"Hijijij is naar Amerika"
Onder deze titel, die ontleend is aan het oude versje over Berend Botje, heeft de heer
Karei van Empel een uitvoerig overzicht samengesteld over de emigranten van Texel
gedurende de jaren van 1850 tot 1925. Hiermee is een welkome aanvulling ontstaan voor
het genealogisch onderzoek, niet alleen van Texelse geslachten, maar ook van families,
die eerst van elders naar Texel waren gekomen en daarna van hier gingen emigreren.
De gegevens werden ontleend
aan het Texelse Bevolkingsregis
ter, dat tot 1850 alleen eenmaal
per tien jaren een telling met
omschrijving gaf en dus een
momentopname was, terwijl in
latere jaren ook de mutaties
werden verwerkt.
In het tijdsbestek van de onder
zochte 75 jaren vertrokken velen
naar Noord-Amerika, weinigen
naar Canada en een enkeling
naar Zuid-Amerika, in totaal
1556 personen. Gerekend naar
de Texelse bevolking van onge
veer zesduizend mensen, lijkt dat
-met gemiddeld 20 per jaar- niet
veel, doch zo'n berekening zou
een onjuist beeld geven, omdat
het emigreren in grote golven is
gegaan, zoals uit de hiernaast
afgebeelde tabellen blijkt.
De gezinnen waren over het
algemeen kinderrijk. In de begin
jaren was het aantal kinderen
60% van het totaal aantal emi-
grerenden. Dit gemiddelde liep
later terug tot 40%. De gezinnen
waren nog even kinderrijk, maar
het aantal alleenstaande emigran
ten nam sterk toe.
De reden voor vertrek wordt op
Texel niet in de registers ver
meld. In andere gemeenten, zoals
Terschelling, werd soms 'lotsver
betering' aangegeven en dat is
voor Texel ook aan te nemen.
Bij ruim de helft van de 504
geëmigreerde eenheden (dat
kunnen mannen, vrouwen, gezin
nen zijn) wordt als beroep aange
geven 'arbeider, werkman of
117
97
42
27
24
19
20
7
11
1866
1867 1868
1869
1870
1871
1872
1873
1874
Afb. 1 Aantal emigranten in de jaren 1866/1874: totaal 364
199
149
66
76
55
67
56
22
28
12
16
1880
1881
1882
1883
1884
1885
1886
1887
1888
1889
1890
Afb. 2 Aantal emigranten in de jaren 1880/1890: totaal 764
35
41
16
16
22
12
14
9
10
10
10
12
1899
1900
1901
1902
1903
1904
1905
1906
1907
1908
1909
1910
Afb. 3 Aantal emigranten in de jaren 1899/1910: totaal 207
9
