EEN AANKOOPVERENIGING met een cijfergrapje Dat op Texel in het verleden al met 'coöperaties' werd gewerkt, was al bekend, maar gegevens daarover zijn zeer moeilijk te achterhalen. Voornamelijk om dat de kranten vanaf ca. 1900 over het reilen en zeilen daar van bijna niets publiceerden. De bestuurders hielden uit concurrentieoverwegingen ten opzichte van de handelaren hun gegevens onder zich en die cijfers zullen in de loop der tijden meest verloren zijn ge gaan. Het waren vaak kleine en plaatselijke verenigingen of onderafdelingen van Texelse (boeren)organisaties, die per advertenties de inschrijving hielden van veevoer of kunst mest. In 1901 bestond een Texelsche Boerenbond' die in Oosterend een afdeling had onder voorzitterschap van W.A. Eelman. De secretaris was Joh. Koning en de penningmeester Klaas Dirksz Mantje. In de Waal was in 1905 een Onder linge Vereniging tot inkoop van veevoer, waarvan J.J. Bak ker (als boer wonende op Ora et Labora) een van de bestuur ders was. Hij liet onderling aanbesteden de levering van 40 ton Amerikaanse lijnkoeken. De kwaliteit werd beoordeeld door bemonstering door het Rijksproefstation te Hoorn en voldeed ruimschoots aan de garantie. In Den Hoorn werkte in 1905 'Ons Belang', die liet inschrijven voor 9 ton Ameri kaanse koeken. Het was een gelukje dat via Kees Boersen de jaarstukken uit 1920 van de Aankoop Vereeniging Oos terend bewaard zijn (zoz). Het batig saldo van 632,36 maakt daarbij een beste indruk, doch als uit deze cijfers de jaarstuk ken opnieuw worden opgezet, blijkt dat er in 1920 een verlies was van 66,71. Gereconstrueerde cijfers (zonder halve centen): Balans 1-1-1920 Kantoorbehoeften 69,- Bank 2,59 Gebruiksmateriaal 210,- Overige schulden 310,79 Vorderingen 176,17 Kapitaal (ledenrek.) 699,07 Kas 557,28 1012,45 1012,45 Verlies- en winstrekening over het jaar 1920 Chilisal peter: verkoop 7725 kg 1912,- inkoop 1892,73 Bruto winst kunstmest 19,27 Amerikaanse lijnkoeken: verkoop 5000 kg 1212,52 inkoop 1201,35 Kosten beheer Salaris Kant.beh. (afschr.) Afschrijving gebruiksmateriaal 9,75 Bruto winst koeken 11,17 150,- Provisie super 90,60 23,- Contributie 26 leden 65,- 70,- 1S6,04 Verliessaldo 1920 66,71 252,75 252,75 Balans per 1-1-1921 Kantoorbehoeften 46,- Schulden (salaris) 150,- Gebruiksmateriaal 140,- Beginkapitaal: Bank 547,41 (ledenrek.) 669,07 Kas 48,95 Verlies '20 66,71 Eindkapitaal (ledenrek.) 632,36 7S2,36 782,36 Dc 26 leden, met een contributie van een rijksdaalder, zorgden wel voor het aan wakkeren van de concurrentie. De vereniging moest het opnemen tegen de vele particuliere handelaren, waarvan de meest bekende C.R. Keijser Co. Deze gaf in 1920 in advertenties zeer vaak een notering per 100 kg voor de Amerikaanse lijnkoeken, die in het voorjaar varieerden van 27,50 tot 23,- (gem. 25,-) en vanaf sept. tot nov. (gem. 24,-) en in nov. en dec. weer gem. 25,-. Het totale jaargemiddelde bij Keijser en Co beliep 24,20. Wanneer de Oosterender Aankoopver. de 5 ton koeken kocht is niet na te gaan. De leden betaalden gem. 24,25. Japie van Kasse zei het al: "Ik verkoop alles met een klein verliesie, maar de omzet moet het doen". Cor Reij Bronnen: C.J. Boersen; NTC 17

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Historische Vereniging Texel | 1994 | | pagina 19