KLOOSTERS IN TEX EL
over de kloosters op Texel, waarin hij aan de hand van
archiefstukken en eigen ideeën aangeeft waar kloosters en
gebouwen van bestuurders van de gemeente hebben ge
staan. Een stuk over een tijd waaruit we graag vaker eens
wat opnemen in dit blad.
Jan v.d. Pijl leverde (met medewerking vanCor Reij) het
stuk van Dirk Witte over de "derde orde", een typisch
tijdsbeeld van een stroming in het Rooms-Katholieke
denken van de 20er jaren, met aanknopingspunten voor
interessante historische bijzonderheden.
In "Tessels Prate" van Gré Dros tenslotte een aantal gang
bare en minder gangbare leuke Tesselse woorden.
BI B L IOT H E EK NIEUWS
Ontvangen voor de bibliotheek van:
De heer D. Zuidewind: Jaarboeken Centr.
Bureau.v. Genealogie '83-'85-'86.
De Heer D. van Wilsum: Een harlewak. Texelse
Vertellingen door W. Mets'Tz,
De heer R. van Ginkel: Artikel over Ouwe
Sunderklaas; Een Texeis feest als baken van
identiteit.
De heer J. Kramer: Boekje "Texel bij de kop".
Programmaboekje 50 jr. Ver. v. Oud-leerlingen
Lagere Landbouwschool Texel en diaserie
"Texel zoals het was".
(van oude prenten)
Mevr. M. Swama-Koning: Koopakten van 1722,
1776, 1787, 1801 en "contract met kerkmeeste-
ren van den Burgh wegens de uytgangh van het
predikanthuys 1727 en 1738", brief over Braken-
stein,kwitantie tiende penningspot-aanplakbil
jet 1 April 1908, geldbiljet (assignat) van 1797 en
v.d. Ned. Bank 1841..
Fam. v. Kempen-Keijser: Programma v.d. verga
dering der Vereniging "Nut en Genoegen" te
Oosterend 1887 met feestliederen, 4 fragment-
kaarten van Texel, kopieën van Koopakten van
1779 en 1787 en een computeruitdraai van in
hun bezit zijnde akten.
De heer J.v.d. Pijl: Rijksverz.bank: Berekeningen
vrije woning- en vrije kost en inwoning in 1918
Prov. N.H..
De heer F.L. de Grave: Kaart Ruilverkaveling
Laag Waalderweg 1954 met bestek en voor
waarden, kaarten Ruilverkaveling Mienterglop,
Kogerveld, Kogerweg, gebied tussen Den Burg,
Den Hoorn, Duinweg, 2 topografische kaarten
van Texel en een bedrijfskaart 1956 Staatsbosbe
heer.
Mej. H. Borgstede: VW brochures van 1958,1949
en tweemaal 1967 en een Texel-route gids.
Mevr. B.v.d. Meer-Langeveld: div. oude foto's.
Provinciaal Bestuur van N.H.: Monumenten In
ventarisatie Project N.H.
Zoals U ziet is er ook in de zomermaanden het een en ander aan de vereniging geschonken.
U kunt het bekijken en inzien op de 3e Dinsdag van de maand in d'Ouwe ULO.
ledereen nogmaals hartelijk dank.
M. Bakker-Zijm.tel. 12113 en J.v.d. Pijl tel. 15515
Het ctoester dat in Texel gestaen heeft heete Ludenfcerc ende waren Templters. Dese
qua men die monnickenlarvden toe. Ende die templlers worden al op enen tljt uuljt-
geroljt domen screeff dulsent drlefvondert ende x"
Aldus een aantekening op de titelpagina van het Texeis "Privilegiën ende Handvesten"-boek
(G.A.T. no.1).
Er heeft dus op Texel in de 13e eeuw 'n klooster gestaan, dat onderdeel was van het Ludinga-klooster bij
Harlingen. In 1310 werden de monniken uitgeroeid en de Graaf van Holland, Willem III, nam het beheer over
de Monnikenlanden over. Hij stelde er zijn rentmeester aan. Naar een latere rentmeester, Gerrit van
Oisterwijck, veranderde de naam Monnikenland in Gerritsland. Van deze Gerrit zijn rekeningen bekend uit
de periode van 1364 tot 1377, waarin betalingen zouden zijn gedaan aan de abt van het Ludinga-klooster.
Maar aangezien Paus Clemens V in 1311 de Orde der Tempelieren officieel ophief, geloof ik niet zó zeer in
betalingen aan een opgeheven orde omtrent de koop van het Monnikenland, met andere woorden de Graaf
konfiskeerde ze.
Maar wat gebeurde in 1310 met het klooster en waar stond het Van der Vlis wijst met een schimmige vinger
voorzichtig naar de duinen in het westelijke deel van Texel. Ik ben echter van mening, dat het "gewoon" naast
de kerk in Den Burg stond. Het woordvuijtgeroijt" doet vermoeden, dat de monniken niet erg geliefd waren.
En wie had er nu last van monniken, als hun klooster ergens in de "rimboe" bij De Koog stond? Dus stond]
2