14
hulpe.' Maar verder weet hij er ook niet
goed raad mee. Hij zegt alleen 'er wordt bij
verhaald' dat een landingspoging van de
Engelsen 'op eene wonderbare wijs werd
belet door de langdurige ebben'. Zelfs de
Engelse theoloog/historicus bisschop Gilbert
Burnet (1643-1715), een latere medewerker
van Koning-stadhouder Willem III, schrijft:
'...But to all their amazement, after it had
flowed two or three hours, an ebb of many
hours succeeded which carried their fleet
again to the sea. And before this was spent,
De Ruyter came in view.' 7)
Hoewel Burnet -in navolging van Valcke-
nier?- 't gebeurde eveneens in de zomer
van 1762 dateerde, veronderstelt Fruin met
het oog op de laatste zinsnede, dat het be
gin augustus 1673 geweest moet zijn. 'In juli
1672 kon onmogelijk de komst van De Ruy
ter tot afweer van een landing worden ver
wacht, want na den slag bij Solebay was
onze vloot gedeeltelijk onttakeld en verder,
volgens de uitspraak van den vlootvoogd
zelf, niet bij machte om den vijand het hoofd
te bieden. In het begin van Augustus 1673
daarentegen lag De Ruyter op Schooneveld
(voor de Zeeuwse kust) met een machtige
vloot, waarmee hij weldra voor Schevenin-
gen verscheen den vijand ging opzoeken en
bij Kijkduin bevechten.' 8)
Hoewel dit laatste zeker het geval was, is
hiermee natuurlijk niet gezegd dat de be
faamde dubbele ebbe in 1673 plaatsgevon
den heeft. En als er al zoiets als een extra
langdurige eb geweest is blijft natuurlijk de
vraag of daardoor een dreigende invasie
voorkomen werd. Waarschijnlijk zouden de
Britten, alvorens tot een grootscheepse lan
ding op onze kust over te gaan, zich wel
vele malen bedacht hebben.
Dreigende landing?
Immers, zo'n landing op een kust als de on
ze met zijn vele ondiepten en vaak harde
westenwinden, was bepaald niet zonder risi
co's. Bovendien zou na een geslaagde lan
ding de bevoorrading van de troepen (vanuit
Engeland en Frankrijk) een kostbare en
moeilijke aangelegenheid worden. Een en
ander neemt niet weg dat bij ons landingen
van vijandelijke troepen beslist niet uitgeslo-
De zeeslag bij Kijkduin, 11 augustus 1673, vooral bekend door het hevige gevecht tussen Cornelis
Tromp en Spragge. Willem van de Velde de Jongere schilderde hier Tromps 'Gouden Leeuw' in actie
tegen Spragges 'Royal Prince', die reeds zwaar beschadigd is. (Coll. Nat. Maritiem Museum. Londen)
