OOSTERENDER HERINNERINGEN
Tessels Prate
23
Kouwe Jan en warme Melie
In het nummer van september 1995 van ons
blad kwam ik twee keer de naam 'Kouwe
Jan' tegen. Daarbij schoot me een verhaal
te binnen dat als kind veel indruk op me
maakte. Wie Kouwe Jan was weet ik niet,
maar mijn moeder vertelde dat we in de ver
te nog familie van hem waren. Als meisje
bracht ze hem eten in een leegstaand huis
in Oosterend. Hij lag daar ziek en verlaten
in een ledikant, dat als enige meubelstuk
was blijven staan. Uit wat er verteld werd,
leidde ik af dat Jan zich door zijn kouwe
karakter van iedereen vervreemd had. Zelfs
zijn eigen familie bemoeide zich niet meer
met hem. Dat lege huis met dat eenzame
bed leek wel symbolisch voor zijn leven,
vooral omdat hij ook tussen de kale wanden
zijn laatste adem uitblies.
Sommige mensen blijven je bij door een
koude uitstraling en anderen door de warm
te van hun persoon. Iemand uit die laatste
categorie was 'tante Melie'. Eigenlijk heette
ze Marie, maar door een spraakgebrek (ze
kon de V niet zeggen) noemde ze zichzelf
altijd Melie. Ze woonde in een huis tegen
over de N.H. kerk en was getrouwd met Co-
melis Koning, de eigenaar van een eende-
kooi buiten het dorp (Oosterend). De me
nsen waren kinderloos en om een onna
speurlijke reden was ik Melies oogappel ge
worden. Als kereltje van vijf verbaasde ik
me erover dat iemand die met een koning
(Cornelis Koning) getrouwd was, niet met
'koningin' aangesproken moest worden.
Tante Melie was een hartelijke vrouw, die
graag met me rondsjouwde en altijd blij be
gon te lachen als ze me zag. Ze was ook
gulhartig. Ik zie nog de reusachtige sinaas
appel die ze naar me toerolde. Zo'n grote
had ik nog nooit gezien. In een tijd van cri
sis en armoede een cadeautje om 'u' tegen
te zeggen. Toen we na een jaar of vijf 'over
kant' naar Oosterend terugkeerden, was ik
een klierige schooljongen zonder interesse
voor ouwetjes. In die tijd (begin 1946) over
leed tante Melie als weduwe van ver in de
70. Ik herinner me dat haar achtergebleven
hondjes furieus voor de ramen zaten te blaf
fen. Er was moed voor nodig het huis bin
nen te gaan. Wat overgebleven meubeltjes,
die aan straat werden gezet, sleepten wij
weg voor de meierblis.
Het vuur heeft dat jaar extra mooi gebrand
door de nalatenschap van tante Melie. Pas
als je ouder wordt ga je aan zulke mensen
uit je vroege jeugd terugdenken. En nu pas
realiseer ik me dat tante Melie ons in dat
vuur nog na haar dood warmte en gezellig
heid meegaf.
Gerbrand Fenijn
(Uit de Tex. Cour. van 26 maart 1930)
Eisoeke
Vroeger, as de tiêd fan kievieseier soeke
ferbee wos, ginge we in mei eier fan are
feugels soeke, wot doè free moch; teminste,
ze liete je free soeke. In 't Neuweland, op 't
Stöör of in de Pette en ok in de Poêl of op 't
Kóólstik kon je der genog fiende. 't Beurde
welders dot je der mit 50, soms wel mit 100
thuuskwam. We skouwde ze eerst ollegaar,
want as ze fuul wazze liete we ze lèègge.
We snede der dan mit ons mes een gróóte
V bee; dot betekende dot ze fuul ware en
iederiên liet ze dan lèègge, want zokke fule
eier uuthale wier altóós as 'n lilleke streek
beskouwd. We sochte dan meest naar eier
fan klute, lieuwe, tjerkies, mareis, stöörtjes,
kragemakers en swortkopmeeuwe. Soms
beurde 't ok welders dot we een vroekeitje
meenamme, maar kleinder eitjes nooit. Klei
ne eitjes uuthale fonde we net zö slecht as
fule eier uuthale.
Na 15 of 20 mei sochte we nie meer; we
liete de feugels dan vöörder broêde en as je
dan een maand later in 't Neuweland kwam,
sag je ferskeie jonge feugels lóópe, veul
meer as teugewoordig en toch worre der
nou lang zóveul eier niet uuthaald as vroe
ger.
Vroeger wazze der ok nag-ol puur hormelin-
ge, die ferskeie jonge feugeltjes dóód
