9
ningsnet. De hierbij gemaakte
opmerkingen en conclusie in het
rapport zijn kenmerkend voor de
harde economische opstelling in
die tijd:
"Hiervoor worden verkocht 84.400
kWh, zodat de gemiddelde zelf-
kosten per kWh zijn 39 cent. Het
tarief zou dan moeten zijn:
-Particuliere verlichting:
64.000 kWh a 50 cent per kWh
-Straatverlichting:
8.400 kWh a 12 cent per kWh
-Klein-kracht:
12.000 kWh a 15 cent per kWh
Deze lichtprijzen zijn hoog te noe
men en circa 40% meer dan dat op
het vasteland; doch men is op
Texel gewend meer te betalen dan
elders en het is dus zeer goed mo
gelijk dat men er deze prijzen voor
over heeft."
De puzzle was dus niet eenvou
dig. Er zouden:
1Belangrijke en hoge subsidies
ter tafel moeten komen, destijds
-ook nu nog- zeer schaars en
praktisch niet voorhanden;
2. Ondanks eventuele subsidies
zouden de tarieven belangrijk
hoger komen te liggen, namelijk
tot 40% hoger dan geldend voor
het vasteland van Noord-Hol
land;
3. ledereen aan het te projecte
ren net zou moeten meedoen.
Voor het platteland van Texel,
gelegen buiten de 4 hiervoor
genoemde dorpen, men noemde
die dan na de fase van de 4
dorpen 'de nieuw aangeslote
nen' zagen de berekeningen er
helemaal somber uit, terwijl men
daarbij als harde vereiste stelde:
ledereen aan dit geleidingnet
moet aansluiten, wil men dit niet
of kan men dit niet dan gaat het
niet door.
DEFINITIEVE EINDMENING
OVER ELEKTRIFICATIE
VAN TEXEL
De definitieve eindmening van
dit deel van het rapport, over het
onderzoek naar de elektrificatie
van Texel was als volgt:
"Onze conclusies luiden dus:
1. Electrificatie met stroombetrek-
king uit een eigen Centrale is on
mogelijk door de hoge daaraan
verbonden kosten;
2. Electriciteitsvoorziening door
stroombetrekking van het vasteland
en met bekostiging van de geheele
hoog- en laagspanning door de
gemeente is voor haar evenmin
aantrekkelijk;
3. Hetzelfde doch met subsidie
voor de waterkabels van rijk, pro
vincie en gemeente en bij oprich
ting van de voornaamste hoogspan
ningsverbindingen door het PEN
geeft ook nog hoge stroomprijzen
doch kan tot het gewenste doel
leiden indien op kleine schaal be
gonnen wordt en dus het risico van
het bouwen van geleidingsnetten,
waarvan men niet weet of er vol
doende aansluitingen op komen,
ontgaan wordt."
Dit deel, elektriciteit, van het
rapport, opgesteld door het Pro
vinciaal Electriciteitsbedrijf PEN
te Bloemendaal (juli 1918-1920)
gaf een zeer beperkte oplossing,
met vele mitsen en maren voor
de zo graag verlangde elektrici
teitsvoorziening op Texel. Geen
eenvoudige opgave voor die tijd.
Het zou dan ook nog enkele
jaren van verhitte discussies
vergen voor de oplossing kwam.
Dit duurde namelijk tot in 1923,
toen hakte de Texelse wethou
der en zakenman Reyer Pieter
Keijser Czn de knoop door met
de oprichting van de N.V. TEM,
in 1926. Hierover meer in de
uitgebreide nabeschouwing.
BEMALING
We nemen ons rapport van
1920 weer ter hand. Dit gecom
bineerde rapport, 'Electrificatie
en de bemaling' van het eiland
Texel, vervolgt namelijk dan met
het onderdeel 'Bemaling' van de
waterhuishouding en begint met
de inventarisatie van de polders
en de bemalingsmogelijkheden.
De opsteller van dit rapportge-
deelte was een gerenommeerd
adviesbureau op dit gebied. Het
zou in deze historische verhan
deling ook weer te ver gaan de
uitgebreide technische en finan
ciële calculaties te noemen. Vol
staan wordt met het vermelden
van enkele interessante en op
vallende delen van het rapport.
Getracht wordt de algemene lijn
van de inhoud van het rapport
samengevat weer te geven van
deze zonder meer indrukwek
kende aanpak van de destijds,
nu ruim 75 jaar geleden, ge
ïnventariseerde problemen in de
Texelse waterhuishouding en de
adviezen hoe deze op te lossen.
We citeren de ingekorte inleiding
van het rapport, datering mei
1918:
"RAPPORT OMTRENT DE
ELECTRISCHE BEMALING
VAN HET EILAND TEXEL,
met drie bijlagen
In dit rapport zullen achtereenvol
gens worden behandeld:
1. De bestaande waterstaatkundige
toestand;
2. Beschouwingen over de verbete
ring van de waterafvoer;
3. Te treffen administratieve
maatregelen;
4. De mogelijkheid van scheep
vaart op Texel;
5. De capaciteit der bemaling;
6. De uit te voeren werken.
1. De bestaande waterstaatkundi
ge toestand
Het eiland Texel bestaat uit ver
schillende waterschappen en een
uitgestrekt duinterrein, dat ten dee-
le op deze waterschappen, echter
voor het grootste deel direct op
zee, afwatert.
De waterschappen in Texel zijn: