift van frater Angelus a Messana, gardi aan, bewaarder van het Heilige Zand, gete kend 7 juni 1614. Simon Pietersz. had voor 300,- (een jaargeld in die dagen!) aan koopwaar meegenomen op zijn reis. Met de daarop gemaakte winst had hij de reis ge makkelijk kunnen betalen, ja hij hield nog geld over. En natuurlijk had hij dubbel geld voor zijn koeien. Tenslotte had Simon Pie tersz. nog een deken meegenomen die 'op 's Heeren graf' had gelegen. Dirk Burger van Schoort, de schrijver van deze weddenschap- verhalen, had de deken zelf gezien! Mr. Dirk Burger van Schoorl was chirurgijn en woonde vele jaren te Oudesluis in de Zijpe. Uit een in het rijksarchief te Haarlem aanwezige notari ële akte (no. 4585) blijkt dat mr. Dirk op 16 juli 1696, 46 jaar oud was. Volgens een in het polderarchief van De Zijpe berustend ko hier van de familiën (no. 363) uit 1674 woon de de uit Schoorl afkomstige mr. Dirk als chi rurgijn 'aen de Sluys'. Uit een Vacte in het Alkmaarse gemeentearchief (notarieel archief deel 304, acte no. 125) blijkt dat mr. Dirk, wonende 'aen de Groote Sluijs 't Ouwe Zijp', ook optrad als 'collecteur* van verschillende soorten belastingen. De belastingen op verbruiksgoederen als bier, zout en brandstoffen werden in die jaren verpacht'. De pachter betaalde de geschatte belastingen en mocht dan deze belastingen in zijn dorp innen. De winst was voor hem (het eventuele verlies overigens ook). Mr. Dirk heeft later enkele in zijn tijd zeer beken de kronieken geschreven. In de 'kroniek van Medemblik' heeft hij de weddenschappen van Barent (de) Bakker en Simon Pietersz. ver meld. Mr. Dirk Burger van Schoorl, zoals hij zich als kroniekschrijver noemde, heeft de laatste jaren van zijn leven in Callantsoog gewoond. Daar althans is hij begraven en zijn grafsteen is op het kerkhofje rond de ou de dorpskerk tot op heden te zien. Literatuur: J.T. Bremer, De Zijpe, bedijking en bewoning tot omstreeks 1800, 1985, blz. 76; A. Th. van Deursen, Het kopergeld van de Goude Eeuw, deel I, 1978, blz. 104 e.v. 11

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Historische Vereniging Texel | 1998 | | pagina 13