4'
HOOG BEZOEK
KRIJGSGEVANGENEN
DE FRANSE TUD (1794-1814)
8
De argwaan van de hogere overheid had nl. te
maken met het feit dat hij evenals Tromp Oran
jegezind was. De Oranjegezinden wilden wel
vrede met Engeland i.v.m. de koning van Enge
land (die een oom van de jonge prins was).
Hoe mobiel en alert de Hollanse zeemacht in die
dagen was, moge blijken uit het volgende. Zoals
gezegd vond het treffen plaats op 13 juni. Een
week later, op 20 juni 1665, was kapitein Ban-
kert alweer op zee met 20 schepen naar 't noor
den om de Oost Indische retourvloot, die om
veiligheidsredenen via Denemarken voer, op te
vangen. Overigens werden noch Engelsen noch
de retourvloot gezien.
Het moet rond deze tijd geweest zijn dat er nog
niet zoveel manschappen op het fort gelegerd
waren. Er is dan sprake van bewoning door
militairen met hun gezinnen. Ergens lezen we
dat wanneer op De Schans een trompetter over
lijdt, die lid is van de kerk te Oudeschild, zijn
weduwe financieel gesteund wordt.
Om de bootaankomst van erfstadhouder Willem
V vlot te laten verlopen werden maatregelen
genomen bij de dijk ter hoogte van De Schans,
'"s Lands trap" genoemd. Dit was een houten j
aanlegsteiger.
Volgens een rekening van 23 juni 1768 betaalt
burgemeester Teun Fuijck 90.12 voor "de
waagenaars en arbeijtslieden, welke hebben
gedient tot het slegten van den dijk als onder
nuts bij de komste van zijn Hoogheijd den Heere
Erfstadhouder alhier in de maand meij deses
jaars".
Het zou nog tot 1780 duren voordat Texel te
Oudeschild een echte haven kreeg. Op het ren
vooi van een kaart van 1780 wordt vermeld dat
De Schans aan 320 manschappen logies kan
bieden.
Tijdens de Amerikaanse burgeroorlog (1775-
1783) verbleven gewonde Engelse matrozen, die
krijgsgevangenen waren van de Amerikaanse
kapitein John Paul Jones, in de als hospitaal
ingerichte Schans. In eerste instantie werd hulp
aan de tientallen zieken en gewonden afgewezen.
De kaperkapitein was op 18 oktober 1779 met
zijn schepen en twee door hem veroverde Engel
se oorlogsschepen naar het Marsdiep gevaren.
Hier vroeg hij de admiraliteit om hulp. Deze
weigerde, maar de Staten stemden er mee in dat
de Schans op Texel ingericht zou worden als
ziekenboeg. De heer L. den Berger, belast met
toezicht over de Schans (kommies van De
Schans), moest hiervoor maatregelen treffen.
De kaperkapitein en de overwonnen Engelse
kapitein Pearson tekenden een schriftelijke over
eenkomst voor de verpleging van hun mensen.
Inmiddels was Jones voor onderhandelingen naar
Amsterdam en Den Haag gegaan en werd door
de patriottische bevolking als held vereerd. Zelfs
nu nog zingt men de toengemaakte liedjes over
hem. Nadat enkele gewonde Engelsen in de
Schans waren overleden werd uit politieke over
wegingen spoed gemaakt met hun vertrek.
Ntü fnrl
i, BiwtaM Ja nm »»rt, !t l» *odn mrJig-watje!
'4 t J« E*t>
H Hj^rtawtl^wm^lJe.flesgan, m-intrnrMm Het
In het volgende jaar 1780 werden, op last van de
stadhouder, 200 Zwitserse huursoldaten in de
twee kazernes van het fort ondergebracht. Zij
vielen in de omgang met de eilandbewoners
positief op door hun rustige en vriendelijke
aanwezigheid. Dat was met vorige Schansbewo
ners weieens anders geweest.
Aan de vooravond van de Franse overheersing
werden Franse officieren, die zich in de voor
hoede van het oprukkende Franse leger hadden
moeten overgeven aan de Hollandse verdedigers,
opgesloten in De Schans.
Niet lang daarna dronken deze inmiddels bevrij-
