Tussenbalans OPGRAVINGEN FORT DE SCHANS (deel 1)
12
Het fort De Schans heeft een belangrijke
plaats in de Texelse geschiedenis. Zij was
van militair en economisch belang voor ons
land. Daarbij was de aanwezigheid van het
fort een bijzonder element in het Texelse
landschap. Grote aantallen soldaten (soms
honderden mensen voor langere tijd) en
zeevarenden op de Texelse rede zorgden
voor de ontwikkeling van het naburig ge
hucht 't Schild (later Oudeschild) en waren
van grote invloed op de samenleving. Maar
ook is De Schans een belangrijk archeolo
gisch/historisch bouwwerk voor Texel. Als
bouwwerk is zij het grootste en oudste zelf
standige verdedigingswerk van Texel.
Geologie van midden/zuid Texel
Het huidige landschap van midden-zuid
Texel is het resultaat van een eeuwenlange
ontwikkeling. In het Saalien (ca. 20.000 -
100.000 BP) is de keileemrug ontstaan die
alleen ten zuiden van Den Hoorn en ten zui
den van Den Burg aan of dicht aan het op
pervlak komt. Deze keileemrug is in het
Weichselien (ca. 90.000 - 10.000 BP) over
dekt met pleistoceen zand: de Formatie van
Twente. Bij Oudeschild ligt die afzetting
ongeveer 0 tot 1 meter beneden NAP. Dit
terwijl het veen op Texel in het algemeen 2
a 3 meter beneden NAP is gelegen.
(NB: BP is de afkorting van Before Present en hiermee
wordt op dit moment 1950 aangehouden.)
De Schans is een paar km. ten zuiden van
een keileemrug rond de Hoge Berg gelegen,
die in het Saalien is gevormd. De pleistoce-
ne ondergrond ligt bij de Schans dan ook op
ca. 1 meter onder NAP. Op de locaties
waar het pleistocene'oppervlak minder dan
1 meter beneden NAP is gelegen, is door de
zee waarschijnlijk pas in AD 800-1000, de
zgn. Duinkerke III gedeponeerd.
(Deze term komt voor in een schema, dat
slaat op kleiafzetting, dat tijdens de periode
1500 voor tot 1500 na Chr. ten gevolge
van het stijgen der zeespiegel door de zee is
afgezet.)
Restauratie en onderzoek van het fort
De Schans op Texel
Voor de tijdsbepaling inzake de restauratie
gaat men uit van het idee om het fort in de
staat terug te brengen zoals die er in de
Napoleontische tijd moet hebben uitgezien.
Uit die periode bestaan nog gegevens zoals
plattegronden en bouwtekeningen.
(Regenput. Foto: Prov. depot voor Bodem
vondsten NH)
