4 wit speelt, om de beurt leggend op hoek- of snijpunten, te be reiken dat drie stenen van een kleur op een lijn komen. De ander poogt dit te verijdelen door één van zijn stukken op die lijn te plaatsen. zijnhaar is uitwisselbaar) Is het desondanks toch gelukt drie gelijke stenen op een lijn te krijgen, dan heeft men een molen. Dan mag m en een steen van de tegenstander van het bord nemen,maar niet van een molen. Zijn alle 2x9 stenen ge- gelegd,dan wordt het spel vervolgd met schuiven (uitslui- cnd over de lijnen). Het vormen van een molen geeft steeds recht op het nemen van eeh stuk van de tegenstander, onder de eerder genoemde voorwaarde.Wanneer iemand nog slechts 3 stukken in het spel heeft, geeft hem dat het recht te springen", waardoor de stuk ken op elke gewenste open plaats kunnen worden gezet. Uiteraard steeds één handeling per beurt.Verliest men ook het derde stuk,dan is het spel verloren,omdat met twee stukken geen molen meer is te maken.Doorgaan tot het laatste stuk is een zinloze martelgang. Een "gieuwgauw" ontstaat, wanneer men 5 stukken zo heeft staan,dat het openen van de ene molen het sluiten van de andere tot gevolg heeft. Dat is ook de situatie,zoals verbeeld in het stukje in nr25,pag 17, (v. Hist.Ver.). Hierbij kan de ene'partij dus zorgeloos heen en weer schui ven en steeds een stuk van de tegenstander nemen,tot die nog slechts 3 stukken over heeft. Dan kan die een springend stuk in de gieuwgauw plaatsen en is de grap over. Heeft men daarnaast echter nog een open molen, dus een struc tuur, waarbij met één verschui ving een molen is te maken, dan wordt het voor de tegenstander onmogelijk om in één beurt twee plaatsen af te sluiten.Door op dat moment de molen te sluiten,verarmt men de tegenstander tot twee stukken en heeft die verloren. "Een ope mole mit een gieuwgauw" heeft derhalve een veel verdergaande betekenis dan er gunstig voorstaan".Het betekent er onverslaanbaar goed voorstaan". Dit wel onder voorwaarde,dat men een "ope mole" heeft, an ders gaat de essentie van het gezegde verloren; immers, een gesloten molen vormt voor de tegenstander geen directe be- dreiging.Die moet eerst worden opengezet,waardoor de ander weer in staat is die af te sluiten. Als men de zaken zo goed voor elkaar heeft, dat men een "ope mole mit een gieuwgauw" heeft,dan hoeft men zich dus verder nergens om te bekom- meren.Misschien nog eens een wens om een ieder een nieuw jaar door te wensen. Jaap Vlaming Een 'gieuwgauw' Ekt openen maakt een nieuwe moCen Een "ope moke mit 'n 'gieuwgauw' Een "mokn". Openen en stuiten in twee èeurlen

Tijdschriften Regionaal Archief Alkmaar

Uitgave Historische Vereniging Texel | 1993 | | pagina 6