't Gesticht van Weldadigheid
8
schepen leggende in de Nieuwe- Diep en haven aan
Den Helder" (17 februari 1786).
Alle vuren in de scheepskombuizen en stookplaatsen
moesten 's nachts tussen twaalf en vier uur gedoofd
zijn, op een boete van zes gulden. Ep schepen in
winterberging mochten vooral geen buskruit aan
boord hebben.
Niet alleen oorlogsschepen, maar met name óók
VOC-schepen hadden altijd buskruit aan boord. Zo
moest het op de rede van Texel omkerende VOC-
schip "Alblasserdam" van de Kamer Amsterdam op
6 december 1793 zesduizend pond buskruit opslaan
in'sLands Magazijn. Evenzo het VOC-schip "Mada-
gascar" van de Kamer Enkhuizen.
Verzanding "Mokbaai"
Toen in de Mokbaai, waar in de jaren vijftig en zestig
van de 18e eeuw vaak meer dan tweehonderd sche
pen overwinterden, door opslibbing en opstuivend
zand, steeds minder schepen konden worden onder
gebracht, werd de druk op de haven van Den Helder
steeds groter en moesten daar talrijke verbeteringen
worden aangebracht.
Verbetering Nieuwediep
Op 4 januari 1790 berichtte de havenmeester Jan
Jonker dat in 1789 niet minder dan 222 grote handels
schepen (totaal 17.396 last) en 64 kleine koopvaar
ders in de haven hadden gelegen.
Daar kwamen dan de oorlogsschepen nog bij, het
geen nogal eens aanleiding gaf tot problemen.
J.T. Bremer.
Schets van de Hors en Mokbaai, gevoegd bij een rekest
van loodsen van Den Hoorn en kapiteins aan burge
meesters van Amsterdam. Op de schets is de ankerplaats
van de grote schepen aangegeven.
Literatuur:
7/. SchooHen J.T. 'Bremer, 'Votk^aan he t (Marsdiep 1983,
6Cz. 112 e.v.
(H. SchooH en Jft. Bremer, 'Varensgasten en ander votki
1987, 6C.z. 92 93.
Deze generatie Texelaars herinnert zich nog '"t Gesticht"d.w.z. het in 1908 gebouwde pand en
later bekend als Huize "Irene".
Niet in 1908 doch reeds 80 jaar eerder werd het "Gesticht van Weldadigheid" opgericht.
De municipale raad van 14 Februari 1828 besloot "om de inrigting van liefdadigheid"de
Spinbaan in Den Hoorn voor het spinnen van vlas tot zeilgaren, onderhouden door het eiland
bestuur, te verplaatsen naar Den Burg. Als redenen worden vermeld, dat de werkplaats in Den
Hoorn te afgelegen is en Den Burg midden in de Gemeente (zonder de toen nog niet bestaande
grote polders zeker waar), dat de directie daardoor minder gemakkelijk kan controleren; dat de
werkplaats zeer ondoelmatig is en bovendien in een gehuurd pand is ondergebracht.
Ter uitvoering van voornoemd besluit werd ook in 1828 het pand "de Brouwerij", einde Gast
huisstraat aangekocht voor fl. 600.— en tevens nog een perceel aangrenzend land voor fl. 100.-.
Onder leiding van eilands-architect v.d. Sterre werd het pand verbouwd tot werkplaats van
liefdadigheid door de timmerman Pieter Plavier voor een bedrag ad fl. 480.—.
In Augustus 1828 werd reeds besloten de opzichter Koopman van de Spinbaan in Den Hoorn
per 1 October a.s. te bedanken.
