HET GEBEURDE OP HET MARSDIEP
"'t Verzeilen van 's lands schip Prins Willem op de Zuiderhaaks
den 14e september 1781
4
Het linieschip de 'Prins Willem' onder commando van kapitein Andries de Bruijn, bevelhebber
van het eskader van de Admiraliteit van de Maas, was op 10 september 1781 in zee gestoken,
teneinde een aantal op de rede van Texel gelegen koopvaarders een veilige escorte te geven.
Ofschoon enkele voor anker liggende oorlogsschepen sein hadden gegeven dat de 'Prins Willem'
een verkeerde koers voorlag, liep het schip bij mooi weer op de Zuiderhaaks en ging verloren.
Het was gedurende de vierde Engelse oorlog (1740-'84) en al gauw deden geruchten de ronde van
opzet en landverraad. De loods zou zijn omgekocht. De Hoge Zeekrijgraad oordeelde dat de
kapitein 'onvoorzichtig, dcsattend en verward' te werk was gegaan. Hij werd uit de dienst
ontslagen. De Texelse loods Jan Kok werd wegens 'eene onbeschrijfelijke zorgeloosheid en
onverschoonelijke desattentie' zwaar gestraft: 'driemaal van de raa en daarna gelaarsd'.
Wat was er eigenlijk allemaal fout gegaan?
SLAG BU DOGGERSBANK GEMIST
Het zat kapitein De Bruijn van het begin af aan
niet mee. De slag bij de Doggersbank (5 aug. 1781),
waarbij schout-bij-nacht Zoutman ondanks een,
overigens gering, overwicht van de Engelsen stand
wist te houden, had hij gemist. Het was in een tijd
van groeiende tegenstellingen tussen patriotten en
prinsgezinden en er werd beweerd dat De Bruijn
tegenorders van de stadhouder zou hebben gekre
gen om niet uit te varen. De Bruijn echter verklaar
de dat zijn orders om uit te varen 'nooit zijn gecon-
tramineerd, integendeel telkens op de strikte wijze
zijn herhaald'. Hij was slechts niet uitgevaren 'om
dat het de voorzienigheid niet behaagd heeft daar
toe den noodigen wind en andere gunstige gelegen
heid te verleenen.' (Haagsche Courant, 15-08-1781)
NAAR TEXEL
Ruim een maand later na het uitzeilen met zijn
eskader teneinde het V.O.C.-schip 'Schoonderloo'
en enige koopvaarders van Goeree naar de rede van
Texel te begeleiden, zag De Bruijn zich wederom al
