REGLEMENT
7
HET GEBEERDE OP HET MARSDIEP IV
Soo gerust en veilig als voor de paelen van Amsterdam..
Explosie op een oorlogsschip.
Het wonen aan de oevers van een belangrijke scheep
vaartweg zoals het Marsdiep eeuwenlang was, had
zo zijn voor- maar ook zijn nadelen. Een harde storm
kon nog voordelen hebben, althans voor de kustbe
woners, maar blootgesteld zijn aan vijandelijke kapers
was minder plezierig.
Besmet worden door een op één van de schepen
uitgebroken gevaarlijke ziekte was al wel het minste
waar men naar verlangde. Dan nog liever een explo
sie. Dat was wel riskant voor diegenen die er letterlijk
nauw bij betrokken waren, maar kon nog wel een
voordeeltje geven aan degenen die de nog waarde
volle brokstukken uit het water visten
Oorlogsschip "RIJNLAND"
Het was tijdens de vierde Engelse oorlog (1780 - '84)
dat het oorlogsschip "Rijnland" met 170 man aan
boord en bewapend met 54 stuks geschut, deel uitma
kend van een eskader op de rede van Texel, in brand
raakte. Het schip "brandde van voor tot achteren als
een oven", aldus Pieter de Leeuw, de baljuw van
Huisduinen/Den Helder in een brief aan Gecommit
teerde Raden, d.d. 22-10-1783.
Terwijl kapitein Mulder in zijn hut zat te werken, had
een hevige explosie hem met tafel en al omvergewor
pen. Door hals over kop te vluchten kon hij nog net
het vege lijf redden. Gelukkig had het schip daags
tevoren zijn buskruit gelost, want de oorlog met
Engeland liep ten einde en van gevechtshandelingen
zou het waarschijnlijk niet meer komen. Of alle
buskruit gelost was Waarschijnlijk niet.
De baljuw vroeg zich af of de constabel niet heime
lijk een paar vaatjes achterovergedrukt had. Want
hoe moest anders die explosie verklaard worden
Het zou de baljuw niet verbazen: "Ik ben al zo oud en
lang in de wereld geweest en weet dat er zóveel
schelmstukken omgaan die 't licht niet zien
Met meer dan twintig sloepen slaagde men er tenslot
te in het brandende oorlogsschip uit de vloot te halen
en tussen het Horntje en Oudeschild aan de grond te
"boegseren." Het duurde tot laat in de avond eer het
schip geheel uitgebrand was.
Reglement
HAVENEN VAN DE S C H EP E N
Ia het N I E U W E - D I E P un de
HELDER.
DE Gecommitteerde Raden van de Staten van Hollandt ende
Wcft-Vriesland, in Weft-Vriesland ende den Ndorder-Quartiere, heb-
•nütrt sc„,^n"rrC,tlDp"h"d ampj'«ic dc c o o f.uidt cn
Schade CO Aamnea l k» veel docalvk I uckrnil en peoeAnnneerl kfUurn rrt hv .leeler,
Opschrift van het Havenreglement van 20 Juli 1752,
herzien en uitgebreid 26 Maart 1786.
De brand op de "Rijnland" was aanleiding tot een
verordening van Gecommitteerde Raden: "Regle
ment tot voorkoming en demping van brand in de
