23
Actuele informatie over de be
trokkenheid met dit onderwerp
gaf het verslag van de Texelse
Courant van 10 mei 1996, naar
aanleiding van een op Texel
gehouden conferentie met be
trekking tot het 'Waterhuishou
dingsplan II1. Een interessant
verslag over een belangrijk
Texels onderwerp. Een verte
genwoordiger van het Water
schap kreeg hier namelijk met
zijn plan voor het aanleggen van
voorraadbekkens ten behoeve
van het belangrijk meer vast
kunnen houden van het opper
vlaktewater op het eiland, de
'meeste bijval van de aanwezi
gen', aldus de Texelse Courant.
Een belangrijke opmerking, die
de nodige aandacht van de ver
antwoordelijke beleidsinstanties
ten volle verdient.
Opmerking terzijde: als bijko
mend voordeel ware nog te ver
melden dat meer binnenwater
opslag en minder verpom
pen/uitslaan naar het buitenwa
ter eveneens nog kan bijdragen
aan een jaarlijks terugkomende
belangrijke besparing in het
elektriciteitsverbruik.
Opslag in voorraadbekkens, evt.
ruimere kanalen, waterlopen
en/of randmeren, zal ongetwij
feld nog meerdere voordelen
kunnen bieden. Achteraf gezien
toch ietwat jammer dat de aan
leg van een scheepvaartkanaal
Oudeschild-Cocksdorp, hetwelk
destijds werd geadviseerd en
zelfs met nadruk werd bepleit in
het gezamenlijk Elektrificatie- en
Bemalingsstudierapport van
PEN en ingenieursbureau
Dwars, Groothoff en Verhey
(1918-1920) in die tijd niet kon
worden gerealiseerd. Bestaande
waterlopen en kanalen zouden
dan belangrijk ruimer zijn uitge
voerd, met meer boezem en
opslagmogelijkheden voor dit
moment en als bijkomstigheid
achteraf, tevens interessante
mogelijkheden hebben geboden
voor de recreatieve binnenwa-
tersport. Kennelijk werden toen
echter andere prioriteiten ge
steld.
SCHEEPVAARTKANAAL
Hoewel men destijd uiteindelijk
toch koos voor den Burg als
opwek- en productiepunt voor
de zo vurig verlangde elektrici
teit, was desondanks de conclu
sie van het adviesrapport van
1920, dat, ondanks aanvoer van
elektrische stroom van elders
(kabels) of geen opwekking in
het noorden van het eiland, het
'aanleggen van een scheep
vaartkanaal Cocksdorp-Oude-
schild zo weinig (extra) kostbaar
is, dat dit in het belang van het
eiland Texel wordt aanbevolen',
aldus het adviesrapport 13
maart 1919. Het is dan ook een
goede zaak dat in mei 1996,
tijdens de hearing op de te
Texel gehouden waterhuishou
dingsconferentie, door de Texe
laars aan de 'technische en fi
nanciële' bel werd getrokken en
bij de beleidsbepalende overhe
den om extra aandacht werd
gevraagd voor de specifieke
Texel-situatie en de, naar nu is
gebleken, alsnog bij te stellen
eilandelijke infra-structuur. Ho
pelijk kan de provincie Noord-
Holland de Texelse initiatieven
nog stevig ondersteunen. Texel
is zo'n ondersteuning, gezien de
in het verleden in hoge mate
uitgevoerde zelfwerkzaamheid,
ten volle waard. Een bevaarbaar
kanaal Oudeschild-Cocksdorp,
doorverbonden met enkele be
scheiden randmeren als opslag
bekkens, zou namelijk naadloos
aansluiten op het adviserend, nu
historisch, ingenieursrapport,
waarin dit kanaalonderdeel, als
gewenst ondersteunend project
naast het bemalingsplan, des
tijds zo indringend werd bepleit,
als een algemeen Texels be
lang. Dan zou dit nimmer uitge
voerd onderdeel van het 'Elektri
ficatie- en Bemalingsrapport' van
1920 misschien toch nog eens
werkelijkheid kunnen worden.
Als afsluiting van dit jaar een
mooie wens om mee te nemen
naar 1997.
Het specifieke bemalingsplan als
zodanig werd, zonder meer,
zeer bewust met veel zorg en
deskundigheid gerealiseerd.
Vanaf deze plaats, in dit histo
risch verslag, veel waardering
voor het zo gedegen uitvoeren
van hun moeilijke werkopdracht
vanaf 1920.
In de voorafgaande beschou
wing werd de opbouw van de
Texelsche elektriciteitsvoorzie
ning reeds uitgebreid beschre
ven. Op 21 september 1926
werd bij notaris G.J.B. Mulder
de oprichtingsakte van de n.v.
Texelse Elektriciteits Maatschap
pij (TEM) gepasseerd. Nu, 70
jaar later, kan worden vastge
steld dat het hoofddoel van deze
oprichting, namelijk de elektrifi
catie van Texel, succesvol werd
uitgevoerd. De zo graag ver
langde elektriciteit kwam geheel
ter beschikking, bereikbaar en
betaalbaar voor een ieder. Velen
hebben in deze periode hier aan
meegewerkt, zowel individueel
als in één of andere bedrijfs
vorm. Hiervoor past in dit over
zicht eveneens een woord van
waardering. In het bijzonder en
postuum, dank aan de Texelaar
en initiatiefnemer Reijer P. Keij-
ser Czn, aan de 'eigen vertrouw
de' TEM en de elektriciteitsbe
drijven Texelstroom (PEN) en
het huidige Energie Noord-West
(ENW).
P. Wit
